ONDERKLASSE

In de Vollskrant stond een uitegbreid artikel over de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer en Hoe de bestuurders zich voorbereiden op Wilders. De kop boven het artikel zei al veel:
Bestuurlijke elite houdt hart vast voor 'rampjaar 2017'

Hoe ziet die bestuurlijke elite er eigenlijk uit? Dat heb ik mij al eens eerder afgevraagd en daar gaf dit artikel een antwoord op:
De term bestuurlijke elite verwijst naar de 'gevestigde orde' van bestuurders, CEO's, commissarissen, bankiers, burgemeesters, topambtenaren en hoogleraren die invloed uitoefenen op het regeringsbeleid. Het gaat dus niet om democratisch gekozen politici.

Eén passage in het artikel viel me bijzonder op: 'De Franse Revolutie brak mede uit omdat het volk het steeds slechter kreeg, maar moest toezien hoe de adel almaar rijker werd. Er is internationaal een gebrek aan aandacht voor de onderklasse. We moeten iets doen aan hun inkomens en vooral aan hun opleidingsniveaus.'

Het is lang geleden dat ik weer eens iets las over de 'onderklasse'. Daar houdt de elite zich volgens mij nooit zo veel mee bezig. Die (en dus 'de politiek') houdt zich voorak bezig met de middenklasse, want daar zitten de meeste stemmen. Onder de Trumpstemmers in de VS zaten veel boze witte mannen die door allerlei ontwikelingen hun banen ware kwijt geraakt. In Nederland zien veel stemmers op Wilders hun banen, hun huizen en misschien wel hun vrouwen en dochters naar 'buitenlanders' gaan.

Ja, ik weet ook wel dat niet alleen mensen uit de onderklasse op Wilders stemmen. Daar zitten ook hoogopgeleiden en veelverdieners onder, maar die zijn nu eenmaal niet zo talrijk als de onderklasse.


De gevestigde orde heeft altijd de zegeningen van de globalisering en de liberalisering gepredikt, maar te weinig oog gehad voor de groeiende tweedeling tussen winnaars en verliezers. Bij die gevestigde orde behoort naar mijn idee ook de huidige coalitie van VVD en PvdA. Macro-economisch gaat het weer goed, we hebben de crisis achter ons. 'We' hebben met Sinterklaas weer aardig wat geld uitgegeven en zullen dat met de Kerst weer doen. Maar niet iedereen heeft veel geld uit te geven. De voedselbanken hebben ook klanten tijdens de 'feestdagen'. Een derde van de mensen die ontslagen werden bij V&D zit nog altijd zonder werk.

Wilders, Baudet en  Roos hebben alleen schijnoplossingen voor de problemen van de onderklasse. Frans Blom van The Boston Consulting Group zegt: de maatschappelijke winnaars moeten zich ook zorgen maken om de verliezers, om zo toekomstige groei veilig te stellen. 'We moeten de taart beter gaan verdelen zodat zij groter kan worden voor iedereen. Vanuit een moreel leiderschap en vanuit welbegrepen eigenbelang.'

Eigen belang, daar weet de elite alles van. Maar zal het begrip daarvan echt leiden tot delen met de onderklasse? Ik ben niet zo optimistisch.