Tolerant

NRC Handelsblad schrijft: Volgens een (Europese) diplomaat hebben de meeste landen nog steeds het idee dat Nederland 'tolerant' en 'open is. "Dat idee is wel aan het vervagen, maar het bepaalt nog het kader waarin naar de uitslag wordt gekeken."

't Is maar hoe je er naar kijkt. We slaan ons zelf traditioneel graag op de borst als 'tolerant' en 'open'. Ik heb daar, lang voor types als Glimmerveen, Janmaat en Wilders op het politieke toneel verschenen, al mijn vraagtekens bij gezet. Onze wetgeving is op dat punt wel redelijk in orde, al wordt er al aan de randjes geknabbeld met identificatieplicht en preventief fouilleren. Maar de feitelijke tolerantie zit niet in regeltjes, maar in onze opstelling, collectief en individueel, t.o.v. wat niet 'van Neerlands bloed' is. We vinden het geen punt dat al generaties lang buitenlanders een substantiële bijdrage leveren aan de voortplanting van ons koningshuis, maar veel gekker moet het niet worden. We gaan de koeskoes, de shoarma, de pizza, de tapas, de roti en de tandori niet uit de weg, maar 'ze' moeten niet moeilijk gaan doen over een maaltijd die niet halal is. Wie buitenlandse klederdrachten wil bewonderen gaat maar naar het buitenland. De dragers van die klederdrachten hoeven zich niet hier permanent te vestigen.

Het is de afgelopen jaren weer bon ton geworden te praten over zoiets ongrijpbaars als 'nationale identiteit'. Als ik het wel heb is tolerantie een wezenlijk onderdeel van die identiteit, maar merkwaardigerwijs zijn het  vaak juist degenen die sterk de nadruk op die identiteit leggen die de geringste afwijking daarvan, zoals een hoofddoekje, als een bedreiging van onze nationale cultuur zien.

Ik vermoed dat we hier, gemiddeld, wel iets meer tolerant en open zijn dan bijvoorbeeld in Bulgarije en Dagestan, maar laten we nou niet doen alsof wij een lichtend voorbeeld voor de Noren, de Luxemburgers en de IJslanders zijn.  Er bestaan bourgondische Friezen, nuchtere Brabanders, goedlachse Staphorsters en intolerante Nederlanders. Ze hebben alleen niet altijd een rood potlood bij de hand.
x