Werkelijkheid

Op de Nederlandse tv - en niet alleen daar - ritselt het van de zogenaamde realityshows. Reality is Engels voor realiteit of werkelijkheid. Het aardige van die shows is dat ze weinig met de werkelijkheid te maken hebben. De echte werkelijkheid zie je de hele dag door. Daarvoor hoef je niets anders te doen dan je ogen open te houden. Wanneer ik dit zit te typen en mijn hoofd naar links beweeg zie ik de werkelijkheid buiten mijn huis: een plantsoen waar mensen hun honden uitlaten en weer andere mensen bij redelijk weer op een bank zitten. Tijdens mooie zomerdagen waren er wel eens gezelschappen aan het barbecueën. Als ik daar zin in zou hebben, zou ik een webcam aan mijn pc kunnen verbinden en via het internet anderen 24 uur per dag kunnen laten 'meegenieten' van dat uitzicht. Dat zou een pure realityshow zijn, maar je kunt je afvragen of die veel geboeide kijkers zou trekken. Voor de meeste mensen is alleen hun eigen werkelijkheid en die van een aantal mensen om hun heen interessant.

Wat ze bij de tv een realityshow noemen is een aantal achter elkaar geplakte 'hoogtepunten' uit een overigens alledaags bestaan van een bekend persoon of een voor iedereen herkenbare situatie, zoals een ziekenhuispolikliniek. Het volgen van de hoogte- en dieptepunten van een verbouwing schijnt ook interessant te zijn. Of de wederwaardigheden van een echtpaar dat een ecologisch verantwoorde camping op Kamchatka wil beginnen.

Een paar dagen geleden was het wereldnieuws dat een zesjarig jongetje in Colorado per ongeluk een tocht gemaakt zou hebben in een luchtballon. Politie en hulpdiensten waren, onder het toeziend oog van de tv, uitgerukt om de ballon veilig aan de grond te krijgen. Dat lukte, maar er zat geen jongetje in. Het jongetje had thuis in een doos gezeten, omdat zijn vader boos op hem geweest was. Al vrij snel rees het vermoeden dat alles in scene was gezet, met name omdat het jongetje tijdens een tv-uitzending argeloos opmerkte: "Dat moest ik toch zeggen?"

In Trouw werd bevestigd dat het allemaal nep was: Ballonvaart Colorado was publiciteitsstunt. Waarom haalden de ouders van dat jongetje (en nog twee oudere broertjes) die stunt uit? Zij waren mogelijk uit op een contract voor een eigen realityshow. Ja, waarom niet? Als je de meest onbenullige dingen uit het leven van anderen op tv ziet, waarom zou je jouw onbenullige leven dan niet te gelde maken? Op de website van de Tros lees ik bij het programma van afgelopen vrijdag: "De hele familie Smit is in de ban van het nieuwe huisje van Monique, de jongste telg van het muzikale gezin. Jan en zijn vader Ruud brengen in de Palingsoap van vrijdag eigenhandig huisraad naar de nieuwe woning van Monique, die ze binnenkort betrekt." Dat is de altijd weer boeiende werkelijkheid van Volendam. En daar gebeurt nog veel meer: "Verder in de uitzending een impressie van de kaartavond in de Sint Jozef, die tegelijkertijd wordt gehouden met de repetitie van het operakoor." Heb je net een 'pit' gemaakt bij het klaverjassen, zingt het koor op de achtergrond zeer toepasselijk de Triomfmars uit Aida.

Het wachten is nu op "Bingo!", waarin we kennis kunnen nemen van de werkelijkheid in 'Huize Zwanenzang' in Drochteropslagen. We zien hoe de 88-jarige meneer Bakhuijsen de weekprijs bij het sjoelen wint, maar ook de keiharde feiten achter de wekelijkse bingo op vrijdagavond. En als altijd is het lachen geblazen als mevrouw Van der Punt (91, but still going strong) voor de zoveelste keer haar moorkop op de grond laat vallen. Een bejaardenverzorgster heeft zich, off the record, laten ontvallen dat mevrouw Van der Punt nogal publiciteitsgeil is. "Volgens mij laat ze die moorkop altijd expres vallen." We zullen allemaal een traan wegpinken als de kist van Aleida ("Tante") Hamstra (87), de 'ziel' van Zwanenzang, tussen twee hagen rollators naar de lijkwagen wordt gebracht. En is het niet hartverwarmend de manager zorg Pieter Jan ("Zeg maar Piet.") Vaagstra te horen zeggen: "Lieve mensen, vandaag zijn er bitterkoekjes bij de koffie, want zonder jullie had ik die bonus niet kunnen waarmaken."
x