donderdag 8 oktober 2009

Antiglobalisten

Wat heeft een bushokje te maken met het IMF en de Wereldbank? Dat is eergisteren weer eens duidelijk geworden in Istanbul, waar IMF en Wereldbank momenteel vergaderen. Dat roept ook altijd weer demonstraties op van antiglobalisten en af en toe (destijds in Seattle en Genua) leidt dat tot hevige rellen. In Istanbul werd 'netjes' gedemonstreerd. Tot eergisteren. Er was eerst een vreedzame demonstratie van de wat oudere garde. Toen die was afgelopen, las ik in Trouw, doken als het ware vanuit het niets de jongeren op. Eerst moeten de banken aan de grote weg tussen het Besiktas-stadion en Taksim het ontgelden. Met enorme stenen en een ongekende woede gooien ze de ruiten van alle banken in. Ze vernielen geldautomaten, richten dan weer hun woede op de bushaltes en gooien vervolgens stenen richting de politie die komt ingrijpen. Uiteindelijk resultaat: één dode en tientallen gewonden.

In bepaalde opzichten ben ik ook een antiglobalist, maar met die stenengooiers heb ik net zo veel gemeen als met die relschoppers op het strand van Hoek van Holland enige tijd geleden. Het is, vrees ik, ook het zelfde soort mensen: hun acties hebben niets met principes te maken, maar alles met een voorliefde voor geweld. Een aanleiding voor het gebruik van geweld is altijd wel te vinden. Ik kan me nog iets voorstellen bij een antiglobalist die iets tegen banken heeft, maar bushokjes lijken mij geen typische uitingen van het perfide globale kapitalistische systeem.

Het prototype van de geweldloze actievoerder is Gandhi. Zijn acties richtten zich o.a. op het boycotten van kleding die met Indiaas katoen in Engeland gemaakt werd. Indiërs, vond Gandhi, moesten hun eigen katoen spinnen en daarvan zelf hun veel goedkopere kleding maken. De politiek van IMF en Wereldbank is in feite nog steeds dezelfde als die van de Britse kolonialisten in India. Derdewereldlanden kunnen financiële steun krijgen op voorwaarde dat zij instemmen met vrije wereldhandel. Dat betekent dat grote westerse maatschappijen in die landen de grondstoffen grootschalig gaan produceren, die ze in eigen land gebruiken voor het vervaardigen van producten die voor de derdewereldlanden veel te duur zijn. Intussen wordt de lokale economie, gericht op de goedkopere productie en verwerking voor lokaal gebruik, naar de knoppen geholpen. Het is dat systeem waar 'echte' antiglobalisten zich tegen verzetten. Het komt misschien nog eens zo ver dat landen als India en China, samen éénderde van de wereldbevolking, economisch de dienst gaan uitmaken. Zijn wij in het westen dan nog steeds zo vóór die vrije wereldhandel?
x