Wouter Bos, bleek mij uit een item in het NOS-journaal, is er inmiddels ook achter gekomen: de financieel/economische crisis waar me momenteel midden in zitten, is mede de schuld van aandeelhouders. Hoewel ik een financieel onbenul ben, was ik daar al lang geleden achter en nog niet zo lang geleden heb ik daar zelfs wat over geschreven.
Vroeger kocht je aandelen met geld dat je "over" had. Iedereen die aandelen kocht wist dat zhij risico nam: het kon goed gaan met het bedrijf, dat leverde dan dividend op of je aandelen werden meer waard; maar het kon ook slecht gaan met het bedrijf: geen dividend en als het bedrijf naar de knoppen ging waren je aandelen geen rooie cent meer waard. Geld dat je in aandelen stak werd daarom 'risicokapitaal' genoemd.
Er is intussen het een en ander veranderd. Ik citeer mezelf: "Beleggers gingen steeds vaker denken dat aandelen niet een mogelijkheid waren om wat extra's te verdienen, maar recht gaven op iets extra's." Het woord risicokapitaal kwam in hun woordenboek niet voor. Er werd dus druk uitgeoefend op de raden van bestuur van grote bedrijven: gij zult zorgen dat de koersen van onze aandelen stijgen, kan niet schelen hoe!
Kijk, dat particuliere beleggers zo redeneren, daar kan ik me nog iets bij voorstellen. Weten zij veel? Het ging lekker met de economie, dus met de aandelen en waarom zouden ze niet hun graantje meepikken? Het was helemaal niet hun bedoeling met een kapitaalinjectie(tje) het bedrijf (nog) beter te laten functioneren, ze wilden ook wat extra's verdienen. Maar intussen weten we dat ook de institutionele beleggers, de grootaandeelhouders dus, de bedrijven net zo hard achter de broek zaten. Die institutionele beleggers, zoals het ABP, hebben deskundigen in dienst, die alles afweten van de werking van de markt. Met al hun deskundigheid hebben zij ervoor gezorgd dat mijn ABP-pensioen in de gevarenzone terecht is gekomen. Op een waardevast pensioen, een pensioen dat ten minste aan de inflatie wordt aangepast, hoef ik voorlopig niet meer te rekenen, geloof ik. Ik heb geen medelijden met aandeelhouders.
Ze zijn er wel, eigentijdse christelijke pastors, zelfs in Amerika. Trouw laat er een aan het woord: De vraag luidt: is zelfbevrediging een toegestane manier van geboortebeperking? "Ha!", zegt pastor Mark. "Dat doet me denken aan Prediker 9: 'Doe wat je hand te doen vindt. Doe het met volle inzet'." Dat mag je best cool noemen, toch? Geen wonder dat Mark Driscoll met zijn preken - in Mars Hill Church in Seatle - volle zalen trekt.
Helaas: als je verder leest, komt er een aap uit de mouw van Mark. Zijn kwinkslag over Prediker mondt uit in een betoog over seks voor het huwelijk (zondig) en de van God gegeven verhouding tussen man en vrouw: een vrouw dient haar man op alle mogelijke manier van dienst te zijn – vooral ook in het echtelijke bed, want anders zou hij wel eens homo kunnen worden. (Onderstreping toegevoegd.)
De internetversie van Trouw geeft je de mogelijkheid door te klikken naar een video van een preek van Driscoll. De video duurt een uur en ik heb hem helemaal uitgekeken. Zo te zien is hij een aardige vent, midden veertig, in spijkerbroek en loshangend hemd met korte mouwen, een simpele kralenketting. Hij praat goed, maakt grapjes en gedraagt zich als een stand up comedian. En hij heeft één duidelijke boodschap: seks is alleen mooi en goed binnen een (heteroseksueel) huwelijk. Punt uit. 'Single' zijn is een 'gave', die je niet met seks buiten een huwelijk moet verpesten. Ik 'geniet' al bijna dertien jaar van deze gave van de Heer.
Het zijn vooral hoogopgeleide jongeren die Driscoll cool vinden. Zij worden aangetrokken door de boodschap die ik in mijn jeugd tijdens de catechisatie te leren kreeg: de mens is, in de woorden van de Heidelbergse catechismus, "onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad". Driscoll is een calvinist van het oude stempel. De Mars Hill Church heeft 150 nevenvestigingen in Canada en Noord- en Midden-Amerika. Halleluja!
Het is mijn ouders, dominees en leraren niet gelukt mij aan te praten dat ik onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad ben. Ik heb wel eens iets goeds en - volgens mezelf - niet heel veel kwaad gedaan. Ik weet wel dat godsdienst veel mensen diep ongelukkig heeft gemaakt, door ze te overtuigen van hun schuld, ze ervan te overtuigen dat als ze per ongeluk iets goed doen, dat niet hun verdienste maar Gods genade is.
De 'kop' in Trouw van gisteren: Wilders kan de klus van Fortuyn weleens gaan afmaken We weten allemaal hoe het met de L(ijst)P(im)F(ortuyn) is afgelopen. Een groter stel politieke tinnegieters hadden we niet eerder bij elkaar gezien en ze waren dan ook al snel weer verdwenen. Een lot dat deze partij, naar mijn stellige overtuiging, ook beschoren zou zijn geweest, als Fortuyn niet zou zijn vermoord.
Waar heeft Wilders zijn ineens weer snel stijgende populariteit aan te danken? Trouw meent dat te weten. Hij is niet langer een 'one-issue-politicus', maar ook één bij wie de vrijheid van meningsuiting in goede handen is. Vormen de andere politieke partijen en hun vertegenwoordigers ineens een bedreiging van de vrije meningsuiting?
De discussie over Wilders' recht op vrije meningsuiting is inmiddels verengd tot de vraag: mag Wilders oproepen tot het verbieden van de Koran en mag hij islamisering van onze godgegeven volkseigen cultuur als een potentieel groot gevaar zien? Ja, dat mag hij en niemand zal hem daar een strobreed bij in de weg leggen. Sterker nog: een niet onaanzienlijk deel van onze autochtone bevolking is het van harte met hem eens. VVD-leider Mark Rutte lijkt vooral tegen Wilders aan te willen schurken. (...) Traditionele middenpartijen als CDA en PvdA maken zich inmiddels klaar voor een harde strijd om de macht met Wilders en dat doen ze onder andere door mee te bewegen. Uiteraard: het maakt geen moer uit met welke redenering je stemmen bij elkaar sprokkelt, als je ze maar krijgt. Als het stemmen oplevert een aantal landgenoten met een moeilijk uitspreekbare naam in het verdomhokje te zetten, dan ga je de criteria voor plaatsing in dat verdomhokje ook wat ruimer maken. Je hoorde het vroeger nog wel eens zeggen: "Ik heb niks tegen joden, maar ..." En dan volgde een hele riedel. Dat kunnen we nu vervangen door: "Ik heb niks tegen allochtonen, maar ..."
Het is inmiddels een bijna essentieel onderdeel van de vrijheid van meningsuiting geworden: het recht om anderen te beledigen en/of voor rotte vis uit te maken. Of, zoals het in het artikel in Trouw geformuleerd wordt: 'krenken mag'. Er is dus niets tegen een uit Marokko gekomen Nederlander een 'geitenneuker' of een 'Rifaapje' te noemen. Moet kunnen. Dat past uitstekend in onze Nederlandse cultuur. In de dertiger jaren van de vorige eeuw ging men er in Duitsland na een tijdje ook aan wennen dat joden, zigeuners, homo's en andersdenkenden een iets andere positie in de maatschappij kregen dan de 'echte' Duitsers. (Lees dit nog eens.) Als we er met ons allen voor zorgen dat de PVV van Wilders groot genoeg wordt om deel van een coalitie uit te maken, misschien zelfs met Wilders als premier, zullen we het 'vanwege de regeerbaarheid' van ons land ook wel pikken dat er een boek verboden wordt. Het is maar een klein stapje, waar weinig autochtone Nederlanders in het dagelijks leven last van zullen hebben. Heinrich Heine schreef: "Daar waar men boeken verbrandt, verbrandt men uiteindelijk ook mensen." Ik veroorloof mij een kleine variatie: "Daar waar men boeken verbiedt, verbiedt men uiteindelijk ook mensen."
Een land waar een paranoïde type als Wilders de kampioen van de vrije meningsuiting wordt, verwordt tot een land waar uitsluitend de mening van Wilders vrij geuit mag worden.
De precieze oorzaak van het neerstorten van het vliegtuig van Turkish Airlines mag dan nog niet duidelijk zijn, de leden van de Westboro Baptist Church (WBC) in Topeka, Kansas, weten wel waarom het vliegtuig is neergestort: "God hates fags." ("God haat flikkers.") Het neerstorten van het vliegtuig was een straf van God.
Zat dat vliegtuig vol homo's dan? Nee, maar in Nederland wordt homoseksualiteit getolereerd. Dat maakten we nog een graadje erger door homo's toe te staan met elkaar te trouwen. God pikt veel, maar niet alles. Hij heeft dat Turkse vliegtuig gebruikt om Nederland te straffen voor zijn lakse houding ten opzichte van vieze flikkers.
Onder de negen doden bij de vliegramp bevonden zich vier Amerikanen. Leden van WBC zullen de begrafenis van deze Amerikanen gebruiken om hun ideeën uit te dragen met borden met teksten als "God Hates The Netherlands","You're Going To Hell", "Thank God For AIDS", "Thank God For Dead Soldiers", "Fags Hate God" en natuurlijk "God Hates Fags". Ze hebben dat gedaan bij begrafenissen van slachtoffers van "9/11" en bij begrafenissen van Amerikaanse militairen die in Irak waren omgekomen. God schijnt nog maar één punt van aandacht te hebben: het straffen van homo's en personen, organisaties en regeringen die homoseksualiteit niet expliciet als zonde veroordelen. Het kan Hem kennelijk niets verdommen wie daarbij het slachtoffer worden.
De WBC is, volgens de Volkskrant geen grote organisatie. Ze heeft zo'n zeventig leden. De meeste daarvan zijn ook nog eens familie van de oprichter, Frank Phelps. De activiteiten van deze familie gaan zelfs de meeste conservatieve christenen te ver. De BBC heeft een documentaire uitgezonden onder de titel "The Most Hated Family of America". Op ÝouTube kun je de hele documentaire zien. De dagelijkse leiding van de kerk en zijn activiteiten is tegenwoordig in handen van de dochter van de oprichter, een advocate en moeder van elf kinderen. Als je advocate kunt worden moet je enige intelligentie hebben. Deze advocate toont weer eens - ten overvloede - aan dat intelligentie geen garantie biedt tegen de meest walgelijke vormen van stupiditeit.
Een ernstig ongeluk heb ik nog nooit meegemaakt, zelfs geen klein ongelukje, laat staan een vliegramp. Je probeert je wel eens voor te stellen hoe je zelf zou reageren als je lijfelijk bij zo'n ingrijpende gebeurtenis zou zijn betrokken en het grotendeels ongedeerd zou hebben overleefd.
Het blijft gissen, natuurlijk, maar ik kan mij niet voorstellen dat ik al twee dagen na de crash me zou bezighouden met de vraag wat ik er financieel aan zou kunnen overhouden. Materiële schade zou gedekt worden door mijn reisverzekering, eventuele kosten van medische behandeling door mijn ziektekostenverzekering. Daar zou ik na een tijdje wel even mee bezig zijn, denk ik. Ik ben er nog niet helemaal uit of ik vervolgens zou nagaan of ik ook 'emotionele schade' had opgelopen en hoeveel euro's me daar overheen zouden helpen. Maar in Trouw lees ik dat er al een stichting in de maak is die dat gaat coördineren. Ergens heb ik gehoord of gelezen dat al kort na de crash Amerikaanse advocaten zich meldden bij de overlevenden met de aanbieding hun claims te regelen. In Amerika noemen ze dat 'ambulance chasers'. Dat zijn advocaten die letterlijk achter een ambulance aan rijden en al op de plaats des onheils of in het ziekenhuis het slachtoffer aanspreken zodra deze maar een pen kan vasthouden om een contract te tekenen, "for a fee, of course." Ik ben er vrijwel zeker van dat ik zo'n type op zeer onbeleefde wijze zou duidelijk maken dat hij kon opsodemieteren.
Ik weet echt wel dat je als gevolg van zo'n ongeluk emotioneel uit balans kan raken. Ik heb ook van PTSS, de Posttraumatisch Stress Stoornis gehoord. Daar kun je tijdelijk, zelfs voor lange tijd, arbeidsongeschikt van raken, met alle financiële nadelen daarvan. Het is volkomen terecht dat je bij de verantwoordelijke(n) daarvoor verhaal gaat halen. Maar ik weet echt niet hoe je 'derving van levensgeluk' financieel moet vertalen. Mensen die dat wel kunnen wil ik niet kennen.
Het moet wel goed gaan met de vrede op de wereld. Volgens de Volkskrant heeft het Noorse Nobelcomité maar liefst 205 nominaties voor de Nobelprijs voor de Vrede ontvangen, een record aantal. 33 organisaties en 172 personen hebben zich in de achterliggende periode zo druk gemaakt voor de vrede dat zij, volgens weer anderen, in aanmerking zouden moeten komen voor deze prestigieuze prijs.
Hoewel: prestigieus? Ik heb zo'n gevoel dat er in dat prestige een beetje de klad is gekomen. Al weer enige tijd geleden kregen Arafat, Rabin en Peres deze prijs gezamenlijk, maar volgens mij is sindsdien de situatie in het Midden-Oosten niet merkbaar verbeterd en zijn Israëliërs en Palestijnen nog geen echte vriendjes. Vorig jaar kreeg Al Gore deze prijs vanwege de hype rond "An Unconvenient Truth". Intussen, las ik gisteren ook ergens, rijden er vrachtwagens rond met een - gesubsdieerd - roetfilter dat 20% van het fijnstof tegenhoudt in plaats van de beoogde 90%. Een paar dagen geleden schreef ik al dat we bij het bouwen van woningen niet meer zo moeilijk moeten doen over milieuregels: eerst bouwen en later kijken of de bewoners erg last van hebben.
Wat betekent die Nobelprijs eigenlijk? Zo'n beetje hetzelfde als de AKO Literatuurprijs: een clubje mensen vindt dat zhij de prijs verdient. Gefeliciteerd.
Wat doet een nieuwsmedium dat niets te melden heeft? Dat gaat speculeren. De kranten van gisteren hadden over het neergestorte Turkse vliegtuig nog niet veel meer te melden dan radio en tv eergisteravond. Toen was bekend dat er negen doden en een aantal gewonden waren en verder niets. Dus wordt er over gepraat in 'De Wereld Draait Door'. Dus wordt er over gespeculeerd in 'NOVA'. Dan doen 'Pauw en Witteman' het nog eens dunnetjes over. 'Netwerk' heb ik niet gezien, maar dat zal ook wel een deskundoloog aan het woord gelaten hebben die niet verder kwam dan de mededeling dat er over de oorzaak van het neerstorten nog niets met zekerheid te zeggen valt. "Van Turkish Air zijn heel wat toestellen neergestort." O, vandaar. "O nee, de laatste vijf jaar is er bij Turkish Air geen ongelukje geweest. En in alle drukte vergeet iedere verslaggever te melden dat er niet gedacht wordt aan een terroristische aanslag.
Pieter van Vollenhoven was helemaal naar Hilversum gekomen om te vertellen dat we pas wat meer weten als de 'black box' en de voicerecorder zijn onderzocht. Ja, dat hadden ze mij ook kunnen vragen en dan had ik hetzelfde antwoord gegeven. Pieter was ook in het wrak geweest. Dat zag er allemaal niet mooi uit. Bepaald geen onverwachte beschrijving van de situatie.
Groot nieuws gisteravond in het NOS-journaal: de black box en de voicerecorder worden in Parijs onderzocht. Om de een of andere duistere reden spreken de piloten Turks onder elkaar en daar kunnen de Nederlandse deskundigen en hun apparatuur niets mee.
En het is niet eens komkommertijd. Maar het leidt wel af van dat gezeur over de economische crisis.
