Spiritualiteit

Sinds Kluun de megabestseller 'Komt een vrouw bij de dokter' het licht deed zien is hij een BN'er die gevraagd wordt over alles en nog wat een mening te ventileren. Zo heeft hij volgens Trouw voor de 'Maand van de Spiritualiteit' een essay geschreven onder de titel "God is gek". Op grond van de titel zou je vermoeden dat hij zich tegen religie keert, maar dat zie je dus verkeerd: hij richt zich tegen het fanatisme waarmee Nederlandse, vooral links-intellectuele, opiniemakers geloof in God en leven na de dood bestrijden als achterhaalde onzin. Hij spreekt ook van 'de dictatuur van het atheïsme' in de Nederlandse media. Kennelijk lees ik de verkeerde kranten en zie ik op tv de verkeerde opinie- of praatprogramma's, want het was mij nog niet zo opgevallen dat 'links' de laatste tijd zo fanatiek het geloof in God en leven na de dood bestrijdt, laat staan dat het fanatieker zou gebeuren dan voorheen. Van die dictatuur heb ik ook niets gemerkt. Ik ben ook aardig links, geloof niet in God en leven na de dood, wil daar best over discussiëren, maar zal dat geloof zeker niet bestrijden. O, da's waar: ik ben geen opiniemaker.

Met Kluun heb ik gemeen dat zijn Judith en mijn Boukje aan kanker overleden zijn en dat we dat overlijden zagen aankomen. Daar houdt de gelijkenis ook wel zo ongeveer op. Kluun bleef ongeremd vreemd gaan en ging ineens weer over God denken. Op zijn veertiende stopte Kluun met bidden, pas in april 1999 begon hij daar weer mee, toen bij zijn vrouw Judith borstkanker was ontdekt. "Van Joost Verhoef, pastor in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, is de uitspraak: 'Pas als je horizontaal ligt, ga je verticaal denken'. Dat geldt ook als een dierbare horizontaal ligt. We gingen allebei weer bidden, zonder het van elkaar te weten. Ik reed over de Overtoom en vroeg letterlijk: 'laat het goed komen, laat haar beter worden'.

In plaats van aan God te denken en vreemd te gaan had Kluun, denk ik dan, misschien wat meer met Judith kunnen praten. Dan had hij wat eerder geweten dat zij ook weer aan het bidden was. In die situatie God erbij halen is net zo iets als over een inboedelverzekering gaan nadenken als je huis in lichterlaaie staat.

Na Judiths dood gaf Kluun zijn werk als marketingstrateeg op. "Gewoon doorgaan zou een belediging zijn geweest voor het gebeurde. Ik voelde dat ik er iets mee moest doen." Moet ik nu vinden dat ik iets of iemand beledigd heb omdat ik na Boukjes overlijden gewoon weer dagelijks achter mijn bureau in het Provinciehuis van Zuid-Holland ging zitten? Ik had er merkwaardig genoeg geen behoefte aan net als Kluun ineens 'Het Tibetaanse boek van leven en sterven', 'Brug naar de eeuwigheid' of 'Een ongewoon gesprek met God' te lezen. Dat ligt aan mij: ik heb gewoon een andere manier van 'er iets mee doen'.

Ik vind het prima dat Kluun zijn of de spiritualiteit heeft teruggevonden. Dat heeft kennelijk ook tot de kop boven het artikel geleid: Judith was er nog voor ons na haar dood. Goh, wat een mooie, diepe gedachte. Was ik maar zo spiritueel.

x

Pieken

In de sport is het een vaak gebruikte term: te vroeg pieken. Voorbeeld: bij het EK allround schaatsen op 10 januari 2010 rijdt Sven Kramer een nieuw wereldrecord op de 5000 meter, maar op 13 februari 2010 haalt hij bij de Olympische spelen ternauwernood een bronzen medaille op die afstand. Dat is geen al te realistisch scenario, ik weet het, maar in de sport kan van alles gebeuren. (Lees hier 'alles' over de 5000 meter van Kramer. Voor de liefhebbers: vandaag kun je hem weer zien rijden.)

Wat in de sport gebeurt, kan ook in de politiek gebeuren. Het moment om te pieken is uiteraard de dag waarop verkiezingen worden gehouden. Geert Wilders zit al lang genoeg in de politiek om daar alles van te weten. Maar Geert zit met een probleem: hij heeft zijn meeste kruit al verschoten. Hij kan niet voortdurend in herhaling vallen met 'de dreiging van het moslimterrorisme', 'de achterlijkheid van de islam', 'het verbieden van de Koran' en 'het te snel toenemen van het aantal moslims'. Die verhalen kent zo langzamerhand iedereen al en een politicus die in de belangstelling wil blijven, zeker een populist, moet zich voortdurend vernieuwen. Geert doet wanhopig zijn best. Bij de algemene beschouwingen over de Troonrede kwam hij met het voorstel belasting te heffen op het dragen van hoofddoekjes. Zelfs veel medestanders konden dit niet serieus nemen. Hij kan zich nog verder belachelijk maken, blijkt nu. Hij heeft minister Plasterk vragen gesteld over het feit dat de VARA een liedje liet zien en horen met de titel 'Baklava of rijstevla'. Daarin komt o.a. de tekst 'Allah Akbar' (God is groot) voor. Het liedje, van 'Kinderen voor kinderen', dateert al uit 1993, maar Geert is er nu pas achter dat het, volgens de Volkskrant, 'islam-propaganda richting onze kinderen' en vernederend voor Nederlanders is. Geert moet vooral doorgaan met het driftig zoeken naar nieuwe 'bedreigingen'. Dan hebben hij en zijn PVV geen tegenstanders meer nodig.

PS
Alleen voor Gerbie: stuur me nog even je e-mailadres svp.

x

Gelukkig

De gemiddelde Nederlander (mannen en vrouwen samen) heeft op het moment van geboren worden een levensverwachting van 79,2 jaar. Op wereldschaal staan wij daarmee op de zeventiende plaats. De hoogste levensverwachting hebben ze in Andorra: 83,5 jaar. Zambia staat met 40,5 jaar op de laatste plaats.

Nu gaat het er niet alleen om hoe lang je leeft, maar ook - misschien wel vooral - of je een beetje plezierig leeft. In 148 landen hebben ze aan de mensen gevraagd hoe tevreden ze zijn met hun leven en daaraan een cijfer van 1 t/m 10 te geven. Costa Rica staat met 8,5 op de eerste plaats. Hier staat Nederland op plaats 15 met 7,6. Togo en Tanzania staan met 2,9 op een gedeelde laatste plaats.

Het leven is niet altijd rozengeur en maneschijn, dus er is ook onderzocht hoeveel jaren naar verwachting als 'gelukkig' bestempeld kunnen worden. Weer staat Costa Rica op de eerste plaats: naar verwachting zullen ze 78,5 jaar leven en 85,0% zullen gelukkige jaren zijn. Ook hier staat Nederland op plaats 15: van onze 79,2 jaren is 76,5% gelukkig. Helemaal onderaan staat Togo: van de 57,8 jaar is slechts 26,1 gelukkig.

Al die cijfertjes zijn verzameld door hoogleraar sociale wetenschappen Ruut Veenhoven van de Erasmus Universiteit, die door de Volkskrant 'geluksprofessor' wordt genoemd.

Ik heb al die cijfertjes nog eens op een andere manier bekeken. Onder de 50 landen met de laagste levensverwachting (65,9 - 40,5 jaar) bevinden zich 35 van de 39 Afrikaanse landen. De hoogste genoteerde Afrikaanse landen zijn Tunesië (54), Algerije (69), Egypte (81) en Marokko (84). Het hoogst genoteerde 'zwarte' land is Senegal op plaats 111. Van de 50 landen met de hoogste levensverwachting zijn 33 'westerse' landen (Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland) van de 47, 9 van de 39 Aziatische (incl. het Midden-Oosten), 8 van de 23 Zuid-Amerikaanse en 0 van 39 Afrikaanse. Er moet nog heel wat herverdeeld worden.

Je zou Costa Rica het meest gelukkige land op aarde kunnen noemen. Nu is bij mijn weten dit het enige land ter wereld dat geen leger heeft. Zou dat er (ook) iets mee te maken kunnen hebben?

Tenslotte: ik ben 70 jaar en statistisch zou ik dus 53,6 jaar 'gelukkig' geweest moeten zijn. Ik weet niet wat voor criteria de geluksprofessor hanteert, maar dat zullen niet de mijne zijn. Ik vind 'geluk' nogal een groot woord. De laatste 13 jaar beschouw ik mezelf niet als gelukkig. Ik houd het op 'redelijk tevreden'. Hetzelfde geldt voor de periode van 24-3-1939 tot 2-6-1967. De periode die zonder meer de meeste gelukkige momenten kende eindige abrupt op 14 mei 1996 rond een uur of zes 's avonds. Die 53,6 jaar haal ik niet, maar ik ga daar niet over zitten treuren.
x

Nee?

Net heb ik nog even naar Nova gekeken. Daar ging het weer over de vraag: gaat Balkenende naar Brussel? Het is hem niet gevraagd. Hij is geen kandidaat. Een journalist vraagt: "Als u gevraagd wordt, zeg u dan nee?" Een duidelijk antwoord van Balkenende lijkt mij: "Inderdaad, dan zeg ik nee." Maar hij praat weer omheen. Ik hoop dat hij gevraagd wordt. Dan zegt hij hartgrondig: ""Ja!" Zijn we hier van hem af.

x

Meerderheid

Maandagavond gingen Wouter Bos, Jette Klijnsma, Mariëtte Hamer, Lilianne Ploumen en andere 'zwaargewichten' van de PvdA de confrontatie aan met de leden over de verhoging van de AOW-leeftijd. Ik heb niet op het laatste nieuws gewacht om de uitslag te vernemen, want die wist ik van tevoren al. Het enige wat me verraste was dat negen van de tien aanwezige leden met de verhoging akkoord ging. Ik had een wat kleinere meerderheid, tussen de 60 en 70 procent, verwacht.

Waarom benadruk ik hiervoor "aanwezige"? Op die ledenvergadering was, naar ik aanneem, het 'kader' aanwezig. Zo'n dertig jaar geleden behoorde ik bij dat kader, grotendeels bestaande uit goed opgeleide, vaak redelijk verdienende mensen. Ik zag de 'netwerkjes' en hoe ze werkten. Ik hield me daar verre van, want ik had en heb een hekel aan machtsspelletjes. Ik heb het vaak genoeg gehoord: "Het gaat er niet om of je gelijk hebt, maar of je gelijk krijgt." Dat betekende vaak: zorg dat de meelopers naar de vergadering komen waarin de beslissing valt. Ze hoeven hun mond niet open te doen, ze hoeven alleen maar met 'de top' mee te stemmen. Toen ik weer een 'gewoon' lid was ben ik nog één keer, tegen beter weten in, naar een afdelingsvergadering gegaan, waar die afdeling een standpunt moest innemen over de de ziektewetplannen, die destijds net zo omstreden waren als de AOW-plannen nu. Ik was de enige die tegen stemde. Het PvdA-lid Evert had namelijk dezelfde mening als het vakbondslid Evert.

Niet alleen 'de top' van de PvdA heeft zich van verder van de basis verwijderd, het kader is weer braaf meegelopen. Het wordt steeds drukker in het centrum.

x

Gezond

Wanneer ik in mijn jonge jaren de stad in ging en ineens trek had, ging ik naar een broodjeszaak als 'Van Dobben' of 'Broodje van Kootje'. De tosti was, in mijn herinnering, nog niet in zwang en het broodje shoarma kenden we helemaal nog niet. Kenmerk van het Amsterdamse broodje was, dat het vaak meer beleg dan broodje was. Daar had ik overigens geen enkel bezwaar tegen. Echte broodjeszaken zie je nauwelijks meer in Amsterdam. Van Dobben is er nog steeds en daar kun je ook nog steeds zo'n 'ouderwets' broodje krijgen. (En natuurlijke die beroemde kroket.)

De broodjeszaken zijn verdwenen, vermoed ik, omdat je tegenwoordig in bijna elke horecagelegenheid een broodje, baguette, ciabatta, pistolet of wat dan ook kunt krijgen. Die bestel ik dan ook wel eens. Wat me dan altijd irriteert is dat ik niet alleen dat broodje en het door mij uitgekozen beleg krijg, maar vaak tussen beleg en broodje plakken tomaat, halve augurken, olijven, stukken courgette en blaadjes sla. Ik ben de eerste om toe te geven dat ik motorisch enigszins gestoord ben, maar of ik die broodjes nu met vork en mes te lijf ga of er gewoon uit de hand happen van neem, steevast glijden al die meegeleverde groenten een door mij ongewenste kant op. Vaak nog irriterender vind ik dat naast een broodje wat geraspte worteltjes en uitjes uit een of ander potje gedrapeerd worden, ook wel eens vergezeld van een bolletje van iets dat in de verte aan een huzarenslaatje doet denken en ook uit een fabriek komt.

Op menu's worden die broodjes met groenten nog wel eens aangeduid met 'broodje gezond', alsof dat enkele slablad en die paar andere groenterudimenten een broodje kaas of halfom veel gezonder zouden maken. Tot mijn genoegen las ik in de Volkskrant, dat uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt, dat het 'broodje gezond' meestal helemaal niet zo gezond is. Van de veertien onderzochte broodjes bevatten er volgens de Consumentenbond maar drie voldoende groente. Ze waren allemaal te zout en de helft bevatte te veel calorieën. OK, zonder die groenten bevatten ze ook teveel calorieën en zijn ze ook te zout, maar die enkele keer dat ik een broodje buiten de deur eet zal me niet de das omdoen. 'AH to go' is één van de twee bedrijven die nog 'redelijke' broodjes gezond leveren, maar dat vind ik meer iets voor toeristen die op weg van het Paleis op de Dam naar het Anne Frankhuis al wandelend nog even gauw iets willen eten. In zo'n geval stop ik liever even bij een haringkraam en verorber daar twee (nooit één) haringen. Daar haal ik altijd de avond wel mee. Dat is nog echt gezond ook, want die barsten van goede vetzuren.

x

Bereikbaar

Een van de drie blogs die ik dagelijks met veel plezier volg is "Niets is geheel waar, en zelfs dat niet". De auteur is Gerbie, een leraar in Twente. Mijn onderwerpen zijn meestal recente nieuwsberichten. Gerbies 'blikveld' is aanmerkelijk ruimer: hij bespreekt bijvoorbeeld een boek, heeft het over een amateur voetbalvereniging, beschrijft ergernissen in het verkeer of laat af en toe zijn dochter Suus (zij is een maand of tien oud) haar kijk op het leven om haar heen geven, wat tot zeer humoristische teksten leidt. Zijn blog van zaterdag gaf een aardige illustratie van een van de aspecten van het huidige tijdsgewricht. Dat gaf mij weer aanleiding tot een van mijn overpeinzingen (of geneuzel, dat mag je zelf uitmaken).

In het algemeen sta ik niet meteen te juichen als weer iets hoor over privatisering en/of marktwerking. Maar zelfs ik kan niet ontkennen dat de demonopolisering van de telefoonmarkt zijn gunstige effecten heeft gehad. Bellen is in beginsel een stuk goedkoper geworden, maar ik heb wel eens het idee dat veel mensen tegenwoordig meer geld aan het bellen kwijt zijn dan voorheen. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de stormachtige opkomst van het mobieltje. Vroeger belde je (privé) alleen thuis, dus in het algemeen 's avonds, of overdag in het weekend. Tegenwoordig kun je de hele dag door privé bellen. Nou, dat doen we dan ook! En als we niet met iemand praten, sturen we wel een sms'je. Uit een onderzoek in 2006 blijkt dat 92% van de mobiele gebruikers geen dag zonder hun telefoon kan. We zijn al weer drie jaar verder, maar dat aantal niet verminderd zijn.

Er wordt wel eens gezegd dat we steeds individualistischer worden. Dat zal best, maar we moeten kennelijk wel voortdurend contact hebben met al die andere individualisten. Het lijkt erop dat dat stukje techniek, dat steeds kleiner wordt en steeds meer kan, ons leven is gaan beheersen. Het is zo langzamerhand een doodzonde niet voortdurend bereikbaar te zijn. Al lang vóór de introductie van het mobieltje had ik de gewoonte mijn telefoon op voicemail te zetten gedurende tijden dat ik niet gestoord wenste te worden. Dat doe ik nog steeds. Het handjevol mensen dat mijn mobiele nummer kent weet dat het geen alternatief is, want het mobieltje staat zelden aan. Ik blijf individualistisch bezig zo lang het nog kan.

x

Award

Wanneer je 35 wordt heb je, statistisch gezien, nog meer dan helft van je leven vóór je liggen. Er kan dus nog veel gebeuren. Je kunt nog grootse prestaties leveren, of alles wat je tot dan toe gepresteerd hebt kan door een fout, een misstap, volledig op de achtergrond raken.

Het komt nogal eens voor dat een biografie verschijnt van iemand die nog dertig moet worden. Die betreft dan een persoon die op dat moment en enige tijd daarvoor nogal in het nieuws was, bijvoorbeeld een popster of een sporter. Ik denk dan altijd: ach, een of andere journalist ziet een aardige mogelijkheid om over de rug van een bekend persoon nog wat bij te schnabbelen, want de fans moeten zo'n boekje natuurlijk hebben. Jaren geleden las ik regelmatig het Amerikaanse weekblad 'Newsweek'. Dat had toen een rubriek 'Where are they now?' In het kort werd een persoon belicht die een aantal jaren daarvoor nogal in het nieuws was, maar die geheel in de vergetelheid was geraakt. Ik denk dat zoiets ook gebeurt met veel personen die nu regelmatig in het nieuws zijn en wiens biografie over een paar jaar alleen nog bij De Slegte of op rommelmarkten te vinden is.

In de Volkskrant las ik dat Robbie Williams (35) de 'Lifetime Brit Award' krijgt voor zijn bijzondere bijdrage aan de muziek. Is de verwachting nu dat hij de rest van zijn leven niets meer presteert dat ooit nog eens voor de een of andere prijs in aanmerking komt, dus laten we dat nu maar doen? Die kans zit er dik in, want ik las ook: Robbie Williams probeert een comeback te maken (...) en gaf zijn eerste concert in drie jaar.(Onderstreping toegevoegd.)

Zeg nu 'Sven Kramer' en de meeste Nederlanders weten op zijn minst dat je het hebt over een jonge man die aardig kan schaatsen. Maar bij wie gaat er een lichtje branden als je 'Wim van der Voort' zegt? Nou, die won in 1952 bij de Olympische Winterspelen een zilveren medaille op de 1500 m. Wat ik maar zeggen wil: als je nu wereldberoemd bent in heel Nederland, maak er dan nu gebruik van, want over een paar jaar is iedereen je vergeten.

x

Ring

Gisteravond werd "de fel begeerde Gouden Televizier Ring 2009" uitgereikt. Je hoeft niet bang te zijn dat ik je hier ga vervelen met een kritische/cynische/satirische beschouwing van die uitreiking, want ik heb er niet naar gekeken. Ik vond het niet zo interessant of nu 'Gooische Vrouwen', 'Wie is de Mol?' of 'Boer zoekt vrouw Extra' die fel begeerde ring zou winnen, want ik kijk nooit naar die programma's. Ik heb wel een tijdje zitten nadenken over de vraag: wat is het verschil tussen 'Boer zoekt vrouw' en 'Boer zoekt vrouw Extra'? O ja: het gaat natuurlijk om programma's uit het afgelopen seizoen seizoen. Dat 'Boer zoekt vrouw Extra', bedacht ik, is vast een verder uitmelken van het gewone 'Boer zoekt vrouw' geweest, want daar kunnen we geen genoeg van krijgen. En eerlijk is eerlijk: Yvon Jaspers is een lekker ding.

De taalkundige in mij zat weer met een andere vraag: waarom zijn het Gooische vrouwen? Het is toch 'Gooise matras' en 'Gooise heide'?

Nou denken jullie misschien, dat ik die drie genomineerde programma's beneden mijn intellectuele stand vind en dat ik uitsluitend naar hoogwaardige, mijn intellect stimulerende en uitdagende programma's kijk. Stel je gerust, niets is minder waar. Gisteravond heb ik naar RTL5 zitten kijken. Daar was 'Die hard 4.0' te zien, een recht voor z'n raap actiefilm. Niks intellectuele diepgang. Gewoon de vierde in een serie waarin Bruce Willis een politieman speelt die tegen wil en dank in gecompliceerde situaties met terroristen terecht komt. Het is allemaal net een tikkeltje 'over the top', maar grappig en onderhoudend. Het zijn B-movies en niemand heeft er ooit zelfs maar over gepeinsd ze te nomineren voor een Oscar of Emmy Award, maar er zijn Oscarwinnaars die ik zonder meer inruil voor een competent gemaakte B-movie.
x

Service

Hij bestaat toch nog hier en daar: de échte service. Ik was in een avontuurlijke stemming en besloot eens een keer zelf pesto te maken. Daarvoor heb je pijnboompitten nodig. Bij de grote AH kon ik nergens pijnboompitten vinden. Nu komt het voor dat ik noch de bomen, noch het bos zie, al sta ik er vlak voor of middenin. Ik schoot een wat oudere mevrouw Heijn aan. Zij moest mij teleurstellen. AH had overal alle pijnboompitten uit de schappen verwijderd, want er was iets mee. Ik ging mijn wagentje met andere dingen vullen. Een minuut of vijf later kwam dezelfde mevrouw Heijn naar me toe: ze had nog eens nagevraagd en ze waren er weer. Ze leidde mij naar de afdeling knabbelnootjes en inderdaad daar lagen enkele zakjes. Ik heb deze dame uitvoerig bedankt.

Grandeur

Stel: je hebt vakantie of je bezoekt gedurende een paar dagen een buitenlandse stad. Je bent kunstgevoelig, dus je hebt ook een bezoek aan dat beroemde museum gepland. Je staat bij de ingang van dat museum en zegt tegen je reisgenoot: "Getver! Die ingang! Een draaideurtje! Daar ga ik niet doorheen."

Je weet natuurlijk dat het Rijksmuseum in Amsterdam ingrijpend gerenoveerd wordt en dat die renovatie 'iets' later gereed is dan aanvankelijk de bedoeling was. Er is bijvoorbeeld nogal lang geruzied over de openbare passage onder het Rijksmuseum. Mocht je daar nu wel, zoals vóór de renovatie, fietsen of niet. Uiteindelijk mocht dat dus wel. Dus konden Antonio Cruz en Antonio Ortiz, de architecten, aan het werk om definitieve ontwerpen te maken voor die passage, waar ook de ingang van het museum gepland is.

Nu lees ik in de Volkskrant dat Wim Pijbes, de directeur van het Rijksmuseum, toch niet gelukkig was. Hij miste wat. Wat? Hij miste 'grandeur'. Volgens het huidige ontwerp komen er in de zijkanten van de passage twee draaideuren en een lift. 'Daar spreekt geen grandeur uit', zegt Pijbes. 'Bij een goede entree begint je succes. Alles aan het Rijksmuseum is groot, maar we komen er binnen via draaideurtjes. Dat kan niet.' Dus werden beide Antonio's weer aan het werk gezet en dat zullen ze niet voor niets gedaan hebben. Nu komt er dan ook een monumentale entree met trappen.

Nu moet er weer een nieuwe bouwvergunning komen. Daarvoor moet eerst overlegd worden. De voorzitter van stadsdeel Oud-Zuid verwacht tegenstand: 'Ik heb niet de illusie dat iedereen deze plannen direct luid applaudisserend zal accepteren.' Maar ja, als Wim Pijbes last heeft van gebrek aan grandeur, dan neem je wat extra kosten en nog wat meer vertraging graag voor lief.

Ik heb in diverse wereldsteden - Londen, Parijs, New York, Madrid, Berlijn - musea van enige naam bezocht. Ben ik nou zo'n insensitieve, a-culturele, niet-artistieke onbenul dat ik me nog nooit afgevraagd heb of de ingangen van die musea wel enige grandeur hadden en monumentaal genoeg waren? Als alles volgens plan verloopt, bezoek ik maart volgend jaar het Uffizi in Florence. Hopelijk heeft dat museum een representatieve entree, want anders is voor mij, inmiddels wijzer geworden, de lol er nu al vanaf.
x

Hybride

Voor de milieubewuste autorijder is de hybride auto het helemaal. Omdat hij gedeeltelijk op zelfgemaakte elektriciteit rijdt (als ik het tenminste goed begrijp), stoot hij minder CO₂ uit. De gebruiker hoeft daarom minder belasting in de vorm van bijtelling te betalen. Iedereen blij.

Helaas zitten er bij het Nederlands Dagblad mensen die het nodig vonden die claims van milieuvriendelijkheid te onderzoeken. Dat lieten ze doen door 'Milieu Centraal' en wat bleek? Hybride auto's zijn minder milieuvriendelijk dan wordt aangenomen. De Toyota Prius of de Honda Civic of Insight stoot meer CO2 uit dan de zuinigste en schoonste dieselauto van dezelfde klasse. Bij de laatste betaal je nog altijd 20% bijtelling. "Maar hoe komt dat dan?" vraagt de wanhopige milieubewuste automobilist zich af. De werkelijke CO2-uitstoot ligt een stuk hoger dan fabrikanten en overheden voorspiegelen, doordat de meeste hybrides als leaseauto worden gebruikt. Die rijden verreweg de meeste kilometers op de snelweg. Daar gebruiken ze de benzinemotor in plaats van de veel schonere elektrische motor. Bij het bedenken van al die belastingregeltjes is het ministerie van financiën uitgegaan van de gemiddelde automobilist die 70% van zijn kilometers in de stad maakt en dan elektrisch rijdt. Het ministerie ziet geen reden de regeltjes te veranderen, want het is onmogelijk in rekening te brengen hoeveel een auto op de snelweg of in de stad rijdt. Volgens het ministerie produceren diesels bovendien meer fijnstof en stikstofdioxide dan de benzinemotor in een hybride. Dat mag allemaal zo zijn, maar zijn er eigenlijk redenen genoeg om de hybriderijder meer financieel voordeel te gunnen dan de zuinigste en schoonste dieselrijder?

Hoe je ook rekent, we kunnen niet voorbij gaan aan het feit dat er teveel onnodig in auto's gereden wordt. Omdat ik toch niets beters te doen had, heb ik maar weer eens een voorbeeldje gemaakt van de reiskosten per openbaar vervoer en auto. Jan woont in Almere Buiten en werkt in Amsterdam, geen ondenkbeeldige situatie. Hij werkt vijf dagen per week, dat is (na aftrek weekends, vakantie dagen, nationale feestdagen en een paar ziektedagen) zo'n 230 dagen per jaar. Jan reist met het openbaar vervoer en heeft dus een jaartrajectjaart van de NS plus in beide plaatsen een abonnement voor één zone met tram of bus. Per dag is hij aan reiskosten 14,23 euro kwijt. De reis duurt 1 uur en 7 minuten. Buurman Piet gaat ongeveer hetzelfde traject met de auto. Rekening houdend met files is hij aan reistijd 50 minuten kwijt (opgave ANWB). De ANWB schijnt eens uitgerekend te hebben dat het goedkoopste autootje nog altijd 0,24 euro per kilometer kost. Dat betekent dat Piet per dag 20,64 euro aan woon-werkverkeer uitgeeft. Per jaar dus 4.747,20 euro. OK, hij is elke dag een half uur minder reistijd kwijt (tenzij die brug weer eens kuren vertoont of er een vrachtwagen dwars over de weg staat), maar daar betaalt hij dan ook dik voor: 6,41 euro per dag. En hij vervuilt veel meer dan Jan. Piet moet minimaal 2.868,00 euro per jaar aan reiskostenvergoeding van een werkgever ontvangen om net zo duur (of goedkoop) uit te zijn als Jan. Maar over 989 euro moet hij dan weer belasting betalen. Een let wel: ik heb het hier over het goedkoopste autootje. Van de meeste auto's zullen de kosten dichter in de buurt van de 0,30 euro per kilometer liggen.

Mijn laatste werkgever had een volgens mij nette regeling: iedereen die buiten Den Haag woonde kreeg zijn reiskosten vergoed op basis van de kosten van het openbaar vervoer, met een maximum van 40 km (ruwweg de afstand Amsterdam centrum - Almere Buiten). Je hoefde niets aan te tonen. Wie toch met zijn Lamborghini naar zijn werk wilde komen, mocht dat rustig doen. Dienstreizen werden ook vergoed op basis van de kosten van het openbaar vervoer, ook al gebruikte je je eigen auto. Als je spijkerhard kon aantonen dat in bepaalde gevallen de auto handiger was, stelde de werkgever een simpele auto uit eigen voorraad ter beschikking. Wat vind jij een goede regeling?
x

Braindrain

Dit komt uit een kort ANP-bericht in de Volkskrant:

De Britse financiële sector gaat dit jaar naar schatting 6 miljard pond (6,6 miljard euro) aan bonussen uitdelen aan zijn medewerkers, minder dan een jaar na de bijna-ineenstorting van het wereldwijde financiële systeem.

Goldman Sachs (één Amerikaanse bank) wil dit jaar een recordbedrag van meer dan 20 miljard dollar (13,4 miljard euro) aan bonussen uitkeren.

Binnenkort verwacht ik een persbericht van de NVB, de Nederlandse Vereniging van Banken: De NVB heeft met leedwezen geconstateerd dat in het buitenland het in ons land terecht verfoeide bonussysteem weer in volle omvang is teruggekeerd. De Nederlandse banken vrezen dat dit onvermijdelijk zal leiden tot een braindrain, juist in een periode dat zij de beste brains nodig hebben. Zij zien zich dan ook, tegen wil en dank, genoodzaakt door middel van de gebruikelijke bonussen hun beste krachten blijvend aan hen te binden en nemen aan dat politiek en burgers hiervoor begrip zullen hebben.
x

Enquête

Nee, je hoeft geen vragen te beantwoorden. Ik heb het over een ander soort enquête: de parlementaire. Het merendeel van de Nederlandse bevolking heeft, net als ik, geen idee wat nou precies de oorzaken zijn van de ondergang van de DSB. Wie zijn in deze hele affaire de 'good guys en de 'bad guys'? Pas toen de ondergang al bijna niet meer te stoppen viel kwamen er berichten dat het anderhalf jaar geleden al niet zo best ging met DSB. DSB bracht weliswaar slechte, veel te dure producten aan de man, maar gelijksoortige producten van andere banken waren niet veel minder slecht en/of duur. Wat is al die tijd de rol geweest van De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het ministerie van financiën en hoe hebben zij hun rollen gespeeld? Ik vergaar mijn kennis uit de kranten en de audiovisuele media. Ik hoor en lees 'statements' die zorgvuldig door beroepsvoorlichters zijn samengesteld. Ik lees en hoor commentaren die elkaar tegenspreken. En ik bezit onvoldoende kennis van de financiële wereld om tot een goed afgewogen oordeel te komen.

Dirk Scheringa, Wouter Bos, Noud Wellink, Hans Hogervorst, Gerrit Zalm, Robin Linschoten, Pieter Lakeman: een rijtje bekende hoofdrolspelers in de DSB-affaire. (CDA, PvdA en VVD zijn alle drie 'vertegenwoordigd' in dit rijtje.) Ik ken ze geen van allen persoonlijk. Uit hun optreden voor de tv ga ik niet afleiden of ze aardig, sociaal voelend en competent zijn en in welke mate. Daar is meer voor nodig dan een paar soundbites. Dirk Scheringa beweert dat hij door het financiële en politieke establishment is 'kapotgemaakt'. (Het 'Calimerosyndroom': "Zij zijn groot en ik is klein, en dat is niet eerlijk, o nee".) De bank had kunnen worden gered als De Nederlandsche Bank en minister Bos hadden willen meewerken. 'Dat had de gemeenschap maar honderd miljoen euro aan belastinggeld gekost. Nu is de rekening anderhalf miljard.' Aldus Dirk, geciteerd in de Volkskrant. Ik kan alleen maar bedenken dat Wouter Bos en Noud Wellink toch niet zo gek zijn dat ze een dure kabeljauw (1,5 miljard) in leven laten, omdat ze te beroerd zijn om een goedkoop spierinkje (100 miljoen) te redden. Maar ik heb geen idee hoe groot de diverse belangen zijn en ik zou Dirk willen vragen: "Durf jij de Nederlanders nog recht in de ogen te kijken, nu je zelf toegeeft dat jouw beleid ze in ieder geval "maar" 100 miljoen euro lichter heeft gemaakt? Ga je ze dat in het lezingencircuit uitleggen? Neem dan een paar bodyguards mee."

Bij een parlementaire enquête kan de desbetreffende commissie getuigen dagvaarden. Je kunt dus niet wegblijven als je opgeroepen wordt. De getuigen worden onder ede verhoord. Het is dus raadzaam de waarheid te spreken, want meineed is een strafbaar feit. Ook, of zelfs, een parlementaire enquête garandeert niet dat de onderste steen bovenkomt. Een enquêtecommissie bestaat uit politici. Die kijken niet alleen achteruit, maar ook vooruit. Een vraag die niet gesteld wordt hoeft ook niet beantwoord te worden. Maar elk lijk dat uit de kast gehaald wordt is er één dat niet meer gebruikt kan worden om anderen onder druk te zetten.
x

Werkelijkheid

Op de Nederlandse tv - en niet alleen daar - ritselt het van de zogenaamde realityshows. Reality is Engels voor realiteit of werkelijkheid. Het aardige van die shows is dat ze weinig met de werkelijkheid te maken hebben. De echte werkelijkheid zie je de hele dag door. Daarvoor hoef je niets anders te doen dan je ogen open te houden. Wanneer ik dit zit te typen en mijn hoofd naar links beweeg zie ik de werkelijkheid buiten mijn huis: een plantsoen waar mensen hun honden uitlaten en weer andere mensen bij redelijk weer op een bank zitten. Tijdens mooie zomerdagen waren er wel eens gezelschappen aan het barbecueën. Als ik daar zin in zou hebben, zou ik een webcam aan mijn pc kunnen verbinden en via het internet anderen 24 uur per dag kunnen laten 'meegenieten' van dat uitzicht. Dat zou een pure realityshow zijn, maar je kunt je afvragen of die veel geboeide kijkers zou trekken. Voor de meeste mensen is alleen hun eigen werkelijkheid en die van een aantal mensen om hun heen interessant.

Wat ze bij de tv een realityshow noemen is een aantal achter elkaar geplakte 'hoogtepunten' uit een overigens alledaags bestaan van een bekend persoon of een voor iedereen herkenbare situatie, zoals een ziekenhuispolikliniek. Het volgen van de hoogte- en dieptepunten van een verbouwing schijnt ook interessant te zijn. Of de wederwaardigheden van een echtpaar dat een ecologisch verantwoorde camping op Kamchatka wil beginnen.

Een paar dagen geleden was het wereldnieuws dat een zesjarig jongetje in Colorado per ongeluk een tocht gemaakt zou hebben in een luchtballon. Politie en hulpdiensten waren, onder het toeziend oog van de tv, uitgerukt om de ballon veilig aan de grond te krijgen. Dat lukte, maar er zat geen jongetje in. Het jongetje had thuis in een doos gezeten, omdat zijn vader boos op hem geweest was. Al vrij snel rees het vermoeden dat alles in scene was gezet, met name omdat het jongetje tijdens een tv-uitzending argeloos opmerkte: "Dat moest ik toch zeggen?"

In Trouw werd bevestigd dat het allemaal nep was: Ballonvaart Colorado was publiciteitsstunt. Waarom haalden de ouders van dat jongetje (en nog twee oudere broertjes) die stunt uit? Zij waren mogelijk uit op een contract voor een eigen realityshow. Ja, waarom niet? Als je de meest onbenullige dingen uit het leven van anderen op tv ziet, waarom zou je jouw onbenullige leven dan niet te gelde maken? Op de website van de Tros lees ik bij het programma van afgelopen vrijdag: "De hele familie Smit is in de ban van het nieuwe huisje van Monique, de jongste telg van het muzikale gezin. Jan en zijn vader Ruud brengen in de Palingsoap van vrijdag eigenhandig huisraad naar de nieuwe woning van Monique, die ze binnenkort betrekt." Dat is de altijd weer boeiende werkelijkheid van Volendam. En daar gebeurt nog veel meer: "Verder in de uitzending een impressie van de kaartavond in de Sint Jozef, die tegelijkertijd wordt gehouden met de repetitie van het operakoor." Heb je net een 'pit' gemaakt bij het klaverjassen, zingt het koor op de achtergrond zeer toepasselijk de Triomfmars uit Aida.

Het wachten is nu op "Bingo!", waarin we kennis kunnen nemen van de werkelijkheid in 'Huize Zwanenzang' in Drochteropslagen. We zien hoe de 88-jarige meneer Bakhuijsen de weekprijs bij het sjoelen wint, maar ook de keiharde feiten achter de wekelijkse bingo op vrijdagavond. En als altijd is het lachen geblazen als mevrouw Van der Punt (91, but still going strong) voor de zoveelste keer haar moorkop op de grond laat vallen. Een bejaardenverzorgster heeft zich, off the record, laten ontvallen dat mevrouw Van der Punt nogal publiciteitsgeil is. "Volgens mij laat ze die moorkop altijd expres vallen." We zullen allemaal een traan wegpinken als de kist van Aleida ("Tante") Hamstra (87), de 'ziel' van Zwanenzang, tussen twee hagen rollators naar de lijkwagen wordt gebracht. En is het niet hartverwarmend de manager zorg Pieter Jan ("Zeg maar Piet.") Vaagstra te horen zeggen: "Lieve mensen, vandaag zijn er bitterkoekjes bij de koffie, want zonder jullie had ik die bonus niet kunnen waarmaken."
x

Verzekerd

Bernard Welten is korpschef van de politieregio Amsterdam-Amstelland. Onlangs luchtte hij zijn hart in NRC Handelsblad. Trouw citeerde daar weer uit, o.a. dat hij onvoldoende ruimte krijgt om in het openbaar te vertellen "wat er speelt in de samenleving en op welke wijze er iets aan gedaan kan worden". Nu heb ik om te beginnen Bernard Welten niet meteen nodig om erachter te komen wat er zo al speelt in de samenleving. Maar goed, hij zal ook wel op de hoogte zijn en hij is ervoor aangenomen er wat aan te (laten) doen als mensen vals spelen. Het is zijn goede recht om een mening te hebben over wat er gedaan kan worden om de samenleving beter en/of veiliger te maken. Die mening mag hij ook uiten, maar niet in het openbaar. Bernard is ambtenaar en moet doen wat de politiek hem opdraagt. Hij mag dus tegen Job Cohen, de korpsbeheerder, vertellen hoe het volgens hem moet, maar als Job dat niet met hem eens is, moet hij, althans in het openbaar , verder zijn mond houden en gewoon weer aan het werk gaan.

De SP in Amsterdam vindt dat Bernard beter zijn biezen kan pakken. SP-fractievoorzitter Remine Alberts vindt dat Welten een brevet van onvermogen heeft afgegeven. "Dat is jammer voor Welten, maar in dit land is afgesproken dat de politie doet wat de politiek wil en niet andersom. Dat heet rechtsstaat. Er zijn zat landen in de wereld waar de politie het voor het zeggen heeft en daar zou ik om die reden echt niet willen wonen."

Trouwe lezers van 'Beggartalk' weten dat ik de SP een warm hart toedraag, maar hier is de partij een beetje onvoorzichtig, vrees ik. Bernard bleek vóór zijn aanstelling als korpschef zo vreselijk goed te zijn dat hij kon vragen wat hij hebben wilde. Zo ging de gemeente de helft van zijn nieuwe huis financieren. De belasting die hij daarover moest betalen nam het korps ook voor zijn rekening. Maar de klap op de vuurpijl: als hij voortijdig met wederzijds goedvinden zijn functie zou beëindigen, zou zijn inkomen tot zijn pensioen verzekerd zijn. Bernard wordt in 2020 65. Dus als hij nu met eervol ontslag gaat, zit de gemeente Amsterdam in principe nog een kleine 11 jaar aan dat niet bepaald lage salaris vast. En het zit toch al niet zo lekker met de Amsterdamse financiën.

Update
x

Onzin

Hoeveel mensen in Nederland begrijpen het werk van Albert Einstein? Wie op school goed heeft opgelet weet dat Isaac Newton 'iets met zwaartekracht of zo' te maken heeft, maar dan houdt het ook wel op. Mijn algemene ontwikkeling is redelijk te noemen, maar ik moest googelen om erachter te komen dat Richard Feynman de man is op het gebied van de kwantumelektrodynamica. (Maar vraag me niet wat dat precies is.) Van Christiaan Huygens wist ik nog dat hij het slingeruurwerk heeft uitgevonden. Van Gallileo Galilei kende ik natuurlijk de onsterfelijke uitspraak: "En toch beweegt hij." (De aarde om de zon. De kerk dacht dat het andersom was.)

Je had natuurlijk al door dat de vijf namen die ik hierboven noem behoren bij natuurkundigen. Wie van de vijf is 'de grootste'? Leuk dat die vraag in de Volkskrant wordt gesteld en dat ik ook mijn stem mag uitbrengen en al die andere lezers die net zo weinig van natuurkunde weten als ik. Op 21 oktober a.s. gaan ze in het Museum Boerhave, tijdens de "Nacht van de natuurkunde", uitmaken wie echt de grootste is. Dan hebben we er weer een canon bij. Het begon, geloof ik, met 'De grootste Nederlander'. Dat werd, of all people, Pim Fortuyn en Johan Cruijff kwam op de zesde plaats, nog vóór Michiel de Ruyter.

Inmiddels kunnen we een canon maken van de canons die je, wil je een beetje meetellen, moet kennen. Zullen we nou eens ophouden met die onzin?
x

Simpel

Trouw wijdde gisteren een uitgebreid achtergrondartikel aan de FNV die van kleur verschoot. Vroeger was 'de' FNV-er links en stemde PvdA, nu kunnen ze net zo goed PVV stemmen en zich tot die partij aangetrokken voelen. Maar toen Agnes Jongerius aankondigde dat zij over de AOW zelfs met Geert Wilders wilde praten, werd zij door de top van de bij de FNV aangesloten vakbonden, onder aanvoering van de ABVAKABO en FNV Bondgenoten, teruggefloten. Weer zo'n klassiek voorbeeld van 'de top' die niet naar de achterban luistert? Een niet onbelangrijk deel van die achterban wil immers best met de PVV van Geert Wilders samenwerken. Ze willen zelfs op hem stemmen bij de volgende verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Trouw schrijft: In deze traditionele cultuur binnen de FNV is het niet makkelijk om ervoor uit te komen dat je PVV stemt. Hoewel ongeveer 200.000 leden volgens de peilingen PVV stemmen, is het moeilijk hen te vinden. Op de website van AbvaKabo reageren ze meestal anoniem. "De PVV is de grote onzichtbare groep", zegt Jelle Visser, hoogleraar aan het Amsterdamse Instituut voor Arbeidsstudies. Een stukje verder zegt Jelle Visser: PVV'ers zijn niet actief. "Ze hebben geen uitgesproken ideeën. Ze zijn anti-Europa en anti-buitenlanders, maar verder is het onduidelijk."

Toen ik nog werkte voor mijn brood was ik ook binnen de ABVAKABO redelijk actief. De bestuurders waren niet altijd blij met me, omdat ik hun, als ik dat nodig vond, duidelijk liet blijken dat ik het niet met ze eens was en waarom niet. Dat deed ik niet anoniem en omdat ik nogal vaak uitgesproken ideeën heb. Met mensen die anoniem wensen te blijven en geen uitgesproken ideeën hebben kan ik niet van gedachten wisselen. Ik ga discussies aan omdat ik bereid ben me te laten overtuigen van mijn ongelijk. Iemand die geen uitgesproken ideeën heeft, heeft zeker geen argumenten om die ideeën te onderbouwen en zal mij dus niet kunnen overtuigen.

Ik heb de tijd nog meegemaakt dat er een communistische vakbond was, de Eenheids Vakcentrale (EVC). Noch de overheid, noch de andere vakbonden wensten met de EVC te overleggen. Na de opheffing van de EVC stapten de leden massaal over naar bonden aangesloten bij de NVV (de voorganger van de FNV). Die communisten hadden uitgesproken ideeën en waren actief. Zij gingen naar vakbondsvergaderingen en hadden zo een belangrijke stem in de bepaling van het beleid. Als je als lid of sympathisant van de PVV wil dat jouw vakbond doet wat jij wilt, moet je een keer van je luie, ideeënarme reet komen en naar zo'n vakbondsvergadering gaan. Zoek wat gelijkgestemden bij elkaar en voor je het weet hebben jullie de meerderheid in die vergadering en kun je 'de top' vertellen wat die namens jou moet doen. Zo simpel werkt dat.
x

In$ide job

De titel boven dit blog is de titel van een boek dat ik zo'n twintig jaar geleden aanschafte. Het gaat over de deregulering, onder president Ronald Reagan, van het Amerikaanse bankwezen, met name van de zgn. "Savings and Loans", veelal plaatselijke of regionale banken waar de gewone burger zijn spaarcentjes bracht en/of een hypotheek regelde. Gevolg van die deregulering was zwendel en/of mismanagement op zeer grote schaal. De ene na de andere bank ging failliet. Omdat ook daar de regering garant stond voor een bepaald bedrag per (spaar)rekeninghouder, heeft die deregulering de Amerikaanse staat miljarden dollars gekost, die uiteraard moesten worden opgebracht door de belastingbetalers.

Tijdens de kabinetten onder leiding van de sociaaldemocraat Wim Kok, waarin de liberaal Gerrit Zalm minister van financiën was, werd in Nederland het bankwezen gedereguleerd. Nu het kalf DSB bijna verdronken is, moet nieuwe regulering weer voor het dempen van het put zorgen.

Bij de DSB waren/zijn o.a. betrokken:

• de VVD-er Gerrit Zalm, voormalig minister van financiën en voormalig directeur DSB;
• de VVD-er Frank de Grave, voormalig minister van defensie en eventjes directeur van DSB;
• de VVD-er Robin Linschoten, voormalig staatssecretaris van sociale zaken en thans nog directeur van DSB;
• de VVD-er Hans Hogervorst, voormalig minister van (o.a) financiën, thans voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en daarmee toezichthouder op het bankwezen.

Reguleren betekent controleren. Daarvoor heb je mensen (=ambtenaren) nodig, bij het ministerie van financiën, bij de Nederlandsche Bank of bij de AFM, of bij alle drie, maar: het aantal ambtenaren moet drastisch worden verminderd.

Je mag kiezen aan wie jij je geld kwijt wilt raken: aan de slimmeriken, profiteurs en fraudeurs die gebruik maken van alle vrijheden die een gedereguleerd systeem biedt, of aan de overheid die strenge regels stelt en door haar ambtenaren laat controleren en waar nodig de fraudeurs en mismanagers laat vervolgen.

Prijsvraag (zonder prijs)
Waarin verschilt dit blog van alle door mij geschreven voorgaande blogs?
x

Zwaar

Wat is een 'zwaar' beroep? Naar het zich laat aanzien zijn de coalitiepartijen en de regering het erover eens dat in de nieuwe AOW-wetgeving wordt opgenomen dat je een zwaar beroep niet langer dan 30 jaar mag uitoefenen. Als daar over op tv bericht wordt, komt vrijwel altijd de stratenmaker in beeld. Ook de bouwvakker wordt vaak genoemd. Ik zal de laatste zijn om te ontkennen dat dit zware beroepen zijn en zo zullen er nog meer aan te wijzen zijn. Het lijkt me wel duidelijk dat bij zwaar werk vrijwel altijd gedacht wordt aan lichamelijk werk.

Vijftig jaar geleden behaalde ik mijn volledige bevoegdheid als onderwijzer. Op de kweekschool werd mij verteld dat onderwijzer(es) een zwaar beroep is. Ter illustratie werd erop gewezen dat veel onderwijzers vóór het bereiken van de 65-jarige leeftijd afhaakten. Ik weet niet of dat nog zo is en in welke mate, maar het zou me niets verbazen. Ik ben maar kort onderwijzer geweest, maar weet uit ervaring dat je van dat werk behoorlijk moe kunt worden. (Dat was overigens niet de reden om ermee te stoppen. Ik vond mezelf bij nader inzien gewoon niet geschikt voor dat werk.) Ik wil maar zeggen dat de zwaarte van een bepaald soort werk niet uitsluitend in fysieke termen beoordeeld mag worden. Kun je zeggen dat een verpleegkundige in een psychiatrisch ziekenhuis minder zwaar werk doet dan een verpleegkundige in een algemeen ziekenhuis of verpleeghuis, omdat de eerste minder met patiënten hoeft te tillen?

Wanneer die '30 jaar' erdoor komt, halen we ons een gigantische hoeveelheid werk op de hals. We moeten namelijk eerst criteria gaan ontwikkelen aan de hand waarvan vastgesteld kan worden: dit soort werk mag niet langer dan 30 jaar gedaan worden. (Ik ga nog even voorbij aan het feit dat wanneer er voor zo'n mooi afgerond getal gekozen wordt, die keuze, naar mijn oordeel, nogal arbitrair is. Waarom niet 33 of 28?) Ik kan me niet voorstellen dat er puur objectieve, exact meetbare, criteria te ontwikkelen zijn. Ik zie de ruzies al aankomen tussen werkgevers en werknemers. "Dit is zwaar werk!" "Hoe kom je daar nou bij?" Ik zie ook al de deskundige voor me die zegt: "Dit fysiek zware werk kun je langer volhouden als je van het begin af aan die en die oefeningen doet." Dus: alle beoefenaren van dat beroep verplicht een paar uur per week naar de sportschool? Op kosten van en in de tijd van de baas? We kunnen ook, vóór we iemand in een inmiddels erkend zwaar beroep aan het werk laten gaan, een keuring laten ondergaan. "Het spijt ons, jongeman, maar jij bent voor dit werk niet geschikt." "Maar mijn opleiding dan?" "Daar had je eerder aan moeten denken."

Of je, in welk beroep dan ook, de 65 - en hopelijk nog wat jaren daarna - haalt, is van veel meer omstandigheden afhankelijk dan alleen de zwaarte van het werk. Geen twee mensen reageren hetzelfde op dezelfde soort werk. De arbeidsomstandigheden verschillen per bedrijf. Persoonlijke omstandigheden, ook niet-fysieke, kunnen van de ene op de andere dag veranderen. Waar de een fluitend mee om gaat, bezorgt de ander een burn-out.

De werkgevers zullen de werknemers in een zwaar beroep tijdig moeten omscholen, zodat ze na afloop van die dertig jaar toch kunnen doorwerken. Ook nu al kunnen werkgevers ouder wordende werknemers of werknemers die arbeidsongeschikt dreigen te raken, laten omscholen en/of lichter werk laten doen. Ik heb de indruk dat dit nog veel te weinig gebeurt. Dat kost namelijk geld. Dat geld gaat ten koste van het inkomen van de werkgever en de aandeelhouders. Die vinden dat in het algemeen niet leuk. Die mentaliteit zal niet direct veranderen als die '30 jaar' wordt ingevoerd.

Je zou kunnen zeggen dat die '30 jaar' al veel eerder, los van die AOW-discussie, ingevoerd had moeten worden. Nu is die regeling uit de hoge hoed getoverd om er het 'sociale gezicht' van de coalitiepartners mee te redden. Laat me niet lachen. De AOW-discussie gaat over inkomenspolitiek. De politieke partijen zullen hun keuzes laten afhangen van het verwachte aantal stemmen dat hun keuze oplevert bij de volgende verkiezingen. De meeste kiezers zitten in 'het midden'. Die krijg je wel over brug als je hard genoeg roept dat je iets doet voor hun medemens met een zwaar beroep en dat zijn heel wat minder kiezers

Toeval

Bij BCC had ik online een kruimelzuiger besteld die door TNT vandaag bezorgd zou worden. Rond 11 uur werd er aangebeld. Onderaan de trap verschijnt een bezorger met een pakketje dat te klein was om een kruimelzuiger te kunnen zijn. Hij was ook geen bezorger van TNT, maar van UPC. Het pakketje was voor de buren.

Een half uur geleden werd weer aangebeld. Weer een bezorger, een groter pakket, maar geen bezorger van TNT. Het pakketje is voor weer andere buren.

TNT moet nog steeds komen.

Voorkómen

In Nederland is abortus vrijwel zonder enige beperking toegestaan. Toch is Nederland (samen met België) het land met de minste abortussen ter wereld: 10 per 1000 vrouwen. In de toch niet onderontwikkelde Verenigde Staten ligt dat aantal bijna twee keer zo hoog: 19,4 per 1000 vrouwen. In Amerika worden met sombere regelmaat abortusklinieken aangevallen door fundamentalistische christenen. De fundamentalistische christenen in Nederland gedragen zich gelukkig wat beschaafder. Een belangrijke reden voor het geringe aantal abortussen in Nederland is de onbeperkte verkrijgbaarheid van voorbehoedsmiddelen, waaronder de pil. Ook daar wordt in de VS (en niet te vergeten de rooms-katholieke kerk) wat anders over gedacht.

In de Volkskrant las ik over een onderzoek door het Amerikaanse Guttmacher Institute. Daaruit blijkt dat een verbod of beperking van abortus nauwelijks invloed heeft op het aantal abortussen. Het resultaat daarvan is slechts dat wereldwijd 70.000 vrouwen overlijden door onveilige abortusmethoden en nog eens vijf miljoen vrouwen complicaties ondervinden. In drie landen zijn in de afgelopen tien jaar de anti-abortusregels verscherpt: het streng rooms-katholieke Polen, El Salvador en Nicaragua. In het laatste land is de vroegere Sandinist Daniel Ortega inmiddels 'in de Heer'. Wellicht heeft dat er wat mee te maken. In een ontwikkeld land als Ierland, dat ook een strenge abortuswetgeving heeft, gaan de vrouwen naar een buurland. Er zijn maar weinig vrouwen in Afrika en Zuid-Amerika die zich die 'luxe' kunnen permitteren.

Ik kan me zeer wel voorstellen dat gelovigen tegen abortus zijn. Wat ik mij niet kan voorstellen is dat zij ook elk ander voorbehoedmiddel dan (periodieke) onthouding verwerpen, waarmee zij ook nog eens aan de verdere verbreiding van AIDS en andere SOA bijdragen. De meeste van deze mensen zullen de verworvenheden van de medische wetenschap zonder verder nadenken accepteren. Die zijn immers - in hun opvatting - van God gegeven. Zij laten zich zonder principiële beperkingen inenten ter voorkoming van ziekten. Het ontgaat mij waarom zij niet aanvaarden dat ook de voorbehoedmiddelen wel eens door diezelfde God geïnspireerd zouden kunnen zijn. Ik denk dan ook dat de bezwaren niet op religie gebaseerd zijn, maar op angst. Angst voor seks.
x

Anouk

Vandaag een jaar geleden overleed op 18-jarige leeftijd Anouk. Zij is de dochter van mijn broer en zij leed aan de stofwisselingsziekte San Filippo. Dat is een aandoening waarbij een zelfgeproduceerd enzym, dat normaal gesproken een belangrijke rol speelt in de stofwisseling, niet weet wat het moet doen en dat zich dan maar gaat opstapelen (de ziekte wordt ook wel een stapelingsziekte genoemd) in lekker toegankelijke cellen. Hersencellen en levercellen zijn favoriet. Het ziekteverloop kenmerkt zich door toenemende uitvalverschijnselen, zowel geestelijk als fysiek. In de eerste drie jaar lijkt er niets aan de hand te zijn. Dan gaat een vertraagde ontwikkeling opvallen die na een aantal jaren stopt (niet de vertraging, maar de ontwikkeling). Na een periode van stilstand begint de achteruitgang. Vergelijk het met een dementeringsproces. Uiteindelijk verzorg je een vegeterend mens en stopt na jaren van intensieve zorg het hart met kloppen. Dat gebeurde dus op 14 oktober 2008, zo tegen zeven uur 's-ochtends. Dan moet je afscheid gaan nemen van je kind, kleinkind, zusje en nichtje. Dat is een buitengewoon ingrijpend iets, want dat hoort niet zo te zijn. We zijn nu een jaar verder en het leven is inderdaad verder gegaan. Draden zijn weer opgepakt maar het gemis is nog zo voelbaar. Vandaag sta ik op deze manier even stil bij die gebeurtenis. Anouk, ik mis je. Je blijft bijzonder!

Ontpolderen

'Polder' is zo typisch Nederlands dat Engelsen, Fransen en Duitsers er geen eigen woord voor hebben. De 'Concise Oxford Dictionary' en de 'New Websters Dictionary and Thesaurus' gebruiken ook het woord 'polder': piece of low-lying land reclaimed from sea or river in Netherlands. [Du.]. Onze definitie van 'polder' is: een door dijken omgeven stuk land, waarvan de waterstand geregeld kan worden. Zo heb ik het nog op (waarschijnlijk al de lagere) school geleerd. In de loop der eeuwen hebben we steeds meer stukken zee en meren in het noorden en westen van ons land drooggelegd. Een enkele keer nam de zee wat terug, zoals het 'Verdronken land van Saeftinge', dat in 1584 (in de Tachtigjarige Oorlog dus) definitief verdween omdat de laatste nog bestaande dijken door soldaten om tactische redenen werden doorgestoken. Heel dicht daar in de buurt werd in 1907 een nieuwe polder gevormd: de Hertogin Hedwigepolder. Maar: l'histoire se repète. Net als in 1584 gaan we, naar het zich nu laat aanzien, in dat zelfde gebied weer een dijk doorsteken.

Als je toevallig in die polder woont is het besluit tot ontpolderen natuurlijk heel vervelend, maar hoeveel mensen wonen er helemaal op een stuk platteland van 306 ha, ongeveer zes keer het Vondelpark? Maar toch voelt half Zeeland zich op zijn ziel getrapt door het besluit tot ontpolderen. De Zeeuwen worden ook altijd een nuchter volkje genoemd. Een nuchtere Zeeuw die nog bewust, wellicht aan den lijve, de Watersnoodramp van 1953 heeft meegemaakt, weet ook dat het doorsteken van de dijken van de Hedwigepolder geen gevaar oplevert. De Zeeuwen schijnen ook een christelijk volkje te zijn. (Er zitten nogal wat CDA-stemmers.) Hebben die christenen zich wel eens afgevraagd of de Here God het wel goed vond dat wij Zijn water niet over Zijn akker lieten lopen, maar er een dijk omheen legden en er een Zeeuwse akker van maakten?

Wij geven een klein stukje kunstmatig land terug aan de vrije natuurlijke krachten, omdat we in 1839 de Belgen beloofd hebben dat Antwerpen altijd bereikbaar zou zijn en omdat we van 'Brussel' ervoor moeten zorgen dat er voldoende plek is voor allerlei zeediertjes die opgegeten kunnen worden door passerende vogels. Als alles meezit gooien ze er ook nog een bezoekerscentrum tegenaan, want de schorren die er zullen ontstaan zijn een lust voor het toeristische oog. Over win-winsituatie gesproken! En als er één Zeeuw over de dijk is, Jan Peter, volgen er meer.
x

Meer!

Had ik al eens gezegd dat ik een stuk financieel onbenul ben? Ik geloof van wel. Daarom rust er op mijn woning een zeer overzichtelijke annuïteitenhypotheek en staat geld dat ik niet direct nodig heb op een simpele spaarrekening. Ik ben dus eigenlijk de klassieke 'dief van mijn eigen portemonnee'. Als over enige tijd de hele wereldeconomie echt helemaal in elkaar lazert, ligt dat dus niet aan mij. Ik heb nooit driftig gezocht naar mogelijkheden om 0,09% meer rente op een spaarrekening te krijgen. Ik heb nooit vertrouwd op mensen of instellingen die mij grote winsten beloven als ik mijn geld bij hun beleg. Ik heb dan ook absoluut geen medelijden met mensen die wel 'meer' willen en overal intrappen. Wie zijn gat brandt, moet op de blaren zitten.

Nu gaat waarschijnlijk de DSB naar de knoppen. Wie daar zijn spaarcentjes had ondergebracht hoeft zich geen zorgen te maken over de eerste 100.000 euro. Die houdt zhij gegarandeerd. Fijn! Omdat die garantie wordt opgebracht door alle andere Nederlandse banken samen, via een omslagstelsel. 28% daarvan wordt opgebracht door de ING, waar ik mijn rekeningen heb. Ik heb nooit voor de ING gekozen. Ik ben begonnen bij de Postcheque- en Girodienst. Die was onderdeel van de PTT. Dat was een staatsbedrijf. Staatsbedrijven moesten geprivatiseerd worden, dan werd het allemaal efficiënter, dus beter voor de mensen. De Postcheque- en Girodienst werd Postbank en later ING. Als de ING geld kwijtraakt aan de vergoeding aan rekeninghouders van DSB gaat dat vrijwel onvermijdelijk ten koste van de dienstverlening aan mij. Bijvoorbeeld zou de rente op mijn simpele spaarrekening verlaagd kunnen worden. Of er worden nog wat kantoren gesloten. Er worden nog wat mensen ontslagen.

Ik ben in het algemeen solidair tegen de klippen op met mensen die het financieel moeilijker hebben dan ik, maar op mijn ouwe dag begin ik daar, sinds het begin van de kredietcrisis, wat genuanceerder over te denken. De Scheringa's van deze wereld verzamelen hun vermogens door de mensen die er ook beter van denken te worden. Nu mag ik ze via de ING weer uit de misère helpen. Fuck you!

Toegevoegd om 9.55 uur

Het voorgaande heb ik vannacht tussen één en twee uur geschreven, omdat ik nogal pissig was. Dat ben ik overigens nog. Bij mijn ochtendthee las ik een commentaar in Trouw. De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) wisten al een tijdje dat het niet zo goed ging als kunst-, schaats- en voetballiefhebber Dirk Scheringa, Gerrit Zalm en Robin van Linschoten ons wilden doen geloven: Zo was DSB achter de schermen allang object van onderzoek door zowel De Nederlandsche Bank als door de Autoriteit Financiële Markten. Toen vond Pieter Lakeman het om hem moverende redenen tijd worden dat DSB voorgoed naar de kloten ging en de hele goegemeente liep achter deze goeroe aan.

Hebben DNB en AFM, vraagt Trouw zich af, gewoonweg meer bevoegdheden nodig om bankklanten en het financiële systeem tegen dergelijke calamiteiten te behoeden? Ben je gek? Je moet 'de markt' gewoon zijn gang laten gaan. Geef de Scheringa's, de Zalmen, de Van Linschotens de vrije hand. Laat iedere burger de vrijheid om zich te laten belazeren. Waarom zou je de kleine lettertjes lezen? Bij Becam (ook DSB) betaal je twee procent minder rente voor een lening dan elders. Meer hoef je toch niet te weten? Bij Becam hebben ze geen dure kantoren met dure mensen. Dat haalt je de koekoek. Dat geld zit in ieder geval deels in een dure kunstverzameling, dure voetballers en dure schaatsers. Als ik Sven Kramer in februari 2010 in Vancouver naar zijn gouden medailles zie schaatsen, zal door mijn hoofd spelen: "Voor jouw jaarsalaris van één miljoen euro mag je ook wel je stinkende best doen!" Dat salaris komt niet van DSB, maar wordt wel betaald uit premies voor een verzekering.

Harald Benink, hoogleraar bank en financiën aan de universiteit van Tilburg en specialist in bancair toezicht zegt in Trouw: Als de bank niet genoeg contant geld kan genereren om alle spaarders terug te betalen, moeten andere banken en eventueel de belastingbetaler dat bedrag aanvullen. Door de crisis heeft dat zeker effect op de positie van banken. (Onderstreping toegevoegd.) En als alles onderzocht is en alle consequenties zijn getrokken, krijgen Gerrit Zalm en Robin van Linschoten, knappe koppen die zij nu eenmaal zijn, wel ergens weer een nieuwe lucratieve baan aangeboden.

En deze verscheen om 9.46 uur in de Volkskrant: Scheringa heeft vanaf 2006 minimaal 128 miljoen euro onttrokken aan DSB Bank en de verzekeringsdochters DSB Schade en DSB Leven. Dat geld had hij vermoedelijk nodig voor zijn liefhebberijen: voetbalclub AZ, zijn museum voor moderne kunst, een landhuis in Friesland en een privévliegtuig.

Toegevoegd om 12.30 uur
Deze las ik zojuist in Het PAROOL: Jan-Peter die, nog in mei van dit jaar, tegen hem zegt: "Dirk, je speelt een geweldige rol in de financiële sector. Je bent een van ons, we zijn trots op je."

x

Prijs

Is het inmiddels al een 'uitgekauwd' onderwerp? Ik heb het uiteraard over de Nobelprijs voor de vrede die Barack Obama krijgt. Het Noorse Nobelcomité heeft al eerder laten blijken de criteria voor het toekennen voor de prijs ruim te zien. Al Gore kreeg de prijs omdat zijn inspanningen voor een beter milieu uiteindelijk ook een positief effect zouden kunnen hebben op de relaties tussen mensen. Min op meer dezelfde achtergrond had de Nobelprijs voor Mohammed Yunus en de Grameen Bank, de 'uitvinders' van het microkrediet. Henry Kissinger kreeg de prijs, samen met Le Duc THo, met wie hij het einde van de Vietnamoorlog voorbereidde. Maar gedurende een aantal jaren was hij in belangrijke mate verantwoordelijk voor het voeren van die oorlog. Yasser Arafat, Shimon Peres en Yitzhak Rabin kregen de prijs gezamenlijk, maar hun akkoord heeft tot nu toe bitter weinig opgeleverd.

Het Nobelcomité bestaat uit 5 leden die worden benoemd door het Noorse parlement. Zij mogen zelf geen leden van dit parlement zijn (wel geweest zijn). Momenteel bestaat het uit:
- een hoogleraar geneeskunde (tevens voorzitter);
- een hoogleraar theologie;
- de vice-directeur van het directoraat voor cultureel erfgoed;
- een adviseur van een parlementsfractie;
- een voormalig parlementslid en minister.
Alle belangrijke Noorse politieke partijen zijn in het comité 'vertegenwoordigd'.

Ik heb nooit zo veel waarde gehecht aan het oordeel van jury's en comités. Ik twijfel niet aan hun kennis, maar in een aantal gevallen zou ik niet weten waarom hun oordeel te verkiezen zou zijn boven het mijne. Ik houd de internationale ontwikkelingen ook wel aardig bij. Van die Mohammed Yunus had ik nog nooit gehoord, maar hadden de leden van het Nobelcomité al eens van hem gehoord voordat zij zijn naam (met de nodige gedocumenteerde bijzonderheden) als een mogelijke kandidaat, naast andere kandidaten, voorgelegd kregen? Hoeveel leden van de Zweedse Academie hadden wel eens van Herta Müller gehoord of iets van haar gelezen vóór ze werd voorgedragen voor de Nobelprijs 2009 voor literatuur? Dit jaar heeft het Noorse Nobelcomité ongetwijfeld nog wat meer kandidaten dan alleen Barack Obama aan zich voorbij laten gaan. Juist nu zou ik graag weten wie er afgevallen zijn.

Obama komt vredelievender over dan zijn voorganger, maar dat is geen geweldige prestatie en voorlopig is hij nog opperbevelhebber van troepen die aan het oorlogvoeren zijn. Hij wil graag minder nucleaire wapens, maar daarin is hij ook de enige niet. "Slechts zeer zelden heeft een persoon in dezelfde mate als Obama de aandacht van de wereld getrokken en haar bevolking hoop op een betere toekomst gegeven." Je zou van de leden van het Nobelcomité mogen verwachten dat ze wat verder keken dan de hype.

Volgens Thorbjörn Jagland, de voorzitter van het Nobelcomité, geciteerd in de Volkskrant, voert Obama uit 'wat in het testament van Alfred Nobel staat. Namelijk, dat de prijs naar diegene moet gaan die zich de afgelopen jaren het meest heeft ingespannen voor internationale verbroedering, ontwapening en de bevordering van samenwerking en dialoog’. Jaren? Hij is nog geen tien maanden aan het werk. Of heeft hij al dat verdienstelijke werk ook al tijdens zijn periode in de Senaat gedaan?

x

Duivel

De PVV van Geert Wilders begint salonfähig te worden. Recentelijk kregen CDA, VVD en ChristenUnie de PVV zo ver de nieuwe anti-kraakwet aan een meerderheid in de Tweede Kamer te helpen door in die wet de strafmaat te verhogen. In de Volkskrant van gisteren las ik: 'We dealen met de duivel en zijn oude moer', zegt FNV-voorzitter Agnes Jongerius vandaag in de Volkskrant. Die 'duivel' is de PVV van Geert Wilders.

In hetzelfde artikel lees ik: FNV heeft traditiegetrouw een PvdA-achterban, maar uit de laatste peiling van TNS Nipo blijkt dat van de FNV’ers nu 17 procent PVV zou stemmen, tegen 5 procent in 2006. Bij de Tweede Kamer-verkiezingen van 2006 kreeg de PvdA nog eenderde van de FNV’ers mee, nu is dat nog 17 procent. Ik behoor noch bij die 17% van de FNV, noch bij die eenderde van de FNV'ers. En ik maak me zorgen: welke 'deal' gaat Agnes Jongerius met de PVV maken? Ik behoor, via de AbvaKabo, nog altijd tot de directe achterban van de FNV. Elke deal die Agnes maakt, maakt ze ook namens mij. Veronderstel nu eens dat de PVV ermee kan leven dat alle autochtone Nederlanders op hun 65ste AOW kunnen krijgen, mits de AOW voor allochtonen, of alleen voor moslimallochtonen wordt afgeschaft. Als je met de duivel dealt, kun je een duivelse deal verwachten. 17% van de FNV'ers zal daar al mee kunnen leven, vrees ik. Van de overige FNV'ers zal een aantal 'liever het vlees dan de botten' hebben, zoals mijn oude grootmoeder zei.

Als het met heel kleine stapjes gebeurt, is elk principe gevoelig voor erosie. "Het is misschien niet helemaal juist, maar ...". Vul maar in. De eerste stapjes zijn gezet om de PVV aanvaardbaar te maken als coalitiepartner. Daarvoor moet natuurlijk ook aan enkele wensen van de PVV worden voldaan. Op wel terrein zouden die wensen nou liggen?
x

Vliegen

Als republikein weet ik lang niet alles van onze koninklijke familie. Hun doen en laten interesseert me niet buitengewoon. Omdat ik ooit nog wel eens wat over staathuishoudkunde heb geleerd, weet ik natuurlijk wel dat een aantal van hen geen inkomensbelasting betaalt over hun niet geringe inkomen, maar alle details wist ik niet. Zo wist ik niet dat de (tien) volwassen leden van het Koninklijk Huis met hun allen voor 610.000 euro per jaar privé vliegreizen mogen declareren.

Het Koninklijk Huis bestaat uit veertien personen: Beatrix, Willem-Alexander en Máxima en hun drie dochters, de broers van Willem-Alexander die met toestemming van het parlement zijn getrouwd en hun echtgenotes, Margriet en Pieter en hun zoons die met toestemming van het parlement zijn getrouwd en hun echtgenotes. Grote getallen zeggen me nooit zo veel, dus dan reken ik even uit voor hoeveel geld die tien volwassen leden van het Koninklijk Huis per persoon per jaar op onze kosten naar vakantiebestemmingen mogen vliegen. Dat is 61.000 euro. Er zijn heel wat Nederlanders die dat een aardig jaarsalaris zouden vinden, zeker als je bedenkt dat dit bedrag ruim boven een modaal jaarsalaris ligt.

Als Willem-Alexander en Máxima denken: kom, opa en oma in Argentinië willen de kids ook wel weer eens zien, dan zouden ze nu voor een reisje per KLM, in de 'world business class', zo'n 4.400 euro kwijt zijn. Willem-Alexander en Máxima ontvangen per jaar resp. 933.000 en 822.000 euro. Ik ken uiteraard hun uitgavenpatroon niet, maar volgens mij moet je daarvan een paar vliegreisjes naar Argentinië (of Mozambique) per jaar kunnen betalen. Mocht het een keer wat krap zitten, dan kunnen ze nog altijd economy class vliegen. In hun vrienden- en kennissenkring hebben ze vast wel iemand met een leuk buitenhuis ergens in Europa, dat ze, in het ergste geval, voor een weekje of twee voor niks mogen gebruiken.

Jan Peter Balkenende is van plan een drastische bezuiniging te gaan uitvoeren: alleen Beatrix, Willem- Alexander en Máxima mogen hun privé vluchten nog declareren. Typisch kapitalistische streek: juist de meest verdienende leden van die 'club van tien' mogen hun vergoedingen behouden.
x

Deplorabel

Carolien Gehrels (PvdA) is wethouder in Amsterdam. Het PAROOL zegt van haar: Gehrels geldt als een bestuurder die zaken graag van de zonnige zijde beziet. Dat is mooi natuurlijk, want wat hebben we nou aan zwartkijkers? Woensdag had ze een bijeenkomst met Jacqueline Cramer, onze PvdA-minister die ons milieu schoner moet maken. Carolien had het ook over de Amsterdamse Afvalenergiecentrale: de 'meest efficiënte afvalenergiecentrale ter wereld'. 'De centrale heeft de afgelopen periode een stabiel rendement gedraaid.' Is dat niet geweldig? Dat blijkt tegen te vallen. Het rendement mag dan stabiel zijn, het valt ook zwaar tegen. Ook woensdag presenteerde (ook PvdA-)wethouder Lodewijk Asscher de gemeentelijke ontwerpbegroting voor 2010. Niemand verwachtte van die begroting echt vrolijk te worden, maar het moet de altijd optimistische Carolien toch opgevallen zijn dat de Afvalenergiecentrale in die begroting een "risicodossier" wordt genoemd. En Amsterdam kent nogal wat risico's.

De PvdA is haast niet weg te denken uit het Amsterdamse gemeentebestuur, maar zo langzamerhand mag je je gaan afvragen of er na de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar geen eind zal komen aan dit 'automatisme'. Recentelijk werd een mailtje openbaar waarin Diederik Samson zijn fractiegenoten in de Tweede Kamer meedeelt dat volgens hem de de PvdA in "een deplorabele staat" verkeert. Toen ik dat vernam was mijn reactie: "Is er geen frisser nieuws?" Maar goed, bij de PvdA hollen ze misschien wat achter de onaangename feiten aan. Of ze worden pas echt als iemand het zwart op wit stelt. Hier en daar wordt de deplorabele staat mede geweten aan fractievoorzitter Mariëtte Hamer, over wie ongetwijfeld veel goeds te zeggen valt, maar niet dat zij één bonk charisma is.

Ik vind het onterecht de zwarte piet naar Mariëtte toe te spelen. De PvdA is al jaren 'onzichtbaar' als de partij die het opneemt voor de zwakken in de samenleving. Zij heeft voor 'het midden' gekozen en viert het als een overwinning als ze hier en daar nog wat 'repareren' kan. Wouter Bos heeft zichzelf als partijleider monddood gemaakt door in het kabinet te gaan zitten. Hij kan daardoor geen 'PvdA-geluid' laten horen. Als dat geluid tenminste nog bestaat. Afgelopen zondag citeerde ik uit Trouw dat sprak van sociaal-democratie 'zonder ideologische veren'. Misschien moet de PvdA die veren weer eens gaan opzoeken.
x

Antiglobalisten

Wat heeft een bushokje te maken met het IMF en de Wereldbank? Dat is eergisteren weer eens duidelijk geworden in Istanbul, waar IMF en Wereldbank momenteel vergaderen. Dat roept ook altijd weer demonstraties op van antiglobalisten en af en toe (destijds in Seattle en Genua) leidt dat tot hevige rellen. In Istanbul werd 'netjes' gedemonstreerd. Tot eergisteren. Er was eerst een vreedzame demonstratie van de wat oudere garde. Toen die was afgelopen, las ik in Trouw, doken als het ware vanuit het niets de jongeren op. Eerst moeten de banken aan de grote weg tussen het Besiktas-stadion en Taksim het ontgelden. Met enorme stenen en een ongekende woede gooien ze de ruiten van alle banken in. Ze vernielen geldautomaten, richten dan weer hun woede op de bushaltes en gooien vervolgens stenen richting de politie die komt ingrijpen. Uiteindelijk resultaat: één dode en tientallen gewonden.

In bepaalde opzichten ben ik ook een antiglobalist, maar met die stenengooiers heb ik net zo veel gemeen als met die relschoppers op het strand van Hoek van Holland enige tijd geleden. Het is, vrees ik, ook het zelfde soort mensen: hun acties hebben niets met principes te maken, maar alles met een voorliefde voor geweld. Een aanleiding voor het gebruik van geweld is altijd wel te vinden. Ik kan me nog iets voorstellen bij een antiglobalist die iets tegen banken heeft, maar bushokjes lijken mij geen typische uitingen van het perfide globale kapitalistische systeem.

Het prototype van de geweldloze actievoerder is Gandhi. Zijn acties richtten zich o.a. op het boycotten van kleding die met Indiaas katoen in Engeland gemaakt werd. Indiërs, vond Gandhi, moesten hun eigen katoen spinnen en daarvan zelf hun veel goedkopere kleding maken. De politiek van IMF en Wereldbank is in feite nog steeds dezelfde als die van de Britse kolonialisten in India. Derdewereldlanden kunnen financiële steun krijgen op voorwaarde dat zij instemmen met vrije wereldhandel. Dat betekent dat grote westerse maatschappijen in die landen de grondstoffen grootschalig gaan produceren, die ze in eigen land gebruiken voor het vervaardigen van producten die voor de derdewereldlanden veel te duur zijn. Intussen wordt de lokale economie, gericht op de goedkopere productie en verwerking voor lokaal gebruik, naar de knoppen geholpen. Het is dat systeem waar 'echte' antiglobalisten zich tegen verzetten. Het komt misschien nog eens zo ver dat landen als India en China, samen éénderde van de wereldbevolking, economisch de dienst gaan uitmaken. Zijn wij in het westen dan nog steeds zo vóór die vrije wereldhandel?
x

President

In mijn 'Beggartalk' van 3 oktober 2009 (Afspraak) kwam Jan Peter Balkenende ook even ter sprake. De val van zijn huidige kabinet, betoogde ik, zou voor hem de weg vrij maken naar een prestigieuze functie: president van de Europese Raad. Die functie gaat nu nog elk half jaar naar de regeringsleider van een ander EU-land. Dat schijnt niet goed te zijn voor de continuïteit. Het Verdrag van Lissabon regelt dat die regeringsleiders onder elkaar uitmaken wie voor een periode van tweeënhalf jaar president wordt. Hij (want in geen velden of wegen is een vrouwelijke kandidaat te bekennen) kan één maal herbenoemd worden voor een tweede periode. Na het Ierse "Ja" is dat verdrag weer een stapje dichterbij gekomen. Alleen de presidenten van Polen en Tsjechië moeten nog een handtekening zetten. (Hun parlementen zijn al akkoord.) Die van Tsjechië voelt er eigenlijk niets voor en kan nu nog een besluit afwachten van het Tsjechische constitutionele hof.

Trouw besteedt uitgebreid aandacht aan de nieuwe functie en de kansen van Balkenende daarop. In de achterkamertjes en wandelgangen van Den Haag en Brussel zingt zijn naam al maanden rond. Elke keer dat hem ernaar gevraagd wordt zegt hij geen kandidaat te zijn. Dat heeft, begrijp ik, te maken met het feit dat zodra hij zou zeggen "Nou, graag!" zijn kansen verkeken zijn. En hij heeft diverse eigenschappen die hem voor die functie geschikt maken: 1. hij is geen sociaal-, maar christendemocraat; 2. hij is regeringsleider met ervaring (hij weet ook hoe hij zijn ontslag moet aanbieden, zeg ik er maar even bij); 3. hij komt uit een klein land; 4. andere regeringsleiders, zelfs Angela Merkel en Nicolas Sarkozy, vinden hem wel een aardige vent.

Om de eerste 'president van Europa' te worden moet je dus een ragfijn spel spelen: via allerlei sluiproutes laat je doorschemeren dat je, wanneer al die andere regeringsleiders een dringend beroep op je doen, met bloedend hart ("Ik had de AOW-discussie zo graag willen afronden en aan de wieg willen staan van het herstel van de Nederlandse economie.") ter wille van de Europese zaak geen "Nee" kunt zeggen, dus schoorvoetend ("Wie ben ik dat ik dit doen mag?") "Ja" zegt. Dat "Ja" zeggen wordt voor Jan Peter een stuk makkelijker als hij demissionair is, maar zelfs als hij nog volledig missionair in het Torentje zit, zal hij aan zo'n verzoek geen weerstand kunnen bieden. Het is immers egostrelend te weten dat als over vijftig of honderd jaar iemand googelt met "eerste president van Europa", daar "Jan Peter Balkenende (Netherlands)" uitkomt.

Destijds bij het referendum voor de Europese 'Grondwet' heb ik 'tegen' gestemd. Ik vond die Grondwet niet ver genoeg gaan. Ik vind het bijvoorbeeld godgeklaagd dat over een niet geheel onbelangrijke functie via handjeklap wordt beslist. Ik ben niet vóór het Amerikaanse systeem, waarin voor bijna iedere openbare functie de mensen naar de stembus moeten, maar als je 'Europa' dichter bij de burger wilt brengen, zou je om te beginnen de 'smoelen' dichterbij kunnen brengen. Geef dus de burgers de kans uit een aantal kandidaten te kiezen. Laat Jan Peter maar eens aan de Slovenen, de Grieken en de Litouwers duidelijk maken waarom hij de beste is voor die functie. Mijn stem krijgt hij in ieder geval niet.
x

Verschil

De halve 'kunstwereld' loopt te hoop als Roman Polanski in Zwitserland wordt gearresteerd. Dertig jaar geleden heeft hij een 13-jarig meisje drank en verdovende middelen gevoerd en vervolgens verkracht. Vervolgens ontvlucht hij Amerika en ontloopt zo zijn straf.

De burgemeester van Eindhoven heeft een pedoseksueel die zijn straf heeft uitgezeten verboden naar Eindhoven terug te keren. Is de kunstwereld al in verontwaardiging uitgebarsten?
x

Bestelling

Dear Customer!

Thank you for ordering at our online store.
Your order: Sony VAIO A1133651A, was sent at your address.
The tracking number of your postal parcel is indicated in the document attached to this letter.
Please, print out the postal label for receiving the parcel.

Internet Store.

--------------------------------------------------------------------------------

This message was modified by F-Secure Anti-Virus E-Mail Scanning.

Een e-mail met deze tekst heb ik inmiddels zo tussen de twee- en driehonderd keer ontvangen van even zoveel afzenders. Bij ongeveer de helft zat ook nog eens een 'Trojan' of andersoortig virus. Ik heb geen idee wat een 'Sony VAIO A1133651A' is, laat staan dat ik die besteld zou hebben en al helemaal niet bij een bedrijf, dat zich 'Internet Store' noemt. Een beetje bedrijf immers verzint een pakkende/wervende naam. Bij "Bol.com" denk je toch meteen aan boeken?

De bestelling zou al verzonden zijn aan mijn adres. Het lijkt me dus wat onlogisch dat ik iets moet printen om die bestelling te ontvangen. Dus waarom zou ik die bijlage openen, terwijl zo langzamerhand iedereen die niet volledig digibeet is weet dat virussen juist in de bijlage zitten.
Aardig is ook de 'geruststellende' laatste regel. Zo'n regel zie je wel vaker, maar dan kun je meteen doorklikken naar het desbetreffende bedrijf. Het achterwege laten van de hyperlink zegt ook al genoeg. Worden de virusverspreiders nou steeds dommer?
x

Pesten

Ben ik nou zo geweldig slim? Dat wil ik graag geloven, maar ik heb ook mijn realistische momenten, waarop ik niet verder kom dan de conclusie dat ik niet écht dom ben. Maar af en toe lees ik dan iets over een wetenschappelijk(!) onderzoek dat iemand gedaan heeft en de resultaten daarvan. En dan denk ik: ja, dat had ik je zonder enig onderzoek kunnen vertellen.

Hester Trompetter (22), student gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, las ik in Trouw, heeft een schrijpend probleem weten vast te stellen: Een op de vijf bewoners van verzorgingshuizen zegt weleens te worden gepest door medebewoners. Goh! Echt? Ik wist natuurlijk niet exact dat het een op de vijf was, maar ik weet wel dat er in verzorgingstehuizen mensen wonen. En om de een of andere reden was ik er al achter gekomen dat ouder worden niet automatisch betekent: beter, of aardiger, of medemenselijker te worden.

Iedereen die 'nieuw' is een groep moet zijn/haar plaats weten. Dat geldt in de kinderopvang, in de schoolklas, in de werkkring en in de sportvereniging. Waarom zou dat ineens niet voor nieuwelingen in het verzorgingshuis gelden? De vossen daar hebben wel wat haren verloren, maar geen streken. "Als ze zomaar ergens in de eetzaal gaan zitten, worden ze verjaagd", zegt Trompetter. "Sommige bewoners blijken een eigen plek te claimen aan een tafel bij mensen met wie ze willen omgaan. Ze bakenen zo hun territorium af." Onderzoeksbegeleider Ron Scholte ontdekte dat onderzoek naar pestgedrag zich wereldwijd richt op kinderen, werknemers en gevangenen, maar niet op senioren in verzorgingshuizen. "Deze studie toont pestgedrag in verzorgingshuizen voor het eerst aan", zegt Scholte. Er kunnen nog heel wat jonge onderzoekers aan het werk. Weten we al iets over het pestgedrag onder discobezoekers? Hoe zit dat op de snelweg? Wordt er op campings niet gepest? Ontgroenen bij studentenverenigingen is een georganiseerde manier van pesten. Ik weet niet hoe het tegenwoordig bij ons leger gaat, maar in mijn tijd was het voor de nieuwelingen ook niet altijd even leuk. 'Fillers' dienden 'respect' te tonen voor de 'ouwe stompen', anders wachtte de wasbak.

Trompetter constateert dat pesten gevoelens van depressiviteit, angst, sociale eenzaamheid en tevredenheid over het leven negatief beïnvloedt. Zonder gedegen onderzoek zou ik daar natuurlijk nooit opgekomen zijn. En intussen komt de dag dat ik naar zo'n verzorgingshuis moet steeds dichterbij. Ik mag hopen dat er in de komende jaren krachtig beleid wordt gevoerd om dat pesten in verzorgingshuizen voor eens en voor altijd uit te bannen. Het moet die oudjes toch uit te leggen zijn dat het juist leuk is om af en toe op een andere plek aan tafel te zitten? ("Lieve mensen, zullen we stoelendans gaan doen?") Territoriumbeschermende oudjes laat je gewoon een week lang op hun eigen kamer eten. Zul je zien hoe gauw ze bijtrekken. Of bij overtreding van het pestverbod mag je een maand lang niet meedoen met bingo. Ik heb nog wel een advies voor het management van vezorgingshuizen: ga nou eens met de cliëntenraad om de tafel zitten en stel een antipestprotocol op. Dat helpt niets, maar het lijkt net of je bezig bent. Die oudjes vinden toch wel een manier om te pesten. Het zijn net mensen.
x

Tuig

Sinds 24 maart 2009, nota bene mijn 70^e verjaardag, hebben we met ons allen geloofd dat de sociale partners - werkgevers en werknemers - met hulp en bijstand van de kroonleden van de SER druk aan het onderhandelen waren over een alternatief voor de kabinetsplannen voor de AOW-leeftijd. Nou, gepraat en onderhandeld is er genoeg, maar de Volkskrant is aan het reconstrueren geslagen en wat blijkt? AOW-overleg was allang kapot (...) 'Het overleg was al dood voor het begonnen was.' Als ik het goed begrijp, hebben de werkgevers van het begin af aan helemaal niet geloofd in een alternatief en wilden ze gewoon hetzelfde wat het kabinet wil. Niek Jan van Kesteren, directeur van VNO-NCW, de 'sfinx achter de poldercoulissen', wordt aan het woord gelaten: 'Het was eigenlijk een slaapverwekkend proces', zegt hij over de AOW-splijtzwam. 'Het overleg was al dood voor het goed en wel begonnen was.'

Een half jaar lang zitten de vakbonden zich suf te denken over een andere mogelijkheid om iets aan de AOW-leeftijd te doen. De kroonleden van de SER zitten het ene compromis na het andere in elkaar te sleutelen. En al die tijd wisten de werkgevers al dat ze een paar uur vóór het bereiken van de deadline zouden zeggen: "Nee, dank u beleefd." Je maakt mij niet wijs dat Agnes Jongerius en haar collega's van CNV en MHP zich heel gemakkelijk met een kluitje in het riet laten sturen en met open ogen overal intuinen. Die hebben op zijn minst de indruk gekregen dat de werkgevers serieus aan het meedenken waren. Die indruk hebben de werkgevers bewust gewekt. Ja, dan kan ik me voorstellen dat Agnes Jongerius het over "tuig van de richel" heeft.
x

Ideologie

In mijn 'Beggartalk' van gisteren schetste ik een (on?)mogelijk beeld van de Tweede Kamer na nieuwe verkiezingen en van een nieuwe regeringscoalitie, bestaande uit vier partijen. Een coalitie van meer dan drie partijen is sinds 1973 niet meer voorgekomen. (Vóór die tijd hadden we nog te maken met KVP, ARP en CHU die samengingen in het CDA. GroenLinks was nog niet ontstaan uit een samengaan van CPN, PSP, PPR en EVP.) In een opinieartikel in Trouw werd mijn prognose van een vierpartijencoalitie 'bevestigd': Volgens recente peilingen zou een meerderheidscoalitie in Nederland nu vier of meer partijen moeten omvatten.

Het artikel is overigens gewijd aan wat je de teloorgang van de sociaaldemocratie zou kunnen noemen. In Groot-Brittannië, Spanje, Portugal en Nederland zijn de sociaaldemocraten nog aan de 'macht', maar staan ze er in de opiniepeilingen belabberd voor. In België nemen ze alleen deel aan de Waalse deelregering. De Duitse SPD behaalde bij de recente Bondsdagverkiezingen het slechtste resultaat ooit. Van de Scandinavische landen is Noorwegen het enige waar ze nog deel uitmaken van de regering.

Trouw spreekt van de sociaal-democratie zonder 'ideologische veren' van Wim Kok, Tony Blair, en Gerhard Schröder. Dat lijkt me een aardige typering. Zo zou je het CDA de christendemocratie zonder ideologische veren kunnen noemen. Wanneer hoor je Jan Peter Balkenende en Pieter van Geel in de Tweede Kamer nog zeggen dat hun politiek geïnspireerd is door God en de Bijbel? Ideologische inspiratie vind je nog bij de SP, GroenLinks, de SGP, de ChristenUnie en enigszins bij de PVDD. Samen bezetten zij 46 van de 150 Kamerzetels.

Trouw noemt de SP en Die Linke (in Duitsland) conservatieve, linkse alternatieven. (Onderstreping toegevoegd.) Vanuit dat perspectief zou ik mezelf (SP-lid) als conservatief moeten beschouwen. Dat doe ik niet. Het erop na houden van een ideologie - een aantal ideeën van waaruit ik maatschappelijke ontwikkelingen beoordeel en maatschappelijke keuzes maak - acht ik niet per definitie conservatief. Sterker nog: zonder ideologie verval je in pragmatisme en opportunisme. Je politieke keuzen worden dan bepaald door de inhoud van je portemonnee, de etnische afkomst van je buren, het charisma van een politicus of de waan van de dag. Een aardig voorbeeld daarvan hebben de Ieren afgelopen vrijdag gegeven. Toen Ierland nog het rijkste land binnen de EU was stemden de Ieren tegen het Verdrag van Lissabon. Nu gaat het de Ieren net zo slecht, misschien zelfs nog slechter dan ons en kijk: nu stemmen ze ineens vóór het Verdrag van Lissabon, want dat komt financieel nu beter uit.

Van mij mag iedereen zo pragmatisch en/of opportunistisch zijn als zhij wil. Maar ik zou politiek liever zaken doen met André Rouvoet en Bas van der Vlies dan met Jan Peter Balkenende en Wouter Bos. Aan de eerste twee weet ik precies wat ik heb. Die houden er een duidelijke ideologie op na en ze wonen al lang genoeg in de polder om een compromis niet uit de weg te gaan.

Dit stond gisteren in de Volkskrant: De sfeer in de coalitie verslechtert. De premier heeft vrijwel geen vrienden meer. (...) Premier Balkenende verliest gezag, en dat is funest voor de coalitie.

PS
Mijn blog van gisteren heeft geleid tot een nieuwe pagina bij 'beggar.nl'. Kijk hier.

Afspraak

In 1965 struikelde het kabinet-Marijnen over een typisch Nederlands 'issue': het omroepbestel. Dat kabinet had wel belangrijker zaken te regelen, maar als je op elkaar bent uitgekeken kun je altijd wel een aanleiding vinden om er dan maar een eind aan te maken. In Trouw las ik dat Maxime Verhagen (CDA) afgelopen woensdag tijdens de schorsing van het Uruzgandebat gedreigd heeft met opstappen. Hij was woest omdat coalitiepartners PvdA en ChristenUnie zich verzetten tegen een langer militair verblijf in Uruzgan. Het was, geloof ik, ook woensdagavond toen ik Pieter van Geel (ook CDA), naar aanleiding van het mislukte AOW-overleg, hoorde zeggen dat het kabinet nu zo snel mogelijk zijn AOW-plannen moest uitvoeren, want dat was nu eenmaal afgesproken. Dat is geen onlogische redenering. Nu staat mij bij dat er ook heel duidelijk is afgesproken dat eind volgend jaar de Nederlandse troepen uit Uruzagan worden teruggetrokken. Heeft Pieter dat zijn politieke vriend Maxime ook nog eens duidelijk voorgehouden?

Ik ga niet zeggen dat het 'Uruzgandossier' onbelangrijk is, maar er zijn momenteel in de Nederlandse politiek belangrijker zaken aan de orde, de economische crisis en de AOW-leeftijd, om er een paar te noemen. Die zaken zijn belangrijk genoeg om er een kabinet over te laten vallen. Wat drijft Maxime Verhagen er nou toe in strijd met het kabinetsbeleid openlijk te pleiten voor langer verblijf in Uruzgan? Hij zit lang genoeg in de politiek om te weten dat hij daarmee PvdA en ChristenUnie op stang jaagt.

De drie coalitiepartners weten donders goed dat een duidelijke meerderheid van de bevolking tegen de verhoging van de AOW-leeftijd is. Na het mislukken van het overleg tussen de sociale partners bestaat daar voorlopig geen draagvlak voor. Je hoeft niet buitengewoon veel verstand van politiek te hebben om te weten dat dit beleid PvdA en CDA stemmen, dus zetels in de Tweede Kamer, gaat kosten. Wat dat betreft spreken de opiniepeilingen nu al duidelijke taal. Volgend voorjaar worden er gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De uitslag daarvan zal niet in belangrijke mate bepaald worden door lantarenpalen, fietspaden, een nieuw gemeentehuis of andere lokale zaken, maar door de AOW-leeftijd. PvdA en CDA gaan gemeenteraadszetels verliezen. Daar kun je nu al vergif op innemen. Verkiezingen voor de Tweede Kamer worden pas in 2011 gehouden, maar CDA en PvdA zien de bui al hangen.

De strategen binnen CDA en PvdA, is mijn inschatting, willen van dat AOW-besluit af. Daar willen ze de verkiezingen voor de Tweede Kamer niet mee in. Hoe krijg je dat voor elkaar? Simpel: de onenigheid binnen het kabinet over 'Uruzgan' wordt zo groot, dat ze niet meer samen verder kunnen. Jan Peter gaat met zijn droeve boodschap naar Huis ten Bosch en Hare Majesteit ziet maar één oplossing: de Tweede Kamer ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Bij het schrijven van de verkiezingsprogramma's krijgen CDA en PvdA, waar het de AOW-leeftijd betreft, ineens vreselijk veel last van voortschrijdend inzicht. Wat vonden de vakbonden ook al weer van die AOW-leeftijd? Zie je nou wel dat ze bereid zijn naar 'het volk' te luisteren? 'Damage control' noemen onze Angelsaksische vrienden dat. De schade voorkomen kan al niet meer, want 'Balkenende V' ziet niemand zitten. Het wordt schade beperken. Waar ik nog niet helemaal uit ben is: valt het kabinet vóór of na de gemeenteraadsverkiezingen? Dat laat ik maar aan die strategen over. Voor Jan Peter zit er ook een voordeeltje aan: kan hij toch met een gerust geweten een mooie Europese functie aanvaarden.

Ik steek mijn nek nog wat verder uit en geef vast een prognose voor de samenstelling van de nieuwe Tweede Kamer.

De partijen met de rode achtergrond gaan de nieuwe regering vormen. Ik heb nog maar één vraag: hebben ze bij het CDA al een opvolger voor 'Jan Peter als premier' klaargestoomd?
x

Phishing

'Phishing' is een manier om argeloze internetgebruikers vertrouwelijke gegevens te ontlokken. Dat moet je dus overtuigend doen, bijvoorbeeld door de uiterlijke verschijningsvorm op het internet van een bank exact na te bouwen. Vandaag bleek mij dat 'phishing' ook de allerbelabberdste amateurs kent. Ik ontving het volgende mailtje, zonder enige opmaak:

Geachte WXS webmail gebruiker,

We zijn momenteel bezig een onderhouds-out proces om alle WXS webmail-account. Om dit proces te voltooien moet je antwoord op deze e-mail en voer uw

Gebruikersnaam hier:
Wachtwoord hier:

als u de rechtmatige eigenaar van deze account. Onze Message Center zal bevestigen van uw identiteit met inbegrip van uw geheime vraag en antwoord onmiddellijk.

De nieuwe Webmail is een snelle en lichte applicatie om snel en eenvoudig toegang tot uw e-mail. Ook dit proces zal ons helpen bij strijd tegen spam mails. Niet om je wachtwoord, zal uw e-mailadres maken in-actief uit onze database.

OPMERKING: Account eigenaren die weigeren om zijn of haar account update binnen zeven (7) werkdagen na ontvangst van deze e-mail verliest zijn of haar account.

Dank u voor het gebruik van WXS Webmail!

Omdat lang geleden WorldAccess mijn provider was kan ik nog steeds evanwyk@wxs.nl als e-mailadres gebruiken. Maar als je mij ergens wilt laten intrappen, zul je om te beginnen geen vreselijk krom Nederlands moeten gebruiken.

Perspectief

Het Koninkrijk der Nederlanden gaat dus 4 miljard euro bezuinigen. Dat is per Nederlander ongeveer 240 euro. Waar maken we ons nou druk over? Er zijn mensen die veel harder getroffen zijn. Neem nou Warren Buffet, over wie ik in de Volkskrant las. Die is vorig jaar 10 miljard dollar van zijn vermogen kwijt geraakt. Hij heeft nog maar 40 miljard dollar over. En hij is de enige niet. Wat dacht je van Bill Gates? Die verloor 7 miljard dollar (van de 57 miljard). De vierhonderd rijkste mensen van de VS hebben samen 300 miljard dollar moeten inleveren.

Ik heb een aardig boekje in huis van ene David Cay Johnston: 'Perfectly legal'. De ondertitel luidt: "The covert campaign to rig our tax system to benefit the super rich - and cheat everybody else". Het boekje gaat over de belastingmaatregelen die de regering van George W. Bush heeft getroffen. Die kwamen niet ten goede aan mensen met de lagere inkomens. Zelfs de mensen met middeninkomens werden er niet beter van. Alleen een select clubje van superrijken werd er NOG rijker van.

300 miljard dollar staat gelijk aan 205.521.684.175,66 euro (koers op 1-10-2009, 9.39 uur). Die vierhonderd Amerikanen zouden er geen boterham minder om eten als zij dat bedrag aan ons zouden overmaken. Dan zouden wij de komende 51 jaar die 4 miljard euro per jaar niet hoeven te bezuinigen. Dan hadden we geen ruzie in de polder gehad. Ja, ik weet ook wel dat het niet zo'n zinnige redenering is, maar ik vind het altijd wel leuk om bepaalde zaken eens vanuit een wat ander perspectief te bekijken.
x

Amateurs

Politici en bestuurders hoeven niet van alles verstand te hebben. Wat ze wel moeten kunnen is: goede ambtenaren en andere adviseurs aanstellen. Dat konden de Amsterdamse bestuurders ook niet zo goed. Het PAROOL kijkt terug op de enquête naar de Noord-Zuidlijn. Conclusie: we zijn overgeleverd aan amateurs. De hele gemeenteraad, uitgezonderd de SP, vindt dat 'we' moeten doorgaan, ondanks de miljardenoverschrijding van het budget en ondanks de jarenlange vertraging. In de verhoren bleek dat nieuwe financiële tegenvallers niet uitgesloten zijn, bijvoorbeeld: Een deel van de problemen blijkt nog groter te zijn dan gedacht, terwijl het moeilijkste nog moet komen: het boren van een 3,2 kilometer lange tunnel onder het stadshart. Een opgave die de Zwitserse professor Kalman Kovari in een risicoanalyse 'absoluut uniek' noemt. ''Er zijn in de internationale tunnelbouw geen ervaringen met een soortgelijke bouwopgave.'' En dat allemaal om de tocht van het Buikslotermeerplein naar het station Amsterdam Zuid met 16 minuten te bekorten.
x

AOW

Op het moment dat ik dit schrijf is nog niet bekend of de werkgevers en werknemers erin geslaagd zijn overeenstemming te bereiken over de AOW-leeftijd. Een belangrijk twistpunt is nog de vraag: gaat de AOW-leeftijd in één keer (in 2025) van 65 naar 67 jaar (werkgevers), of wordt de AOW-leeftijd flexibel, zodat je zowel eerder als later dan je 65ste kunt stoppen, waardoor je bij de aanvang minder, resp. meer AOW krijgt (werknemers). De regering wil, dat zeg ik er nog maar even bij, de AOW-leeftijd stapsgewijs - één maand per jaar - verhogen van 65 naar 67. Wat het ook wordt: het moet een besparing van 4 miljard euro opleveren.

Kern van de AOW is: werkenden tot (nu nog) 65 jaar staan een deel van hun inkomen af, zodat iedereen vanaf de maand waarin zhij (nu nog) 65 jaar wordt een gegarandeerd basisinkomen heeft. De AOW werd in 1957 ingevoerd. Het ingangstijdstip, de leeftijd van 65, had o.a. te maken met de gemiddelde leeftijdsverwachting, d.w.z.: hoeveel jaar zou men gemiddeld van de AOW kunnen 'genieten'? De gemiddelde leeftijd(sverwachting) is sinds 1957 met zeven jaar gestegen. We krijgen dus gemiddeld zeven jaar langer AOW dan toen. Daardoor is het totaal benodigde bedrag toegenomen. Daar kwam bij dat er steeds minder kinderen werden geboren. Steeds minder mensen moesten een steeds groter bedrag opbrengen. Dat probleem noemden we 'de vergrijzing'. Een bijkomend probleem is dat mensen die lichamelijke arbeid verrichten (stratenmakers, bouwvakkers, om er een paar te noemen) eerder 'op' zijn dan mensen die vooral met het hoofd werken. (Wat niet wil zeggen dat stratenmakers en bouwvakkers hun hoofd niet hoeven te gebruiken.)

Er is in de afgelopen decennia nog iets veranderd: steeds meer mensen in loondienst bouwen zolang ze werken een pensioen op. Dat zou je een soort gedwongen 'sparen voor je oude dag' kunnen noemen. 'Gedwongen' in die zin, dat dat sparen een onderdeel is geworden van de collectieve arbeidsvoorwaarden. Je zou, in mijn niet door deskundigheid vertroebelde visie, kunnen zeggen: de behoefte aan AOW neemt af naarmate het zelfopgebouwde pensioen stijgt. Echter, bij het vaststellen van het pensioen en de daarbij behorende premie wordt rekening gehouden met het feit dat je hoe dan ook die AOW krijgt. Even heel kort door de bocht: de AOW is de basis, het pensioen is voor de leuke dingen. In al mijn financiële onnozelheid denk ik nu: gooi alle Nederlandse pensioenfondsen op één hoop en laat iedereen, via de belastingsdienst, premie betalen. Over het verloop van een aantal jaren vermindert het aandeel AOW-premie en neemt het aandeel pensioenpremie toe totdat de AOW-premie geheel is verdwenen en de jongere generaties niet meer voor het basisinkomen van de ouderen hoeven te zorgen.

Zijn we er dan uit? Was het maar waar! Want wat is het geval? Uiteindelijk gaat het om de vraag: welk bedrag wordt er aan het eind van de maand op mijn bankrekening bijgeschreven? Van ons inkomen wordt van alles afgehaald, zoals belasting en zorgverzekeringspremie en dan ook nog eens die pensioenpremie. Alles bij elkaar noemen we dat 'de collectieve lasten' en hoe je het ook wendt of keert, wat naar de collectieve lasten gaat, gaat van ons besteedbare inkomen af. Dat vindt niemand leuk, vooral niet de mensen met een hoger inkomen die 'meebetalen' voor de mensen met de lagere inkomens. Politieke partijen die eraan meewerken dat de collectieve lasten stijgen kunnen zich meestal niet verheugen op grote populariteit. We willen elk jaar iets meer overhouden dan vorig jaar, toch?

Waar gaat de hele AOW-discussie nou over? Over een leeftijdsgrens met financiële consequenties. Volgens mij is dat niet meer dan 'uitwerking'. De principiële vraag is: in welke mate zijn 'wij' bereid een deel van ons inkomen af te staan aan mensen die niet (meer) in staat zijn zich door middel van arbeid van een (basis)inkomen te voorzien? Dan kun je ook nog ergens een leeftijd 'prikken' waarop 'we' zeggen: je kan nog wel, je mag nog wel, maar van 'ons' hoef je niet meer; je mag lekker gaan doen waar je zin in hebt en je krijgt toch elke maand een bijschrijving. Als die vraag beantwoord is kunnen 'we' gaan rekenen. Ga zelf maar na tot hoe ver jouw solidariteit gaat en bedenk daarbij: je zou ook oud kunnen worden, je zou ook arbeidsongeschikt kunnen raken.

PS
Werkgevers en werknemers zijn er dus niet uitgekomen. Nu mag 'de politiek' beslissen. Maakt het wat uit?
x