vrijdag 2 januari 2009

Ouderwets

"Vroeger was alles beter." Dat zul je mij niet gauw, eigenlijk nooit, horen zeggen. Een heel enkele keer wil ik wel eens voor een bepaald iets een uitzondering maken, de 'oudejaarsconference' bijvoorbeeld. Tegen beter weten in heb ik naar Youp van 't Hek gekeken. Af en toe, ik geef het toe, kon er een glimlach bij me af. Ik ben nou eenmaal het stadium voorbij waarin ik al in lachen uitbarst als een volwassen man voor een volle zaal en een nog veel groter tv-publiek "kut" zegt. En als hij weer zijn eigen vrouw, of een andere vrouw of vrouwen in het algemeen afzeikt, denk ik: dat deed je tien jaar geleden ook al, Youp; ik weet het: succes en daverende lach zijn verzekerd, maar bedenk eens iets nieuws.

Er is intussen al een hele generatie opgegroeid die niet meer 'live' DE oudejaarsconference van Wim Kan heeft meegemaakt, die niet meer weet dat met hem die traditie is begonnen, eerst op de radio, later op de tv. Het gebeurde niet elk jaar, want Wim Kan trad alleen voor de VARA op en je had toen nog meer omroepverenigingen dan radio- en tv-netten, dus kon de VARA niet elke 31ste december uitzenden. Maar als het weer zover was zat ook 'heel Nederland' aan de radio en later de tv gekluisterd.

Om de conference van Wim Kan ten volle te kunnen waarderen moest je wel redelijk op de hoogte zijn van wat zich in de politiek afspeelde, want daarover ging het grotendeels en hij spaarde links noch rechts. Dat was nog in de tijd dat het zeer ongebruikelijk was bij de VARA openlijk kritiek te uiten op dat andere lid van de 'rode familie', de PvdA. Een beetje politicus wilde toen liever door Wim Kan publiekelijk in de maling worden genomen dan niet in zijn conference genoemd worden. Dan was je kennelijk niet belangrijk genoeg.

Wim Kan heeft nooit gezegd waar hij zelf politiek gezien 'stond', met één uitzondering. In de Tweede Wereldoorlog werd hij door de Japanners te werk gesteld bij de beruchte Birmaspoorlijn. Toen in 1971 keizer Hirohito een officieel bezoek aan Nederland bracht heeft hij daartegen, zowel binnen als buiten het theater fel geprotesteerd. Bij YouTube kun je zien hoe hij dat op het toneel deed. Klik hier om nog eens een stukje 'ouderwets' cabaret te zien.