vrijdag 17 juni 2011

Meelopers

Bij de VPRO is tegenwoordig dagelijks (Nederland 2, 19.10 uur) de 35-delige serie 'In Europa' te zien, naar het bekende boek van Geert Mak. De toelichting bij de aflevering van gisteravond begon aldus: "Hoe kon het dat goed opgeleide mensen uit keurige burgerlijke milieus, mensen van goede smaak, vielen voor de schreeuwerige lelijkheid van het nazibewind? Waarom (sic) trok ze aan in zo'n pervers regime?"

Die vragen gaan stilzwijgend uit van een verkeerde premisse: dat goed opgeleide mensen uit keurige burgerlijke milieus en met een goede smaak er welhaast per definitie keurige ideeën op nahouden, althans ideeën die niet leiden tot genocide en/of minder dodelijke vormen van discriminatie en/of geen ideeën die gebaseerd zijn op onvolledige, onjuiste of compleet gebrek aan informatie: degenen die met Geert Wilders van mening zijn dat 'de Islam' een gevaar vormt, dat wij binnen afzienbare tijd overspoeld worden door moslims, zijn echt niet alleen te vinden in kringen van slecht opgeleide, onkeurige personen met een slechte smaak. (Voor alle duidelijkheid zeg ik het nog maar eens bij: ik zet Geert Wilders en zijn volgelingen niet op één lijn met Hitler en de Nazi's. Ik verwijt ze vooral onnadenkendheid en vooringenomenheid.)

Dictators, of ze nu Nero, Djengis Khan, Iwan de Verschrikkelijke, Napoleon, Hitler, Stalin, Kadaffi, Kim Jong-Il, Mugabe of Assad he(et)ten, worden ten onrechte alleenheersers genoemd. Niemand kan in zijn eentje miljoenen onder de duim houden. Zij behouden hun macht door zich te omringen met personen die - ongeacht afkomst en opleiding - óf het met hem eens zijn, óf er zelf beter van (denken te) worden, óf eieren voor hun geld kiezen. Wie is er nu slechter: de officiële machthebber of de meelopers? Hitler of Himmler? De dictator of zijn legercommandanten, of zijn hoofd van de geheime dienst?
x