Doorzichtig

Om allerlei redenen keren steeds meer mensen zich van 'de politiek' af. Alleen Geert Wilders weet met een aantal loze kreten nog een deel van de bevolking te mobiliseren. Daardoor gaat het erop lijken alsof de komende verkiezingen nog maar één thema hebben: vóór of tegen Wilders. Het streven bij de gevestigde politieke partijen is er vooral op gericht te voorkomen dat de PVV de grootste fractie in de nieuwe Tweede Kamer wordt. Daarna zien ze wel verder.

De plotselinge machtswisseling bij de PvdA overschaduwde min of meer het feit dat een belangrijk oud-politicus, Hans van Mierlo, is overleden. Maar al diverse malen kon je een stukje zien uit het filmpje dat in 1966 regelmatig te zien was in de 'zendtijd voor politieke partijen'. Van Mierlo wandelt daarin over de grachten en de voice-over is zijn stem. Het viel mij ineens op dat hij o.a. zegt dat de politiek "ondoorzichtig" is. Let wel: vierenveertig jaar geleden al vonden Hans van Mierlo en de zijnen de politiek ondoorzichtig. Het is bepaald niet mijn bedoeling Van Mierlo een trap na te geven (ik vond hem ook een eminent politicus), maar je zou kunnen zeggen dat D66 in haar pogingen de politiek te vernieuwen jammerlijk gefaald heeft: de grote meerderheid van de bevolking, vrees ik, vind de politiek nog steeds ondoorzichtig en misschien nog wel meer dan in 1966. Waar ligt dat nou aan?

Zijn de meeste mensen te stom om de politiek te begrijpen? Dat geloof ik niet, al geloof ik wel dat veel mensen wat meer moeite zouden kunnen doen erachter te komen wat de diverse politieke partijen precies willen en niet uitsluitend in stereotypen te denken. En iedereen weet zo langzamerhand dat in dit land geen enkele politieke partij zijn programma voor honderd procent kan uitvoeren. Geen enkele partij kan zijn (verkiezings)beloftes waarmaken. Dát is wat de politici hun achterban en hun kiezers moeten duidelijk maken. Dat geldt des te meer voor de partijen die aan een kabinet deelnemen. Die moeten niet doen of ze 'gewonnen' hebben, die moeten ook duidelijk maken wat ze 'ingeleverd' hebben en waarom. Coalitiefracties moeten niet zeggen dat ze doen wat het beste is voor het land als ze niet meer doen dan een kabinet in stand houden, omdat hun dat op dat moment net wat beter uitkomt. Politici moeten wat minder vaak naar hun media-adviseurs luisteren, die hen vertellen dat ze onaangename boodschappen een beetje leuk moeten verpakken. De werkelijke boodschap komt toch wel een keer aan en dan voelen 'de mensen in het land' zich - terecht - belazerd. Een kabinet dat in stand gehouden wordt 'in het belang van het land' is als een huwelijk dat in stand wordt gehouden in het belang van de kinderen. Die kinderen weten ook allang dat er iets goed mis is.

Welk parlement en welk kabinet we ook krijgen, ze zullen onaangename besluiten moeten nemen. Er moeten miljarden bezuinigd worden. Wie daar het meeste onder te lijden zullen hebben is afhankelijk van je politieke visie en de stem die je op basis daarvan uitbringt. De VVD zal die bezuinigingen wat anders willen verdelen dan de SP. Dat is beider goede recht en geen van beide zal volledig zijn zin krijgen. Dat kunnen ze duidelijk maken. De andere partijen kunnen dat ook. Dat maakt de politiek doorzichtig.
x