maandag 28 juli 2008

Lintenknippers

In beginsel is er in de Tweede Kamer een meerderheid te vinden, blijkt uit een opsomming in de Volkskrant, voor het afschaffen van het koningshuis. In ieder geval zou die meerderheid het al voldoende vinden als de familie van Oranje-Nassau zich zou beperken tot het komen opdraven om een lint door te knippen of een troostschouder te bieden bij een ramp van enig formaat. Toch zal geen enkele partij deze kwestie aan de orde stellen uit vrees voor stemmenverlies, want: Uit de jaarlijkse TNS Nipo-enquête blijkt dat nog altijd 85 procent van de bevolking de monarchie steunt. Het republikeinse aandeel is al een paar jaar stabiel: 13 tot 15 procent.

Ik heb al nooit begrepen waarom iemand die zich in kommervolle omstandigheden bevindt extra steun of troost ontleent aan het feit dat de eigenaar (m/v) van de troostschouder woonachtig is in 'Huis ten Bosch', op het landgoed 'de Horsten' of 'Het Loo'. Het is mij ook volstrekt onduidelijk waarom je van het doorknippen van linten en het gooien van flessen champagne tegen nieuwe boten erfelijke taken zou maken. Een beetje verstandig opgroeiend kind dat op een gegeven moment te horen krijgt dat zhij voor dat soort taken vrijwel letterlijk in de wieg gelegd is, zou toch moeten vragen of het niet beter zou zijn een echt vak te leren. Trouwens, voor dat soort toch redelijk eenvoudige taken iemand een jaarsalaris toekennen van meer dan 700.000 euro (daar heb je toch een paar Balkenendes voor) is ook een beetje aan de overdreven kant.

Wat ik ook zo'n merkwaardige gewoonte van die Willem-Alexander vindt, is dat hij voor bepaalde publieke optredens ineens een militair uniform aantrekt. Een van de aardige dingen van dit land is juist dat we niet of nauwelijks militaristisch zijn. Zal hij daarmee doorgaan als hij eindelijk aan zijn 'werk' begint?

Hoe komt het nou dat in duidelijk democratische landen als Noorwegen, Zweden, Denemarken, Engeland, Spanje en Nederland zoiets archaïsch als een erfelijk staatshoofdschap in stand wordt gehouden? Na stadhouder Willem III (overleden in 1702, ruim driehonderd jaar geleden) moesten we tot 1940 wachten voor er weer een nazaat van Juliana van Stolberg, door de omstandigheden gedwongen, wat bijzonders deed. Ik vind dat een wat zwakke basis voor de aanhoudende adoratie voor 'ons' koningshuis. Voor en na stadhouder Willem III hadden we nog stadhouderloze tijdperken. Zoveel slechter zijn we daar ook niet van geworden. Het was het Oranjegezinde gepeupel dat een van onze grootste staatslieden, Johan de Witt, gelyncht heeft. De direct verantwoordelijken voor deze lynchpartij werden, mede door toedoen van Willem III, niet bestraft, maar juist beloond. (De oom van zijn grootvader had overigens de voorganger van Johan de Witt, Johan van Oldebarnevelt, al onder valse voorwendselen, laten onthoofden.) We mogen ook niet vergeten dat niet eens zo verre voorgangers (m/v) van ons huidige staatshoofd wat autocratische trekjes hadden. Dat mag je ons huidige en toekomstige staatshoofd niet nadragen, maar het zou de blinde aanhankelijkheid voor de koninklijke familie wat kunnen nuanceren.

LEES OOK IVARS BLOG. Klik HIER