Nadenken

Op 4 mei herdenken we niet alleen de slachtoffers van de Tweede Oorlog, maar alle oorlogsslachtoffers en slachtoffers van vredesmissies nadien. Op 5 mei wordt al jaren in Wageningen, waar de Duitsers de capitulatie tekenden, een defilé gehouden door de oud-militairen en oud-leden van de toenmalige Binnenlandse Strijdkrachten. Traditioneel was Prins Bernhard altijd bij dat defilé aanwezig.

In latere jaren gingen ook de 'jonge veteranen' deelnemen: militairen die in 1953 in Korea hadden gevochten en militairen die aan vredesmissies hadden deelgenomen. Die deelname had ieders instemming. Gezien het herdenken op 4 mei zat daar ook wel een zekere logica in. Het werd een traditie en tradities waar niemand tegen is en zelfs velen vóór zijn houd je in stand.

Nu heb je altijd mensen die als iets goed gaat toch gaan nadenken over de vraag of het niet anders kan. Ze hebben dan zelfs het idee dat 'anders' ook 'beter' is. Op zich is dat niet erg, maar het wordt wat anders als die mensen ook nog beslissingen mogen nemen. De bestuurders van het 'Nationaal comité herdenking capitulatie 1945' vonden dat 5 mei alleen met de capitulatie van de Duitsers te maken had, dus het defilé was alleen voor de oude veteranen. Dus nog een paar jaar en dan wordt de laatste veteraan in zijn rolstoel door Wageningen gereden.

Ik heb niet veel met herdenken. Ik weet nooit waar ik op 4 mei om acht uur 's avonds gedurende twee minuten precies aan moet denken. Ik maak me wel eens druk om slachtoffers van oorlogsgeweld die nu vallen. Maar ik begrijp niet waarom een aantal mensen die niet of nauwelijks de Tweede Oorlog hebben meegemaakt het noodzakelijk vinden het plezier dat anderen aan die dag en die gelegenheid verbinden te verpesten, resp. geheel onmogelijk te maken.

PS
Leuke film vanavond bij RTL8: "As good as it gets", met Jack Nicholson.
x

Kotsmisselijk

Het is in ons land een goede gewoonte in de media niet de volledige naam van verdachten van een misdrijf te gebruiken, maar initialen. Vroeger werd zowel van de voor- als de achternaam alleen de initiaal gebruikt. Inmiddels wordt vaak de volledige voornaam gebruikt. Het is daarom een goede gewoonte, omdat men verdachte is totdat een rechterlijke veroordeling onherroepelijk is geworden. Op deze manier worden ook familieleden beschermd die meestal part noch deel aan de daad van de veroordeelde hebben. Het is immers niet erg leuk voor bijvoorbeeld kinderen om op school voortdurend te moeten horen: "Jouw vader is een misdadiger." In het algemeen lijkt het me niet prettig om te horen: "Bent u soms familie van ...?"

De man die in Apeldoorn zichzelf en zes anderen dood reed werd eerst aangeduid als Karst T. Al snel werd dat Karst Tates. Ik vermoed dat 'Geen Stijl' daarmee begon. Dat heeft hoe dan ook geen boodschap aan privacy. In het huidige geval wordt het allemaal nog wat pijnlijker omdat Tates een maar weinig voorkomende familienaam is. Je bent dus al gauw 'familie van ...'.

Het Algemeen Dagblad maakte het nog iets erger, las ik in Het PAROOL. Dat publiceerde een foto van een Richard Tates uit Hoofddorp als de foto van Karst. Dan komt er iets op gang waar ik helemaal kotsmisselijk van word: mensen gaan hatemail sturen aan die volmaakt onschuldige Tates. "Richard heeft vele haatmails ontvangen, ranzige mail ook met een dreigende en scheldende toon, post waar de honden geen brood van lusten," aldus advocaat Heerenbout. Er zijn zelfs mensen die doelbewust via het internet naar 'Tates' gaan zoeken teneinde hun agressie de vrije loop te kunnen laten. Ze hadden succes: in Uithoorn woont ook een Richard Tates en die is aangesloten bij 'Hyves'. Is dat niet fijn? Dan kun je een lekker bericht bij hem achterlaten: 'Ik hoorde dat jij die aanslag hebt gepleegd! Ben je wel helemaal lekker??? Ga gauw je excuses aanbieden als je nog leeft!' En: 'Ik hoorde (...) dat jij de aanslag hebt gepleegd in Apeldoorn... waar hou je je schuil, kom tevoorschijn!!!'

Veel mensen zullen een warm gevoel gekregen hebben bij het applaus op de Dam tijdens de dodenherdenking. Er is ook een kant aan Nederland die koude rillingen bezorgt.

PS
Een groepje Duitse christenen kwam afgelopen zondag in Apeldoorn kerkdiensten verstoren met de mededeling waar het op 30 april allemaal door gekomen was: in de christelijke gemeente is het als Sodom en Gomorra, kerken zijn door hun onderlinge verdeeldheid verantwoordelijk voor de gebeurtenissen op 30 april.
x

Scheiding

Dat Veronica Lario van haar man wil scheiden vind ik niet bijster interessant, zelfs niet als die man Silvio Berlusconi heet en premier van Italië is. Silvio is een leeftijdgenoot van mij, hij is twee jaar ouder. Zelfs al had ik net als hij de neiging om me regelmatig op te houden in de directe nabijheid van aantrekkelijke jonge vrouwen, zelfs aantrekkelijke adolescenten, dan zou ik er alles aan doen die neiging te onderdrukken. Ik vermoed namelijk dat de meeste toeschouwers nogal meewarig zouden reageren en mijn gedrag overigens behoorlijk belachelijk zouden vinden. Silvio zit daar niet mee en aarzelt, volgens de Volkskrant, niet een Napolitaanse studente op haar achttiende verjaardag te verrassen met een bezoek en een gouden halssieraad. Dat meisje noemt Silvio liefkozend 'pappie'. (Ik moet er niet aan denken ineens 'pappie' genoemd te worden.) Ik kan me zeer goed voorstellen dat Veronica het zo langzamerhand welletjes vind.

Het gaat hier om escapades waaraan geen krant of ander medium aandacht zou besteden als de betrokken vieze oude man geen premier van Italië was. De rest van het artikel vind ik dan ook wat zorgwekkender. Silvio is de baas van de politieke partij 'Volk van de Vrijheid'. Die partij gaat meedoen aan de komende Europese verkiezingen. Er moest dus een kandidatenlijst komen. Silvio had er wel een paar. Een trits fotomodellen, soapactrices en tv-presentatrices bleek zich warm te lopen voor een plek op de kieslijst. Verscheidene dames waren eerder in privésfeer met de premier gesignaleerd.

Je hoeft geen supermens te zijn om een goed lid van het Europees parlement te zijn. Je zult mij ook niet horen zeggen dat fotomodellen, soapactrices en tv-presentatrices per definitie domme blondjes zijn. Hun gemiddelde intelligentie zal wel ongeveer overeenkomen met die van de gehele beroepsbevolking. Ik vind het echter wat ver gaan kandidaten eerst te selecteren op seksuele aantrekkelijkheid en pas daarna op overige benodigde eigenschappen te beoordelen. Ik zou 'seksueel aantrekkelijk' zelfs niet in het functieprofiel willen opnemen. Dat is hoogstens mooi meegenomen.

Silvio weet al jaren diverse strafprocessen tegen hem te voorkomen door lid van het parlement of premier (en daardoor onvervolgbaar) te zijn. Hier kan dat gelukkig niet en zou hij als politicus al lang van het toneel verdwenen zijn. Maar als hier een overigens onkreukbare partijleider hetzelfde zou voorstellen als Silvio, zou zhij nog blij mogen wezen als zhij wegkwam met niet meer dan hartelijk te worden uitgelachen. Ik denk echter dat men sterk zou gaan twijfelen aan de geestvermogens van die partijleider en driftig een andere zou gaan zoeken. Terecht.
x

Afwisseling

Gisteren las ik in de Volkskrant van zaterdag een, naar mijn smaak, goed artikel, waarin drie sociologen van enige naam hun visie geven op het gebeurde in Apeldoorn tijdens Koninginnedag en op de dader. Bij wijze van afwisseling geef ik in overweging dat artikel te lezen.

Achterkamertjes

"Ik ben een groot voorstander van achterkamertjes. Daar gebeuren de mooiste dingen." Die woorden schrijft Trouw op uit de mond van Han Noten, PvdA-lid van de Eerste Kamer. Noten heeft het over het recente JSF-debat en het resultaat daarvan. Dat is allemaal veel te veel in het publiek gebeurd. "Dan ben je niet bezig met de ander, je bent niet bezig met de zaak, maar je bent bezig met hoe je wordt waargenomen."

Is Noten vergeten dat een van de hoofdrolspelers in het debat Jack de Vries was, de verantwoordelijke staatssecretaris van defensie? Of is hij vergeten wat Jack was, vóór hij staatssecretaris werd? Toen was hij de 'spindoctor' van Jan Peter Balkenende. Toen was hij alleen maar bezig met het image van Jan Peter en hoe dat werd waargenomen

Laten we elkaar nou geen Mietje noemen. Er is geen Kamerlid dat aan het begin van een debat reikhalzend zit uit te kijken naar de standpunten van de andere fracties, zeker niet naar die van de coalitiegenoten. Die zijn al lang bekend uit achterkamertjes en wandelgangen. Het publieke debat is er om zo effectief mogelijk zieltjes te winnen voor het eigen standpunt en/of het bereikte compromis.

Er is niks mis met compromissen. Zonder compromissen kun je in Nederland niet regeren. Een compromis bereik je meestal ook iets sneller in een achterkamertje, dan in een vergaderzaal met 150 aanwezigen. Ook daar is niks mee en dat valt heel goed uit te leggen. Het probleem is dat de meeste politici de onbedwingbare behoefte tot 'scoren' hebben. Koste wat kost moet de indruk gewekt worden dat juist zij 'gewonnen' hebben. Het JSF-debat en de uitkomst daarvan waren een schoolvoorbeeld. De bochten waarin de woordvoerders van de partijen zich verbaal wrongen om vooral duidelijk te maken dat ze iets wezenlijks hadden bereikt, waren voor de liefhebber een lust voor het oor. Leg nu eens in een opinieonderzoek de vraag voor: heeft Nederland nou wel of niet in principe besloten volgend jaar een JSF-om-te-proberen te bestellen? Daar kun je een meerkeuzevraag van maken met de volgende antwoorden:
- ja;
- ik dacht van wel;
- mij staat zoiets bij, maar ik ben niet helemaal zeker;
- geen idee;
- wat is een JSF;
- ik heb de indruk van niet;
- volgens mij niet;
- nee.
Ik vermoed dat de antwoorden 4 en 5 het hoogst zullen scoren. Ik ga niet onthullen wat mijn antwoord zou zijn.

Vragen

Natuurlijk was het nieuws: de man die in een poging tot aanslag op de koninklijke familie vijf mensen doodreed en er nog meer verwondde. In alle kranten gaf dat aanleiding tot een reeks van artikelen. Ik heb niet alle kranten gelezen en niet alle artikelen. Ik zie ook niet ieder achtergrondprogramma op tv en hoor ook niet alle achtergrondprogramma's op de radio. Dus blijf ik zitten met een paar vragen.

Iemand is om een of andere reden boos of gefrustreerd en moet, althans wil, dat afreageren. Dat verschijnsel is, denk ik, zo oud als de mens en zeer begrijpelijk. Heel lang geleden sloeg je dan iemand de hersens in, maar naarmate de beschaving voortschreed werd dat minder en ging het tot de regels behoren geschillen op te lossen via de rechterlijke macht. Het lijkt er haast op of we bezig zijn met een culturele regressie. Personeel bij het openbaar vervoer, de politie, het ambulancevervoer, medisch personeel van eerstehulpposten, ambtenaren achter een loket: ze worden steeds vaker uitgescholden en bespuugd en dat zijn dan nog de minst erge vormen van 'je gelijk halen', of je irritatie afreageren. Je zou ook kunnen zeggen: het lijkt wel of de lontjes steeds korter worden en de lading steeds explosiever. Kinderen worden gedood omdat de huwelijksrelatie verstoord is. Medeleerlingen en leraren worden doodgeschoten. Willekeurige bezoekers van een winkelcentrum of toevallige passanten worden aan een voortijdig einde geholpen. We hebben het hier niet over terroristen en niet over ideologisch bevlogen types. We hebben het hier niet over als zodanig bekend staande psychopaten of tbs-ers met proefverlof. We hebben het over mensen die tot dan toe onopvallend hun weg gingen tot er iets 'knapte'.

Is onze maatschappij aan het verruwen? Heeft het te maken met de toenemende individualisering? ("Ikke, ikke ikke en de rest mag stikken"?) Werkt de vaak uitgebreide aandacht die de moordpartijen in de diverse media krijgen aanstekelijk? Is moord of doodslag op grote schaal de ultieme manier om de aandacht op jouw, al of niet ingebeelde, probleem of frustratie te vestigen?

We gaan ons nu druk maken over de vraag of ons staatshoofd zich nog wel, één keer per jaar met de hele familie - "typisch Nederlands" - onder het publiek kan begeven. Is het wel verantwoord dat een minister op de fiets naar zijn werk gaat? En ik dan? Moet ik een kogelvrij vest aantrekken als ik naar de kroeg ga, omdat er wel eens iemand wild om zich heen schietend een ruzie met een van de andere bezoekers komt beslechten?

Voor het eerst is zo ongeveer half Nederland live getuige geweest van een daad van zinloos geweld. Is het nu een graadje erger omdat Beatrix het doel (b)leek te zijn? Of omdat het een nationale feestdag was?Er worden weer bloemen en briefjes neergelegd. In een internetcondoleanceregister wordt eindeloos herhaald dat "onze gedachten bij de slachoffers en nabestaanden zijn". Zijn onze gedachten ook bij de nabestaanden van de dader? "Geen stijl", attent als altijd, heeft de achternaam van de dader bekend gemaakt en dat is niet de meest voorkomende. "U ben toch niet de vader van die man die in Apeldoorn ...? Ja, ja."

Incident

Dit blog schrijf ik vrijwel altijd op de dag vóór publicatie. Ik had, ik ben nu eenmaal republikein, een snaaks stukje geschreven over Koninginnedag en wat daarmee samenhangt. Ik heb niet naar de directe reportage over het bezoek van de koninklijke familie aan Apeldoorn gekeken en vernam dus pas via het NOS-journaal van 20:00 uur wat er gebeurd was. Ook een doorgewinterde republikein vindt het dan geen goede gelegenheid om grappig bedoelde teksten openbaar te maken.

De doorgewinterde televisieprogrammamakers kunnen er geen genoeg van krijgen. Ik heb NOVA en Pauw & Witteman gezien. Daarin kwamen deskundologen en ooggetuigen aan het woord. Weet je daarna iets meer? Begrijp je er daarna iets meer van? Natuurlijk niet. De enige die er iets met zekerheid over kan vertellen is de bestuurder van die auto, maar die is niet aanspreekbaar. Mensen uit zijn omgeving komen aan het woord en zeggen het verwachte: dat hadden ze nooit van hem verwacht.

Kunnen we ooit nog op de gebruikelijke manier Koninginnedag vieren? Dat schijnt ineens een brandende vraag te zijn. Het zal me een rotzorg zijn. Schaf dan meteen het gedoe rond Prinsjesdag af. Hoe willen ze voorkomen dat ik - ook een 'nette, onopvallende man' (Trouw over de chauffeur van die auto), niet bekend bij politie, justitie, AIVD of GGZ - op 15 september a.s. op de Lange Voorhout een molotovcocktail op de gouden koets gooi?
X