Tolereren

Waar houdt de vrije meningsuiting op?
Dat was een 'kop' in Trouw. Het bericht ging over de Monitor Racisme & Extremisme (van de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting) waarin de PVV van Geert Wilders wordt neergezet als een extreem-rechtse partij.

De ideeën van Wilders en de manier waarop hij die naar buiten brengt vind ik verwerpelijk. Moet hij - buiten de Tweede Kamer - worden beperkt in het uiten van die mening? Ik moet er niet aan denken! Ik onderschrijf de uitspraak van Voltaire: "Je déteste vos idées mais je suis prêt à mourir pour votre droit de les exprimer." (Ik verafschuw uw ideeën, maar ik ben bereid te sterven voor uw recht ze te uiten.)

Wanneer mensen die - in het algemeen - mijn ideeën delen erin zouden slagen Wilders' vrijheid van meningsuiting te beperken, verlenen zij daarmee automatisch Wilders het recht mijn vrijheid te beperken mocht hij ooit aan de macht komen.

"Het evenwicht tussen vrijheid van meningsuiting en bescherming tegen discriminatie is de afgelopen monitorperiode verstoord", stellen de onderzoekers. Oorzaken zijn gelegen in een veranderend politiek klimaat: "Kort samengevat: je moet kunnen zeggen wat je denkt." Inderdaad ja: iedereen moet kunnen zeggen wat zhij denkt! Dat is een van de wezenskenmerken van de democratie. Veel mensen vonden dat Theo van Gogh het onvervreemdbare recht had moslims "geitenneukers" te noemen. Ik ook. Wilders heeft hetzelfde recht de islam "een achterlijke cultuur" te noemen. Het zelfde recht hebben moslims en evangelische christenen om homoseksualiteit te veroordelen. Ik verwerp die opvattingen en uitspraken en alle andere opvattingen en uitspraken van discriminatoire aard, maar ik ga niemand ervan weerhouden die publiekelijk te uiten.

Hoe ver kun je gaan? Moeten we tolereren dat iemand oproept tot geweld tegen andere (groepen) mensen? Ja, ik vind dat we zelfs dat moeten tolereren. Door de eeuwen heen, tot op dag van vandaag, hebben wereldlijke en geestelijke leiders dat met sombere regelmaat gedaan, met de meest afschuwelijke gevolgen. Maar één enkel individu met een waanidee richt geen massaslachtingen aan. Dat doen groepen, soms massa's, die dat individu kritiekloos volgen, uit blinde bewondering, redeloze angst, weloverwogen hebzucht, machtswellust, omdat een bevel moest worden opgevolgd of om welk irrationeel motief dan ook. Massa's hebben geen mening.