dinsdag 20 januari 2009

Energie

Water, gas en elektriciteit zijn essentiële voorzieningen in de hedendaagse maatschappij. Zonder water hebben we nooit gekund, het stadium dat we ons warm hielden bij en kookten op een houtvuurtje zijn we al lang voorbij. Tot niet eens zo heel erg lang geleden waren deze voorzieningen geheel in handen van met name de lagere overheid, gemeenten en provincies. Formeel werd de hele handel wel geprivatiseerd, maar de aandelen bleven in handen van diezelfde overheden.

De privatisering moet nog verder doorgaan, vindt men hier en daar. Aandelen in energiemaatschappijen zijn een begeerd bezit, want wat er ook gebeurt, afname van het product is verzekerd. Gemeenten en provincies zitten al verlekkerd uit te rekenen wat ze allemaal kunnen doen met de miljarden die ze kunnen verdienen met de verkoop van hun aandelen aan 'gewone' marktpartijen. Tegelijk met hun aandelen verkwanselen ze ook hun zeggenschap over de energievoorzieningen. Die zeggenschap komt dan te liggen bij mensen die niet in de eerste plaats hun cliënten, maar hun aandeelhouders tevreden willen houden. In Bulgarije kunnen ze inmiddels precies vertellen wat er gebeurt als partijen waarop zij geen invloed hebben ruzie gaan maken over de gasvoorziening en de prijs die daarvoor betaald moet worden.

Als onze energie door een buitenlands bedrijf geleverd wordt en er ontstaat tijdelijk een tekort, gaat die leverancier dat tekort dan gelijkmatig verdelen over alle landen waar hij werkzaam is of is het hemd dan nader dan de rok? Mogen de diverse nationale overheden zich nog met de prijs bemoeien? Moet die prijs overal hetzelfde zijn?

Af en toe ben ik zeer ouderwets. Ik ben en blijf van mening dat grote infrastructurele voorzienen, zoals een wegennet, openbaar vervoer en energie uit de klauwen van de commercie gehouden moeten worden. Dat zijn gemeenschapsvoorzieningen, dus daar moet de gemeenschap - via politiek en overheid - zeggenschap over hebben. Ik weet dat bij de overheid ook niet alles even efficiënt georganiseerd wordt, maar ik hoor in 'Kassa' en 'Radar' regelmatig geluiden over marktgerichte bedrijven die er steeds weer in slagen er een grote puinzooi van te maken. Hoe zat het ook al weer met die kredietcrisis?