Eufemisme

Lang geleden kregen de mensen de tering. Dat was een ernstige ziekte, waar men niet graag over sprak en het woord 'tering' sprak men niet graag uit. Dat werd vervangen door tuberculose. Toen dat woord in een verkeerde reuk kwam werd het tbc en weer later tb. Nu heet de ziekte weer gewoon tuberculose. Kanker noemde men vroeger om dezelfde reden 'K', of 'de gevreesde ziekte'. Dat is een eufemisme, "een verbloemende uitdrukking". Je verandert er niets mee, maar het klinkt minder erg.

Eergisteren verscheen een aantal rapporten waarin ambtenaren aangaven waarop de komende jaren zoal bezuinigd zou kunnen worden. Ambtenaren beslissen helemaal niets, dat doen regering en parlement, maar veel mensen en organisaties werden al doodongerust, of waren juist opgelucht, maar er is nog helemaal niets over beslist. De onderhandelingen daarover beginnen pas op 10 juni a.s. De voorboden daarvan zien we tijdens de aanloop naar de verkiezingen op 9 juni. Dus als je verstandig bent, let je de komende tijd goed op wat al die campagnevoerende politici gaan zeggen. En let daarbij vooral op het woordgebruik.

Iedere (aankomend) politicus weet dat de kiezers het woord 'bezuinigen' haten als de pest, want bezuinigen betekent: minder geld in de portemonnee voor leuke dingen, als je dat tenminste al had. Dat woord moet je dus verbloemen, zoals Jan Peter Balkenende deed in een persconferentie afgelopen donderdag. Die had het niet over 'bezuinigen', maar over 'heroverwegen' en 'ombuigen'. Kijk, dat klinkt al een stuk minder erg. Daar kun je de boer mee op. Natuurlijk gaat het CDA bezuinigen, zelfs de SP en de PVV komen met bezuinigingsplannen. Maar let op de 'kleine lettertjes'. Let op wat ze zeggen in een bijzinnetje. Ik hoor al zeggen: "Het is onvermijdelijk dat er een ombuiging van de kosten van de gezondheidszorg plaatsvindt." Je kunt er vergif op innemen dat er een zogenaamde bezuiniging gaat komen. Maar op die kosten wordt helemaal niets bezuinigd. Die worden alleen anders betaald. Behalve je (hogere?) premie ga je ook nog eens een hoger eigen risico betalen. Dat is voor iedereen hetzelfde, of je nou steenrijk of straatarm, jong of oud, gehandicapt of niet bent, dus wie worden daar nou het meest de dupe van? 'Bezuinigen' is ook een eufemisme geworden, voor: de lasten op een oneerlijker manier verdelen.
x