zaterdag 11 oktober 2008

Leider

Rob de Wijk is niet zomaar iemand. Wikipedia schrijft over hem:
Rob de Wijk (1954) is een Nederlandse geschiedkundige en deskundige op het gebied van internationale betrekkingen en veiligheidszaken.
De Wijk is directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), alsmede hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de Koninklijke Nederlandse Defensie Academie (NLDA), Breda (1999), en hoogleraar Strategische Studies aan de Universiteit Leiden. Van 2000 tot 2003 was hij directeur van het onderszoekscentrum van het RNMA. Daarnaast heeft hij vele adviesfuncties in binnen- en buitenland.
De Wijk is een veelgevraagd commentator op het gebied van veiligheidsvraagstukken. Bij het uitbreken van een crisis wordt hij als deskundige regelmatig om toelichting gevraagd. Dat geldt ook voor vraagstukken als de Europese integratie.
Daar kan ik niet tegenop. Rob is ook columnist in Trouw en als hij daarin een stuk schrijft onder de titel Kredietcrisis zegen voor populisten met een grote bek, dan lees ik dat.

Onze, dus de Nederlandse, nationale veiligheid, komt volgens Rob in gevaar door de leiderschapscrisis in de VS. Daar konden ze bijvoorbeeld niet snel een besluit nemen over de financiële crisis, omdat Congresleden hun eigen herverkiezing belangrijker vonden dan die crisis bezweren. Het zou best kunnen, denkt Rob, dat Hugo Chavez, president van Venezuela, besluit geen olie meer te leveren aan de VS. Noord-Korea en Iran trekken zich geen bal meer aan van de VS en gaan rustig verder met hun atoomprogramma's. Amerika kan zijn rol als supermacht niet meer spelen. (...) En in een wereld zonder chief whip zijn internationale verdragen moeilijker na te leven of te sluiten, en worden internationale instituties als de VN krachtelozer.

In het Angelsaksische parlementaire systeem heeft de 'Chief Whip' als taak ervoor te zorgen dat de fractieleden zo veel mogelijk spreken en stemmen in overeenstemming met de opvattingen van de partijleider. Als dat niet lukt via overtuiging, dan maar via omkoping of chantage. Gaat Rob de Wijk die rol van de VS op het wereldtoneel missen? Dan verschillen De Wijk en Van Wijk duidelijk van mening. Ik kan me niet herinneren dat de VS zich vreselijk hebben ingespannen om het Kyotoverdrag er door te krijgen. Volgens mij weigeren de VS het Internationaal Strafhof te erkennen. Ik heb nooit de indruk gekregen dat de VS behoefte hebben aan een krachtige VN.

Mag ik nog eens de Amerikaanse cabaretier Tom Lehrer citeren (de tekst stamt uit 1965, maar veel is er niet veranderd in de Amerikaanse buitenlandse politiek):
For might makes right,
And till they've seen the light,
They've got to be protected,
All their rights respected,
'Till someone we like can be elected.


Ik hoef geen wereldleider. Ik hoef helemaal geen leider. Als ik mensen hoor roepen om een 'Leider', moet ik altijd, ik kan het ook niet helpen, denken aan het Duitse woord voor 'leider': Führer. De Nederlandse politiek heeft al enkele eeuwen een belangrijk kenmerk: 'polderen'. Ik ben daar - en dat meen ik serieus - een fervent voorstander van. Het leidt niet tot snelle besluitvorming. Niemand krijgt ooit helemaal gelijk. Geen partij krijgt hier ooit de absolute meerderheid. Er zijn altijd voor iedereen voldoende redenen tot kankeren en dat doen we volop. Maar zolang we dit systeem in ere houden hoeven we nooit te kankeren op, of bang te zijn voor een dictator en zijn geheime politie. Dat is mij heel veel waard.