Leuteren

Een mens is nooit te oud om te leren. Die uitspraak hebben we allemaal wel eens gehoord of zelf gedaan. Leren doe je op allerlei manieren. In de dagelijkse praktijk leer je bijvoorbeeld dat je tijdens je vakantie in Engeland beter niet stug kunt volhouden dat rechts rijden beter is dan links rijden. Vaak leren we door het volgen van onderwijs. Modern is: een clinic of workshop bijwonen. In ieder geval vindt onze overheid het van groot belang dat ook volwassenen steeds weer bijleren. Het probleem is dat wij dat veel te weinig doen, dus we moeten nu eens een einde maken aan een 'leven lang leuteren over leven lang leren'. Dat is, volgens Trouw, een niet mis te verstane uitspraak van Doekle Terpstra, de voorzitter van de HBO-raad.

Doekle laat het niet bij woorden, hij komt ook met daden, dat wil zeggen: daden van de overheid. Die moet iedereen een 'scholingstegoed' van 2500 euro geven dat hij in de loop van zijn leven kan gebruiken voor opleidingen. Kijk, ik ben net zo tegen leuteren als Doekle, dus vraag ik me af waarom hij met zo'n leutervoorstel komt. Ik ben nou eenmaal ambtenaar geweest en dan probeer ik me voor te stellen hoe je een regeling van dat scholingstegoed in elkaar zet.

In ieder geval gaat de overheid niet op een bepaald moment in iemands leven zomaar even 2500 euro op zijn/haar rekening overschrijven, "want", hoor ik een ambtenaar al roepen, "hoe controleren we dat zhij dat geld echt voor een opleiding gebruikt en niet gewoon besteedt aan drank,twee weken CenterParcs of een nieuwe plasma-tv?" Ja, die ambtenaar heeft een punt. Dus krijg je op een bepaald moment in je leven een briefje van de overheid dat bij het 'Fonds scholingstegoeden' voor jou een bedrag van 2500 euro gereserveerd staat. Wanneer je de rekening van de opleider (m/v) of het opleidingsinsituut opstuurt met het bewijs van betaling, krijg jij dat bedrag op je rekening gestort, tot die 2500 euro op is.

Helaas, er is weer een ambtenaar die aan het nadenken is geslagen. "Moeten we zomaar alles wat zich cursus of opleider noemt serieus nemen? Ik zag laatst op het internet een cursus waarin aan de orde komen 'psychometrie, pendelen, functie "derde oog" en wat doet het met je'. Gaan we dat vergoeden? Moeten we niet wat criteria stellen?" Daar zit natuurlijk ook wel wat in. Moet de cursus te maken hebben met je werk of verandering van werk, of mag die ook gewoon 'geestelijke verrijking' (of zoiets) ten doel hebben? Moet je kunnen aantonen dat je de cursus 'met succes' gevolgd hebt?

Dan heb je ook nog van die leergierige types die al vóór hun dertigste die 2500 euro hebben besteed aan een serieuze opleiding. Doekle wil graag dat ze hun leven lang, dus nog zo'n vijftig jaar, doorgaan met leren. Maar ja, het scholingstegoed is op en voor je het weet zitten we weer in een recessie en besteed je je geld liever aan nieuwe schoenen voor de kids.

En wat doe je met mensen zoals ik die geen cursus volgen, maar wel regelmatig een goed boek lezen? Dan heb ik het niet over romans, maar over non-fiction. Ik heb - echt, eerlijk waar - 640 boeken met titels als "Op het breukvlak van twee eeuwen", "The Embarrassment of Riches", "Algemene Nederlandse Spraakkunst" en "Zur psychologie des Alltagslebens". Daar leer ik ook heel wat uit. Mag ik zulke boeken betalen met geld van mijn 'scholingstegoed'? En als je zoals ik elke dag een stukkie schrijft, moet je wel eens iets opzoeken op het internet. Leer ik ook nog steeds van. Mag ik dan een deel van mijn internetabonnement betalen van die 2500 euro?

Door één artikeltje in Trouw heb ik weer wat geleerd: je kunt een goed vakbondsbestuurder geweest zijn, je kunt een redelijk maatschappelijk debat over integratie aanzwengelen, je kunt een verdienstelijk voorzitter van de HBO-raad zijn, maar dat hoeft je er niet van te weerhouden tijdens een nieuwjaarsbijeenkomst ook wat te leuteren.