Cijfertjes zeggen niet alles, maar ze kunnen toch een aardige indicatie geven. Ik heb naar de samenstelling van de Tweede Kamer gekeken na alle verkiezingen na de Tweede Wereldoorlog. Die zie je in de grafiek hieronder. (Bij '2010' zie je de prognose van de 'Politieke Barometer' van afgelopen vrijdag. Je ziet niet het aantal zetels, maar het percentage van het totaal, omdat de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog de Kamer nog 100 leden telde.)
Voor de jaren tot en met 1972 heb ik de cijfers van KVP, AR en CHU bij elkaar opgeteld. Ik heb voorts de katholieken en protestanten t/m 1972 ook apart weergegeven. Je ziet dan dat de neergang in de zestiger jaren vooral aan de KVP, de katholieken dus, te wijten is. Vooral die was dan ook vóór het CDA om zo haar invloed te behouden. Daarin immers had zij de meerderheid. Bedenk ook dat nog altijd een niet geheel te verwaarlozen deel van het protestantse electoraat op een van de kleinere protestants-christelijke partijen stemt. Het zou best eens zo kunnen zijn dat de politieke ontzuiling vooral bij het katholieke electoraat ligt. Het CDA van nu heeft vrijwel net zo veel aanhang als AR en CHU samen (zonder KVP) in 1971.
Kijk ook eens naar 'Links'. Daar heb ik steeds alle linkse partijen (PvdA, CPN, PSP, PPR, GroenLinks en SP) bij elkaar opgeteld. De verschuivingen vinden daar vooral onderling plaats. Gezamenlijk schommelen zij, maar terwijl het CDA sinds 1946 van 53,0 naar 15,3 procent is gezakt, zakte 'Links' met niet meer dan slechts 3 procentpunten van 39,0 naar 36,0 procent en gezien de historische lijn kunnen ze bij volgende verkiezingen ook zomaar weer op 40 procent uitkomen. Kennelijk spreekt het socialistische/sociaaldemocratische gedachtegoed nog altijd een belangrijk deel van het electoraat aan.
Wat PvdA, GroenLinks en SP vooral niet moeten doen is fuseren tot één grote linkse partij. Dat wordt de dood in de pot. Een lijstverbinding bij verkiezingen is ruim voldoende directe samenwerking. Ze moeten vooral elkaar 'scherp' houden. Na verkiezingen kunnen ze altijd, in welke combinatie dan ook, aan een coalitie deelnemen.
x
