Eenzaam

De meeste mensen weten wel dat er een verschil is tussen alleen zijn en eenzaam zijn. Alleen zijn is een fysieke situatie: er zijn geen andere mensen in je directe omgeving. Dat kan nog iets genuanceerder: er zijn geen bekende mensen in je directe omgeving. ("Ik was 'alleen' de stad in.") Dat alleen zijn heb ik in optima forma beleefd toen ik tijdens een voettocht in Lapland tien achtereenvolgende dagen zelfs geen ander mens gezien heb. Het was een geweldige vakantie. Ik weet inmiddels dat er maar weinig mensen zijn die dat zouden willen nadoen: alleen zijn vinden ze niet erg, maar het moet ook weer niet te lang duren.

Eenzaam zijn is een mentale kwestie: het is een gebrek aan, mogelijk zelfs totale afwezigheid van persoonlijk contact en dat erg vinden. Je kunt je eenzaam voelen op je werk, bij een drukke receptie of in een vol stadion, zelfs in een gezinssituatie.

Er wordt van alles onderzocht, dus las ik in Trouw dat eenzame mensen eerder overlijden dan andere. Het onderzoek ging overigens over 'Perceptie digitale communicatie en eenzaamheid'. Begrijp ik het goed, dan zijn er eenzame mensen die daar iets aan willen doen door te participeren in Facebook of Hyves, of deel te nemen aan chatprogramma's. Wat blijkt? Nieuwe media zijn geen wondermiddelen tegen eenzaamheid: dertig procent van de sterk eenzame Nederlanders heeft er baat bij, maar voor zestien procent van deze groep benadrukt deze communicatie juist de eigen eenzaamheid. (Ik neem maar aan dat dus 54% dat soort communicatie als 'neutraal' ervaart.)

Met enige voldoening kon ik vaststellen dat ik niet eenzaam ben, al breng ik het overgrote deel van mijn tijd alleen door. Ik weet immers dat er in mijn familie- en vriendenkring, voldoende mensen zijn die mij, zo nodig, een luisterend oor willen bieden, telefonisch of face tot face, of die zonder dralen op een e-mail willen reageren en omgekeerd uiteraard. Maar zelfs al zou ik me zeer eenzaam voelen, dan zou ik nog niet de profundis contact gaan zoeken bij Facebook of Hyves en zeker niet bij een chatprogramma. Ik zou naar een café gaan zonder boek mee te nemen. Of ik zou een hond aanschaffen. Hondenbezitters die hun viervoeter uitlaten - ik zie het dagelijks - praten altijd met elkaar. Dertig meter van 'mijn' Albert Heijn  bevindt zich een buurtcentrum waar ik andere ouderen zie koffiedrinken en kaartjes leggen. Nou, ik kan bridgen, klaverjassen, toepen, eenentwintigen, hartenjagen, zwikken en nog wat andere spelletjes. Gistermiddag heeft mijn kapster mijn haar weer eens op orde gebracht. Ook met haar kan ik een gesprek voeren dat boven het niveau huisje-beestje-boompje ligt.

Eenzaamheid is een ziekte. Je kunt er zelf iets aan doen. Lukt dat niet, dan moet je professionele hulp zoeken.
x