zaterdag 14 februari 2009

Beslissen

AbvaKabo-onderhandelaar Elise Merlijn, gelooft dat je werknemers meer kunt boeien en binden als je ze betrekt in je beleid. Dat schrijft de Volkskrant van 13 februari 2009. Zit ik nou echt vreselijk op te scheppen als ik zeg dat ik dat ruim veertig jaar geleden, toen ik begon te werken, al doorhad? De 'werkvloer' heeft altijd al beter geweten hoe het werkproces verloopt en altijd heeft het management veranderingen aangebracht zonder de werkvloer daar bij te betrekken.

De aanleiding voor de opmerking van Elise Merlijn en het bericht in de Volkskrant is het besluit van het Schiedamse Vlietland Ziekenhuis niet alleen naar de werkvloer te luisteren, maar de werkvloer, i.c. de verpleegkundigen, doktersassistenten en ander ondersteunend personeel te laten beslissen. Simpelweg komt het hierop neer: als de verpleegkundigen zeggen dat ze niet nog meer patiënten aan kunnen, worden er geen nieuwe patiënten meer opgenomen. Dit idee wordt al zo'n twintig jaar in Amerika in de praktijk gebracht en wat blijkt? 'Verpleegkundigen hebben veel meer zeggenschap over de inhoud van het werk en voelen zich dus ook verantwoordelijk over het resultaat', legt Lindenburg (afdelingshoofd in het Vlietland Ziekenhuis) uit. 'De sfeer in zo’n ziekenhuis is ongelooflijk positief. Werknemers zijn trots op wat ze doen en stralen veel plezier uit. In Amerika spreken ze van 'magneetziekenhuizen', omdat ze als een magneet personeel aantrekken. Men begon er ook mee in een tijd van personeelskrapte. Als ik het goed heb zit 'de zorg' hier ook al een tijdje met krapte. De zorg heeft niet het image van 'het is heel leuk werk'.

Wat voor een ziekenhuis geldt, geldt voor elk bedrijf: werknemers die iets op een bepaalde manier doen alleen "omdat de baas zegt dat het zo moet", zijn minder gemotiveerd dan werknemers die zelf mogen uitmaken hoe een klus klaren, als ze hem maar klaren. Een goede manager is geïnteresseerd in het resultaat, niet in de manier waarop het resultaat bereikt bereikt wordt. Als iemand tegen alle procedures in een beter resultaat bereikt, doet zhij het kennelijk goed. De klassieke fout die dan gemaakt wordt is dat de manager, zonder verder overleg met de werkvloer, verordonneert: "Voortaan gaan we het allemaal zo doen."

Tijdens de laatste jaren dat ik voor de overheid werkte begon het 'in' te worden mensen en organisaties 'af te rekenen' op resultaat. Vervolgens zorgde de bureaucratie ervoor dat elk origineel initiatief in de kiem werd gesmoord.