Alternatief

Omdat ik een scepticus ben, ben ik al geruime tijd geabonneerd op 'The Skeptic's Dictionary Newsletter', die ik (gratis) per e-mail ontvang. The Skeptic's Dictionary is een online 'woordenboek' van termen die zaken beschrijven als paranormale gaven en kwakzalverij. In de nieuwsbrief die ik gisteren ontving wordt uitvoerig ingegaan op de vraag wat nu precies 'alternatieve geneeskunde' is. Dat vond ik daarom mede interessant omdat dit ook een taalkundige kwestie is.

'Alternatieve geneeskunde', betoogt de schrijver, is een betekenisloze uitspraak, want er is geen alternatief voor geneeskunde: iets is geneeskunde of is dat niet. Iets dat zichzelf geneeskunde noemt, maar zich niet bewezen heeft, is geen alternatieve geneeskunde, maar helemaal geen geneeskunde. Meer en meer komt daarom de term 'complementaire geneeskunde' in zwang. Daar is ook niet iedereen het mee eens. Men zou 'alternatieve' of 'complementaire geneeskunde' dan 'niet-conventionele geneeskunde' moeten noemen. Het alternatief van 'alternatieve geneeskunde' is dan 'conventionele geneeskunde'. Probleem daarvan is dat sommige 'alternatieve' geneeswijzen inmiddels zo wijdverspreid zijn, acupunctuur bijvoorbeeld, dat je ze conventioneel zou kunnen noemen, wat niet betekent dat deze geneeskunde wetenschappelijk onderbouwd is. Hier en daar spreekt men daarom van 'traditionele geneeskunde', omdat het heel oud is. Maar er zijn minder oude, maar zeer traditionele manieren om een gebroken been of longontsteking te behandelen.

Er is geprobeerd een onderscheid te maken tussen op wetenschap gebaseerde geneeskunde en de rest. Ook dat is niet zonder problemen, want beoefenaars van alternatieve geneeswijzen verwerpen de opvatting dat ze niet op wetenschap gebaseerd zijn.

De aanleiding voor het artikel is de introductie in Irak en Afghanistan van 'slagveldacupunctuur', waarmee ernstige pijn gedurende enkele dagen bestreden kan worden. Daartoe worden semi-permanente naalden onder de huid van het oor aangebracht, waardoor pijnprikkels de hersenen niet kunnen bereiken. De techniek is ontwikkeld door dr. Niemtzow, adviseur voor alternatieve en complementaire geneeskunde van het hoofd van de geneeskundige dienst van de Amerikaanse luchtmacht. Niemtzow veronderstelt dat acupunctuur de fysica van Newton overstijgt, geen geringe claim. Niet alleen gelooft Neimtzow heilig in acupunctuur, hij acht ook wetenschappelijk bewezen dat mensen zijn ontvoerd door buitenaardse wezen in UFO's en aan medische experimenten zijn onderworpen.

Als een mij behandelend arts me de keuze geeft tussen acupunctuur en een pillenkuur, mag zhij direct een recept voor me uitschrijven. Daarna ga ik gewoon voor controle weer naar hem/haar toe. Als dezelfde arts mij vertelt dat buitenaardse wezens experimenten uitvoeren op mensen, wil ik acuut een andere arts. Zo'n arts vertrouw ik voor geen cent meer. Voor je het weet wil zhij me een heilzame armband aansmeren.

De wat ik dan maar 'reguliere geneeskunde' noem is niet onfeilbaar en staat niet garant voor complete genezing van iedere kwaal. Stroop het internet af en je vindt allerlei kwalzalverijen die wel garanties leveren die op niets gebaseerd zijn. Alternatieve, complementaire, traditionele of niet-conventionele geneeskunde zijn vooral gebaseerd op ervaringen en anekdotes. Heb je daar een goed gevoel bij: ga je gang. In geval van nood ga ik liever naar zo'n conventionele arts.