Mantelzorg

Mijn moeder was al vroeg weduwe, op haar 55ste, maar ze had zich voorgenomen dat ze, als ze ouder werd, nooit bij één van haar kinderen in zou willen wonen. Ze had ervaring met een inwonende moeder. "Je blijft altijd een dochter", was haar redenering en dat wilde ze geen van haar kinderen aandoen. Toen mijn grootmoeder dement werd, heeft op een keer de huisarts 'bevolen' dat mijn grootmoeder een tijd elders werd ondergebracht, omdat mijn moeder er zelf onderdoor dreigde te gaan. Natuurlijk had uiteindelijk mijn moeder ook meer aandacht en zorg nodig, buiten de thuishulp die ze kreeg. Die extra aandacht en zorg kwam vooral neer op een jongere zus van mij, die nou eenmaal het dichtste bij woonde. Die heeft ook geleerd wat mantelzorg in de praktijk kan betekenen.

Nu we hard aan het bezuinigen moeten slaan, komt ook de AWBZ weer in beeld, die zo vreselijk duur is. En dan wordt er weer eens een oud stokpaardje van stal gehaald door Actiz, de koepelorganisatie van instellingen in de thuis- en ouderenzorg. Trouw schrijft: Voorop staat dat iedereen die echt niet zonder thuis- of ouderenzorg kan, daarop moet kunnen blijven rekenen. Maar niet eerder dan nadat in eigen kring een oplossing is gezocht, bijvoorbeeld door het inschakelen van een familielid of buur (mantelzorg). Voor de instellingen blijft er gelukkig werk, want die gaan dan de mantelzorgers helpen: De professionele zorgverlener moet daarbij vooral ondersteunen, coachen en kennis overdragen, zodat de uiteindelijke inzet van de professional beperkt blijft. Een deel van de vrije tijd die de mantelzorgers toch al opgeven, moeten ze dan ook nog eens besteden aan het luisteren naar de ondersteunende, coachende en kennisoverdragende professionals.

Hier en daar zal best wat overbodige, misschien zelfs onnodige zorg verleend worden. Ik denk ook dat de meeste mensen bereid zijn gratis en toch voor niets hand- en spandiensten te verlenen aan familieleden, vrienden of buren, die dat een tijdje of voorgoed nodig hebben. Maar als we veel meer reguliere zorg gaan overhevelen naar de mantelzorg, moeten we na een tijdje de ggz extra gaan bemannen omdat die mantelzorgers met een burn-out op bezoek gaat krijgen. Mijn demente moeder had zeven kinderen die het bezoek aan haar in het verzorgingshuis konden verdelen, maar zo'n situatie is niet erg gebruikelijk meer. Als ik aan de beurt was kostte mij dat 2 keer ruim 2 uur reistijd. Dat was geen probleem, want ik werkte toen al parttime en ging op een vrije dag. Ik hoefde ook niet met huisgenoten rekening te houden, maar niet iedereen kan zich zo gemakkelijk vrijmaken.

Gaan de indicatie-instellingen nu criteria opstellen, zoals:
- maximum reistijd tot zorgbehoevend familielid;
- minimale zorgkunde van mantelzorger;
- minimale geschiktheid zorgkunde aan of bij te leren;
- minimale zorgplicht voor eigen huishouden;
- minimale coachbaarheid;
- maximale hoeveelheid eigen geld dat aan mantelzorg besteed wordt?
En als je al heel lang in onmin hebt geleefd met het zorgbehoeftige familielid komt die brave jongeman van de EO langs om dat op te lossen met 'Het Mantelzorgdiner'. De mantelzorger wordt er naartoe gebracht met een stretch limo, de zorgbehoeftige met de ambulance. Emo-tv van de bovenste plank.
x