dinsdag 19 augustus 2014

Jaartelling

Bij jaartallen zien we vaak de toevoeging 'v. Chr.' of  'n. Chr.' Ook A.D., anno domini (het jaar des Heren), wordt nog wel eens gebruikt. Het is allemaal heel duidelijk, iedereen weet wat je bedoelt, maar het is toch wat vreemd dat ik, en velen met mij, die niet geloven dat 2014 jaar geleden de zoon van God als mens geboren werd, hun jaartelling bij een fictieve gebeurtenis laten beginnen.

In een Engelse tekst kwam ik weer eens de term 'BCE' (het alternatief voor 'v. Chr'') tegen. Dat staat voor 'Before the Common Era'. '100 v.Chr.' wordt dus '100 BCE', '100 n.Chr.' wordt '100 CE'. Dat lijkt aardig voor atheïsten, of andere niet-christenen, maar ook die 'Common Era' begint nog steeds met die fictieve geboorte van Christus. Alleen de naamgeving verandert.

Joden en moslims hebben nog een eigen kalender, maar die wordt vooral gebruikt voor gebruiken en feesten van religieuze aard. De joodse kalender begint ook met een fictieve datum: de dag waarop de wereld verondersteld wordt te zijn geschapen (3761 BCE). De islamitische kalender begint in ieder geval met een algemeen erkend historisch feit: de tocht van Mohammed van Mekka naar Medina (in 622 CE). De Hindoes hebben diverse kalenders die wel veel op elkaar lijken, maar niet helemaal gelijk zijn.

Waarschijnlijk doordat de koloniserende landen, Engeland, Spanje, Portugal, Frankrijk en Nederland, overwegend christelijk waren, is de christelijke/westerse jaartelling de wereldstandaard geworden. Het zal niet makkelijk zijn alsnog een op wereldniveau geaccepteerde andere, niet religieus of politiek gebaseerde, kalender te bedenken. Waar moet je beginnen? Wat is het jaar 0? Welke niet relgieus of niet politiek 'geladen' tijdstip kun je daarvoo afspreken? Dan kom je al gauw in de astronomie terecht. Iets met de dierenriem (die kennen ze in alle beschavingen) of zo. Bijvoorbeeld het tijdstip waarop een aantal planeten op een mooi rijtje stonden. Daar moet toch uit te komen zijn? Dan zijn we ook af van het merkwaardige gegeven dat Christus een jaar of zes vóór Christus is (ofwel geacht wordt te zijn) geboren.