Twijfelen

Twijfel is, lijkt mij, een essentieel onderdeel van wetenschappelijk onderzoek. Wat eerder als een paal boven water leek staan, kan later volkomen onjuist blijken te zijn. Dat komt naar voren als iemand zich de simpele vraag stelt: "Is dat nou zou?" Het is echt wel voorgekomen dat iets na gedegen wetenschappelijk onderzoek onomstotelijk leek vast te staan, totdat nieuwe twijfel tot nieuw onderzoek en nieuwe conclusies leidde. Dat is alleen maar goed.

Je kunt wetenschapper zijn en daarnaast allerlei opvattingen hebben over hoe de maatschappij in elkaar zit of zou moeten zitten. Zo zijn er aardig wat wetenschappers die geloven in het onbewijsbare bestaan van God of een andere hogere macht en diens voorschriften. Dat mag, mits die wetenschapper zich door zijn geloof niet laat leiden tot het (bewust) verkeerd presenteren of het onvermeld laten van feiten.

In Trouw las ik dat onlangs het boek 'Merchants of Doubt' (Handelaren in twijfel) is verschenen. Het gaat daarbij om een klein groepje geleerden die een paar belangrijke, opmerkelijke eigenschappen gemeen hebben: ze zijn invloedrijk en Ze zijn groot voorstander van het gebruik van atoomwapens, ze hangen de ideologie van de vrije markt aan en ze bestempelen milieu als een hobby van de linkse kerk. (...) De groep houdt het Amerikaanse publiek en politici voor dat er te weinig informatie beschikbaar is om een eenduidig oordeel te vellen over deze kwesties, laat staan maatregelen te nemen.

Biologen, natuurkundigen, paleontologen, astronomen, ze mogen net als ieder ander mens overtuigd zijn van de waarde van de vrije markt. Ze mogen het betreuren dat het behoud van een (min of meer) gezond milieu tot overheidsmaatregelen en kleiner winstmarges leidt.  Het is hun recht, zelfs hun plicht, op wetenschappelijke gronden vraagtekens te zetten bij politieke besluiten. Maar waar blijven we als de twijfel wordt gezaaid niet op grond van feiten, maar op grond van een ideologie? Hoe zat dat ook al weer met Galilei?
x