Enquête

Nee, je hoeft geen vragen te beantwoorden. Ik heb het over een ander soort enquête: de parlementaire. Het merendeel van de Nederlandse bevolking heeft, net als ik, geen idee wat nou precies de oorzaken zijn van de ondergang van de DSB. Wie zijn in deze hele affaire de 'good guys en de 'bad guys'? Pas toen de ondergang al bijna niet meer te stoppen viel kwamen er berichten dat het anderhalf jaar geleden al niet zo best ging met DSB. DSB bracht weliswaar slechte, veel te dure producten aan de man, maar gelijksoortige producten van andere banken waren niet veel minder slecht en/of duur. Wat is al die tijd de rol geweest van De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het ministerie van financiën en hoe hebben zij hun rollen gespeeld? Ik vergaar mijn kennis uit de kranten en de audiovisuele media. Ik hoor en lees 'statements' die zorgvuldig door beroepsvoorlichters zijn samengesteld. Ik lees en hoor commentaren die elkaar tegenspreken. En ik bezit onvoldoende kennis van de financiële wereld om tot een goed afgewogen oordeel te komen.

Dirk Scheringa, Wouter Bos, Noud Wellink, Hans Hogervorst, Gerrit Zalm, Robin Linschoten, Pieter Lakeman: een rijtje bekende hoofdrolspelers in de DSB-affaire. (CDA, PvdA en VVD zijn alle drie 'vertegenwoordigd' in dit rijtje.) Ik ken ze geen van allen persoonlijk. Uit hun optreden voor de tv ga ik niet afleiden of ze aardig, sociaal voelend en competent zijn en in welke mate. Daar is meer voor nodig dan een paar soundbites. Dirk Scheringa beweert dat hij door het financiële en politieke establishment is 'kapotgemaakt'. (Het 'Calimerosyndroom': "Zij zijn groot en ik is klein, en dat is niet eerlijk, o nee".) De bank had kunnen worden gered als De Nederlandsche Bank en minister Bos hadden willen meewerken. 'Dat had de gemeenschap maar honderd miljoen euro aan belastinggeld gekost. Nu is de rekening anderhalf miljard.' Aldus Dirk, geciteerd in de Volkskrant. Ik kan alleen maar bedenken dat Wouter Bos en Noud Wellink toch niet zo gek zijn dat ze een dure kabeljauw (1,5 miljard) in leven laten, omdat ze te beroerd zijn om een goedkoop spierinkje (100 miljoen) te redden. Maar ik heb geen idee hoe groot de diverse belangen zijn en ik zou Dirk willen vragen: "Durf jij de Nederlanders nog recht in de ogen te kijken, nu je zelf toegeeft dat jouw beleid ze in ieder geval "maar" 100 miljoen euro lichter heeft gemaakt? Ga je ze dat in het lezingencircuit uitleggen? Neem dan een paar bodyguards mee."

Bij een parlementaire enquête kan de desbetreffende commissie getuigen dagvaarden. Je kunt dus niet wegblijven als je opgeroepen wordt. De getuigen worden onder ede verhoord. Het is dus raadzaam de waarheid te spreken, want meineed is een strafbaar feit. Ook, of zelfs, een parlementaire enquête garandeert niet dat de onderste steen bovenkomt. Een enquêtecommissie bestaat uit politici. Die kijken niet alleen achteruit, maar ook vooruit. Een vraag die niet gesteld wordt hoeft ook niet beantwoord te worden. Maar elk lijk dat uit de kast gehaald wordt is er één dat niet meer gebruikt kan worden om anderen onder druk te zetten.
x