Vertrouwen

In het Tilburgse St. Elisabeth Ziekenhuis, las ik in Trouw, gaan ze onderzoeken of bepaalde medische handelingen ook door de patiënt zelf verricht kunnen worden. Ja, erkent Bart Berden, lid van de Raad van Bestuur van het St. Elisabeth Ziekenhuis, de financiële component speelt ook een rol. Het Tilburgse ziekenhuis onderzoekt of en hoe patiënten en hun omgeving een grotere rol kunnen spelen bij de zorgverlening. Als voorbeeld wordt gegeven ouders die leren bij hun eigen pasgeboren baby een maagsonde in te brengen. Die baby hoeft dan niet meer alleen nog daarvoor in het ziekenhuis te blijven en de ouders vinden het fijn thuis voor hun eigen baby te kunnen zorgen. Dat klinkt heel logisch. Een tweede voorbeeld vind ik wat merkwaardig. De beslissing om bijvoorbeeld iemand zichzelf een injectie toe laten te dienen in een spier moet dus steeds opnieuw worden genomen, op basis van één specifieke situatie. Volgens mij zijn er al ik weet niet hoe lang talloze diabetespatiënten die zichzelf een paar keer per dag een injectie geven. Dat is dus niet buitengewoon bijzonder en je moet je toch niet voorstellen dat al die diabetespatiënten voor elke prik naar een tot anderen prikken bevoegde persoon zouden moeten.

Maar goed, Bart van Berden is niet alleen lid van de Raad bestuur van dat ziekenhuis, hij is ook buitengewoon hoogleraar 'Organisation Development in Hospital Care'. (Nee, niet aan een Engelse of Amerikaanse universiteit, maar aan de Tilburgse, maar daar spreken ze kennelijk ook Engels.) Bart heeft erop gewezen dat voor dat overdragen van handelingen aan patiënt (of mantelzorger) vertrouwen nodig is tussen arts en patiënt. Daar zou ik nooit opkomen. Vandaar waarschijnlijk dat ik nooit buitengewoon hoogleraar ben geworden. Ik zou Jan en alleman zomaar een spuit in de handen drukken met de opmerking "Je redt het verder zelf wel, hè?" Als patiënt vaar ik ook blind op alles wat een arts met me wil uithalen. Per slot van rekening heeft zhij daarvoor doorgeleerd. Dat schept automatisch vertrouwen, toch?

Berden: "Natuurlijk moeten we dit voorzichtig aanpakken. Als we patiënten zelf bepaalde handelingen willen laten doen, moeten we dat met zoveel waarborgen omkleden dat we kunnen zeggen: ze hebben terecht dat rijbewijs gekregen." Ik zie het al voor me. Dat gaat geen besparingen opleveren, dat gaat extra geld kosten. Hoeveel tijd (Dus menskracht! Dus geld!) mag er eigenlijk besteed worden aan het aanleren van die handelingen? Hoeveel tijd mag een arts of een ziekenhuis besteden aan het nagaan of aan al die waarborgen voldaan is? Gaan we daar eerst protocollen voor maken? Krijgt het ziekenhuis een helpdesk voor 'zelfprikkers' die met een vraag zitten? "Ik heb net die sonde ingebracht, maar nu heeft mijn oude vader het ineens erg benauwd." Zullen er geen mantelzorgers zijn die doktertje gaan spelen? "Echt, mam, het maakt niks uit of je die medicijnen nou om twaalf uur of om zes uur slikt. En die prik kom ik wel geven na de film." Wie houdt trouwens nu in de gaten of iedere patiënt op tijd de juiste medicijnen slikt, geen verkeerde dingen eet en de juiste oefeningen gedurende de voorgeschreven tijd doet? Was dat tot nu dan niet met voldoende waarborgen omkleed? Hoe kom ik er nu achter dat mijn nieuwe huisarts wel te vertrouwen is? Als mijn cardioloog, in wie ik het volste vertrouwen heb, een baan in Maastricht krijgt, moet ik hem dan aanhouden of moet ik gewoon overstappen naar zijn opvolger? Hoe kom ik erachter wat zijn/haar 'track record' is?

Natuurlijk ben ik vóór efficiënte zorg, zelfhulp en mantelzorg waar dat kan, vertrouwen tussen artsen en patiënten. Als dat de zorg goedkoper maakt: prima. Als dat de zorg duurder maakt: toch doen. Maar hoef ik er geen gezwam bij?