donderdag 26 mei 2011

Zingeving

Steeds meer mensen doen aan religie zonder ergens in te geloven. Dat las ik - waar anders? - in Trouw. Oud-Trouwjournalist en godsdienstwetenschapper Koert van der Velde is hierop onlangs gepromoveerd aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. 'A-gelovige religiositeit' wint terrein, zo stelt hij in zijn proefschrift vast. Trouw haalt een andere deskundige uit de kast: godsdienstwijsgeer Wessel Stoker (1946), hoogleraar Esthetica aan de Vrije Universiteit. Die is duidelijk: Religie zonder geloof (...) is als bier zonder alcohol.

Het schijnt allemaal iets met zingeving te maken te hebben. Vroeger was het duidelijk: er was een God, althans een Hogere Macht of Opperwezen, Iets of Iemand buiten 'ons', die op een of andere manier zin aan ons leven gaf. Kennelijk zouden wij er zonder die zingeving maar een potje van maken.

Maar ja, de wetenschap staat ook niet stil, dus steeds meer mensen kwamen tot de conclusie dat er helemaal geen God bestaan heeft en nog steeds niet bestaat. Ik ben daar een van en daar voel ik me al een jaar of vijftig prima bij. Ik denk dat in de zeventiger jaren van de vorige eeuw  a-religieuze mensen het leven zonder iets zingevends toch maar een beetje 'kaal' vonden. Zo is naar mijn idee de New Age-beweging ontstaan. Je bent wel niet religieus, maar je hebt van die ervaringen van "Ja, hoe zal ik dat nou zeggen? Het leven is toch net iets meer dan een dak boven je hoofd en brood op de plank." Zo geef je aan dat je 'bewust' leeft. Nu denk ik dat vooral mensen die een mooi dak boven hun hoofd hebben en meer dan brood op de plank, tijd en gelegenheid hebben om zich bezig te houden met de vraag of ze af en toe een soort religieuze ervaring hebben. Een ongelovige bijstandsmoeder en een postbesteller bij TNT die van God los is hebben wel andere problemen aan hoofd.

Een artikel in Trouw van ruim twee weken geleden, waarin Van der Velde aan het woord kwam, begint zo: Het geloof in God zijn ze kwijt, maar mensen houden een religieus verlangen. Nou, niet "mensen", maximaal 'mensen min één'.
x