Prijs

Is het inmiddels al een 'uitgekauwd' onderwerp? Ik heb het uiteraard over de Nobelprijs voor de vrede die Barack Obama krijgt. Het Noorse Nobelcomité heeft al eerder laten blijken de criteria voor het toekennen voor de prijs ruim te zien. Al Gore kreeg de prijs omdat zijn inspanningen voor een beter milieu uiteindelijk ook een positief effect zouden kunnen hebben op de relaties tussen mensen. Min op meer dezelfde achtergrond had de Nobelprijs voor Mohammed Yunus en de Grameen Bank, de 'uitvinders' van het microkrediet. Henry Kissinger kreeg de prijs, samen met Le Duc THo, met wie hij het einde van de Vietnamoorlog voorbereidde. Maar gedurende een aantal jaren was hij in belangrijke mate verantwoordelijk voor het voeren van die oorlog. Yasser Arafat, Shimon Peres en Yitzhak Rabin kregen de prijs gezamenlijk, maar hun akkoord heeft tot nu toe bitter weinig opgeleverd.

Het Nobelcomité bestaat uit 5 leden die worden benoemd door het Noorse parlement. Zij mogen zelf geen leden van dit parlement zijn (wel geweest zijn). Momenteel bestaat het uit:
- een hoogleraar geneeskunde (tevens voorzitter);
- een hoogleraar theologie;
- de vice-directeur van het directoraat voor cultureel erfgoed;
- een adviseur van een parlementsfractie;
- een voormalig parlementslid en minister.
Alle belangrijke Noorse politieke partijen zijn in het comité 'vertegenwoordigd'.

Ik heb nooit zo veel waarde gehecht aan het oordeel van jury's en comités. Ik twijfel niet aan hun kennis, maar in een aantal gevallen zou ik niet weten waarom hun oordeel te verkiezen zou zijn boven het mijne. Ik houd de internationale ontwikkelingen ook wel aardig bij. Van die Mohammed Yunus had ik nog nooit gehoord, maar hadden de leden van het Nobelcomité al eens van hem gehoord voordat zij zijn naam (met de nodige gedocumenteerde bijzonderheden) als een mogelijke kandidaat, naast andere kandidaten, voorgelegd kregen? Hoeveel leden van de Zweedse Academie hadden wel eens van Herta Müller gehoord of iets van haar gelezen vóór ze werd voorgedragen voor de Nobelprijs 2009 voor literatuur? Dit jaar heeft het Noorse Nobelcomité ongetwijfeld nog wat meer kandidaten dan alleen Barack Obama aan zich voorbij laten gaan. Juist nu zou ik graag weten wie er afgevallen zijn.

Obama komt vredelievender over dan zijn voorganger, maar dat is geen geweldige prestatie en voorlopig is hij nog opperbevelhebber van troepen die aan het oorlogvoeren zijn. Hij wil graag minder nucleaire wapens, maar daarin is hij ook de enige niet. "Slechts zeer zelden heeft een persoon in dezelfde mate als Obama de aandacht van de wereld getrokken en haar bevolking hoop op een betere toekomst gegeven." Je zou van de leden van het Nobelcomité mogen verwachten dat ze wat verder keken dan de hype.

Volgens Thorbjörn Jagland, de voorzitter van het Nobelcomité, geciteerd in de Volkskrant, voert Obama uit 'wat in het testament van Alfred Nobel staat. Namelijk, dat de prijs naar diegene moet gaan die zich de afgelopen jaren het meest heeft ingespannen voor internationale verbroedering, ontwapening en de bevordering van samenwerking en dialoog’. Jaren? Hij is nog geen tien maanden aan het werk. Of heeft hij al dat verdienstelijke werk ook al tijdens zijn periode in de Senaat gedaan?

x