zaterdag 4 april 2009

Evangelisch

Hoewel ik niet in (een) God geloof, ben ik best bereid aan te nemen dat er veel mensen zijn die zich heel goed voelen bij een geloof of in een gemeenschap van medegelovigen. Ik zal dan ook in principe geen geloof of geloofsgemeenschap bestrijden.

Geloven is ook aan mode onderhevig. Er zijn heel wat mensen die van de traditionele gevestigde kerken overstappen naar 'evangelische' gemeenten. Het gaat daar wat 'losser', spiritueler toe. Er is wat meer 'zang en dans'. Bij 'evangelisch' krijg ik beelden voor ogen van een EO-jongerendag waar de blijheid van afdruipt. Dan weet ik ook weer dat ik al vrij jong me nooit lekker voelde als er weer zo'n gemeenschappelijke blijheid als een klamme, warme deken over iedereen heen lag. Ik heb een bijna aangeboren wantrouwen tegen groepen die iets gemeenschappelijks 'voelen' en tegen charismatische leiders die juist in zulke groepen vaak de dienst uitmaken en blindelings gevolgd worden.

Trouw van gisteren had een artikel ("Ooit evangelisch, nu afgeknapt") over mensen die afgeknapt zijn op hun evangelische gemeente, de leiders en broeders en zusters. Daar wordt net zo hard gemanipuleerd als in welke andere organisatie dan ook. De manipulatie ging volgens de onderzoekers soms zo ver dat er emotioneel, financieel en seksueel misbruik van de macht werd gemaakt. Word je ondanks veel bidden niet genezen van je ziekte? Ja, dan geloof je zeker niet hard of goed genoeg. Ben je het niet eens met de leiders of de rest? Donder dan maar op. Er is zo’n stelligheid in de eigen ware visie, dat andere opties geen kans krijgen.

Waar komt het uiteindelijk op neer? Traditionele kerk, evangelische gemeente, spirituele gemeenschap: het is één pot nat. Ze worden, net als vakbonden, politieke partijen, sportverenigingen of wat voor organisatie ook, gevormd door mensen. Sommige daarvan verliezen het oorspronkelijke doel uit het oog en zien de 'club' als een mogelijkheid om een positie of macht te verwerven en er zijn altijd weer mensen die ze blindelings volgen. Geloof en vertrouwen kunnen mooi zijn, maar wie zijn kritische instelling verliest is het haasje.