Afleren

In mijn jeugd kwam er een telefoon in huis omdat het bedrijf waarbij mijn vader werkte vond dat hij zo'n ding moest hebben. Het bedrijf betaalde, als ik het me goed herinner, ook de rekening. Dat ding hing aan de muur in de gang. Bellen deed je dus staande. Dat leidde niet tot onnodig lange gesprekken.

Er is veel veranderd. In Trouw las ik dat het versturen van 75 sms'jes door één persoon op één dag wel eens voorkomt. Dat zal naar alle waarschijnlijkheid een jeugdig persoon zijn. Die bellen ook heel wat af en bewegen zich veel op het internet, vooral op 'sociale' sites als Hyves en Facebook. Belangrijke drijfveer: de angst om iets te missen en er niet bij te horen. En het wordt alleen maar meer: de revolutie van draadloos mobiel internet (WIFI) op hun smart-phone, waardoor deze WIFI-jongeren niet alleen altijd, maar ook óveral continu in de verleiding komen.

Het continu bereikbaar zijn en continu alles willen volgen, in volledige privacy, buiten het blikveld van docenten en ouders en toezicht van volwassenen, heeft een keerzijde. Het kan doorslaan naar informatiestress. De klachten zijn vermoeidheid, slaaptekort en het probleem dat jongeren continu hun aandacht moeten verdelen, wat ze uit hun concentratie haalt. Rosa-Maria Koolhoven heeft er een term voor bedacht: infobesitas. Zij is lid van het 'trendteam' van YoungWorks, bureau voor jongerencommunicatie.

In mijn tijd als jongere was communiceren iets wat je moest leren als je dat uit jezelf niet zo goed deed. (Ik heb het nooit helemaal onder de knie gekregen.)  Het begint erop te lijken dat de jongere van tegenwoordig het communiceren vooral moet afleren. Op basis van wat ik zo hoor heb ik overigens het idee dat het intussen bij veel ouderen ook wel een tandje minder kan. Veel van wat er naar elkaar toe gecommuniceerd wordt (Sorry, Zuster!), kun je de seconde erna vergeten. Het aantal ontvangen en verstuurde sms'jes, het aantal 'vrienden' bij Hyves en/of Facebook worden maatstaven voor populariteit, zoals vroeger het aantal kinderen dat op je verjaardag kwam, of het aantal verjaardagen waarvoor je gevraagd werd.

Ik ga niet pleiten voor asociaal gedraag. Iedereen, ik ook, wil ergens bij horen. Niemand wil door zijn hele omgeving met de rug aangekeken worden. Maar je hoeft niet alle klasgenoten , niet alle collega's, zelfs niet alle familieleden even leuk te vinden. En zij hoeven jou niet allemaal even aardig te vinden. Je waarde als mens wordt niet bepaald door het aantal (virtuele) contacten dat je hebt. Het leven is zelfs zeer leefbaar al heb je af en toe een tijdje helemaal geen contacten. Nog niet zo lang geleden schreef ik het al eens in een ander verband: Adelaars vliegen alleen, eenden vliegen in troepen.
x