zaterdag 3 oktober 2009

Afspraak

In 1965 struikelde het kabinet-Marijnen over een typisch Nederlands 'issue': het omroepbestel. Dat kabinet had wel belangrijker zaken te regelen, maar als je op elkaar bent uitgekeken kun je altijd wel een aanleiding vinden om er dan maar een eind aan te maken. In Trouw las ik dat Maxime Verhagen (CDA) afgelopen woensdag tijdens de schorsing van het Uruzgandebat gedreigd heeft met opstappen. Hij was woest omdat coalitiepartners PvdA en ChristenUnie zich verzetten tegen een langer militair verblijf in Uruzgan. Het was, geloof ik, ook woensdagavond toen ik Pieter van Geel (ook CDA), naar aanleiding van het mislukte AOW-overleg, hoorde zeggen dat het kabinet nu zo snel mogelijk zijn AOW-plannen moest uitvoeren, want dat was nu eenmaal afgesproken. Dat is geen onlogische redenering. Nu staat mij bij dat er ook heel duidelijk is afgesproken dat eind volgend jaar de Nederlandse troepen uit Uruzagan worden teruggetrokken. Heeft Pieter dat zijn politieke vriend Maxime ook nog eens duidelijk voorgehouden?

Ik ga niet zeggen dat het 'Uruzgandossier' onbelangrijk is, maar er zijn momenteel in de Nederlandse politiek belangrijker zaken aan de orde, de economische crisis en de AOW-leeftijd, om er een paar te noemen. Die zaken zijn belangrijk genoeg om er een kabinet over te laten vallen. Wat drijft Maxime Verhagen er nou toe in strijd met het kabinetsbeleid openlijk te pleiten voor langer verblijf in Uruzgan? Hij zit lang genoeg in de politiek om te weten dat hij daarmee PvdA en ChristenUnie op stang jaagt.

De drie coalitiepartners weten donders goed dat een duidelijke meerderheid van de bevolking tegen de verhoging van de AOW-leeftijd is. Na het mislukken van het overleg tussen de sociale partners bestaat daar voorlopig geen draagvlak voor. Je hoeft niet buitengewoon veel verstand van politiek te hebben om te weten dat dit beleid PvdA en CDA stemmen, dus zetels in de Tweede Kamer, gaat kosten. Wat dat betreft spreken de opiniepeilingen nu al duidelijke taal. Volgend voorjaar worden er gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De uitslag daarvan zal niet in belangrijke mate bepaald worden door lantarenpalen, fietspaden, een nieuw gemeentehuis of andere lokale zaken, maar door de AOW-leeftijd. PvdA en CDA gaan gemeenteraadszetels verliezen. Daar kun je nu al vergif op innemen. Verkiezingen voor de Tweede Kamer worden pas in 2011 gehouden, maar CDA en PvdA zien de bui al hangen.

De strategen binnen CDA en PvdA, is mijn inschatting, willen van dat AOW-besluit af. Daar willen ze de verkiezingen voor de Tweede Kamer niet mee in. Hoe krijg je dat voor elkaar? Simpel: de onenigheid binnen het kabinet over 'Uruzgan' wordt zo groot, dat ze niet meer samen verder kunnen. Jan Peter gaat met zijn droeve boodschap naar Huis ten Bosch en Hare Majesteit ziet maar één oplossing: de Tweede Kamer ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Bij het schrijven van de verkiezingsprogramma's krijgen CDA en PvdA, waar het de AOW-leeftijd betreft, ineens vreselijk veel last van voortschrijdend inzicht. Wat vonden de vakbonden ook al weer van die AOW-leeftijd? Zie je nou wel dat ze bereid zijn naar 'het volk' te luisteren? 'Damage control' noemen onze Angelsaksische vrienden dat. De schade voorkomen kan al niet meer, want 'Balkenende V' ziet niemand zitten. Het wordt schade beperken. Waar ik nog niet helemaal uit ben is: valt het kabinet vóór of na de gemeenteraadsverkiezingen? Dat laat ik maar aan die strategen over. Voor Jan Peter zit er ook een voordeeltje aan: kan hij toch met een gerust geweten een mooie Europese functie aanvaarden.

Ik steek mijn nek nog wat verder uit en geef vast een prognose voor de samenstelling van de nieuwe Tweede Kamer.

De partijen met de rode achtergrond gaan de nieuwe regering vormen. Ik heb nog maar één vraag: hebben ze bij het CDA al een opvolger voor 'Jan Peter als premier' klaargestoomd?
x