donderdag 20 januari 2011

Correct

'Adventures van Huckleberry Finn' en 'The Adventures of Tom Sawyer' zijn twee klassieke Amerikaanse romans van Mark Twaine (1835-1910). Binnenkort komen, las ik in de Volkskrant, beide romans in één uitgave, vooral bedoeld voor scholieren, opnieuw uit. Daarover is rumoer ontstaan in de VS. In die nieuwe uitgave namelijk wordt het woord 'nigger' (nikker) vervangen door het woord 'slave' (slaaf). Het woord komt in het eerste boek 219 keer voor, en in het tweede 4 keer. Het gebruik van 'nigger', zelfs van 'negro', waarvan het is afgeleid, is allang zeer 'politiek incorrect' in de VS. Je spreekt van 'Black Americans' of 'African Americans'. Verantwoordelijk voor de wijziging is prof. Alan Gribben, een Mark Twain-kenner. Zijn argument: het als racistisch beschouwde 'nigger' weerhoudt lezers ervan de twee boeken te lezen. En dat is zonde voor zulke prachtige boeken. (...) Anderen menen dat het gewoon taboe is om woorden te veranderen in een roman. Wie mijn blog van afgelopen zaterdag gelezen heeft, zal begrijpen dat ik tot de laatste categorie behoor.

Los van de vraag of het al of niet correct is wijzigingen aan te brengen in eerder verschenen boeken (tenzij op initiatief of met instemming van de auteur), is naar mijn idee het einde zoek als we daar aan beginnen. Gaan we overal in heruitgaven 'flikker' en 'pot' vervangen door homo, resp. lesbo? Het woord 'neger(in)' zal overigens ook hier en daar wel eens gebruikt zijn. 'Vrouwtje' is vast wel eens gebruikt in andere zin dan 'kleine vrouw'. 'Gek' en 'zwakzinnig' zijn ook van die woorden die we tegenwoordig liever niet meer gebruiken. Je bent 'psychisch gestoord' of hebt een 'verstandelijke beperking'. Je kunt natuurlijk nog verder gaan en iedere passage in welk boek dan ook die tegenwoordig als discriminerend, of zelfs als denigrerend, beschouwd kan worden, herschrijven of van een kritische/toelichtende noot voorzien. Ik herinner nog even aan 'Alleen maar nette mensen' van Robert Vuijsje, dat nog niet zo lang geleden veel ophef veroorzaakte, omdat daarin 'de zwarte vrouw' en 'de Bijlmer' verkeerd beschreven zouden zijn. Het boek werd zelfs vergeleken met 'Mein Kampf'. Je kunt redigeren en veranderen wat je wilt, maar iemand die (naar jouw idee) verkeerd op een tekst reageert houd je toch niet tegen
x