Fusie

Je kon er op wachten eigenlijk: een fusie tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar. Trouw meldt dat Rivas Zorggroep uit Gorinchem (exploiteert een ziekenhuis, verpleeg- en verzorgingstehuizen en een thuiszorginstelling) als eerste instelling praat met een aantal zorgverzekeraars over een fusie. Is dat weer iets geheel nieuws? Nee, je zou haast zeggen: de cirkel is weer rond. Toen in 1966 de Ziekenfondswet werd ingevoerd, werd het ziekenfondsen verboden zelf zorg aan te bieden. Een uitzondering werd gemaakt voor enkele ziekenfondsen die al vóór die tijd zorg aanboden. Het bekendste was het Haagse Algemeen Ziekenfonds de Volharding (AZIVO). Het had o.a. een eigen ziekenhuis, eigen apotheek en tandartsen in loondienst. Met name vanwege die 'eigen' tandartsen was AZIVO in een periode waarin er veel te weinig (ziekenfonds)tandartsen waren, zeer populair bij verzekerden en bijna gehaat bij andere ziekenfondsen. (Als medewerker van een samenwerkingsverband van de Haagse ziekenfondsen heb ik dat gedurende enkele jaren van nabij mogen meemaken.)

De samenwerking tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar moet leiden tot een goedkopere polis voor leden uit de regio "in ruil waarvoor ze in principe alleen gebruikmaken van de instelling van dezelfde groep". Destijds kon je je als verzekerde bij AZIVO laten inschrijven zonder verplicht te zijn gebruik te maken van de door AZIVO aangeboden zorg. Het maakte ook niets uit voor de hoogte van je premie.

De situatie wordt in de visie van Rivas als volgt (als ik het goed zie): instelling A biedt én zorg én verzekering aan. Je betaalt als premie Y euro als je gebruik maakt van de door A aangeboden zorg, of Y + X euro als je de mogelijkheid wilt behouden voor een andere zorginstelling te kiezen.

Moeten we nou blij zijn met deze nieuwe ontwikkeling (als die tenminste doorgaat)? Voorshands heb ik nog wat twijfels. Ik heb al te vaak gehoord dat fusie tot lagere kosten leidt, zonder dat dat in feite werd waargemaakt. Zorg leveren en verzekeren onder één dak levert zijn eigen procedures en daarmee verband houdende kosten op. De zorg zelf zal er geen cent goedkoper van worden, dus hoeveel lager zal de premie nou in feite worden? Het zou mij zeer verbazen als die verlaging meer dan tien euro per maand zou bedragen. Voor de laagste inkomens is elke euro die je minder hoeft te betalen er één, dat begrijp ik ook nog wel, maar wat leveren we daarvoor in?

Als ik het goed begrijp moeten de zorgverzekeraars controleren of de zorgaanbieders verantwoorde zorg tegen een verantwoorde prijs aanbieden. In dat nieuwe systeem gaat de instelling zichzelf dus in de gaten houden. Anders gezegd: divisie 'betalen' controleert divisies 'ziekenhuiszorg', 'verpleeghuiszorg', 'verzorgingingstehuiszorg' en 'thuiszorg'. In de raad van bestuur gaan de divisiebestuurders af en toe gezellig met elkaar in de clinch. Het moet natuurlijk wel gezellig blijven, dus er rolt een compromis uit. Compromis betekent in dit geval: óf er wordt iets teveel betaald, óf er wordt iets minder goede zorg verleend. Of beide. Of het blijft niet gezellig en er moet weer een bestuurder met een dure regeling afvloeien. Of we moeten weer een toezichthouder in het leven roepen die de zorgaanbiedende zorgverzekeraars gaat controleren. En wie gaat die toezichthouder betalen?

We kunnen nog een tijdje doorgaan en laten die gefuseerde zorg- en verzekeringsinstellingen met elkaar fuseren tot één landelijke instelling. Iedereen die maar een beetje doet wat op zorgverlening lijkt gaat in loondienst bij die instelling, van voedingsassistent tot cardiochirurg. En wie wordt er voorzitter van de raad van bestuur? Niemand. Dat valt allemaal onder de minister van Welzijn en Zorg. Niemand in de zorg verdient meer dan zhij.

En de marktwerking dan? O ja, de marktwerking. Ik stap meteen weer van mijn plannetje af als iemand mij vertelt hoeveel de zorg goedkoper is geworden sinds de marktwerking in de zorg is geïntroduceerd en waar de zorg - door marktwerking - aantoonbaar is verbeterd.