Millennium

Al eerder schreef ik, in enigszins kritische zin, over deel 1 van de Millenniumtrilogie van Stieg Larsson. Inmiddels heb ik ook de delen 2 en 3 gelezen. Tijd dus voor een eindoordeel over deze alom de hemel ingeprezen thrillerserie, die ook al drie films heeft opgeleverd, die ik overigens niet gezien heb.

Een goede thriller lees je in één adem uit. Dat heb ik gedaan met de Millenniumtrilogie, dus je kunt zeggen dat het in dat opzicht goede thrillers zijn. Maar zijn ze nou zoveel beter dan bijvoorbeeld de thrillers van andere schrijvers? Ik heb er veel gelezen, ik heb er 332 in mijn boekenkast. Schrijft Larsson beter dan andere eigentijdse thrillerauteurs als Nicci French en Karin Slaughter? Hij haalt het niet bij klassiekers als 'The spy who came in from the cold' van John le Carré of 'A kiss before dying' van Ira Levin. Andere 'oudjes' die een vergelijking met de Millenniumtrilogie glansrijk kunnen doorstaan zijn 'The Ninja' van Eric van Lustbader en 'Shibumi' van Trevanian. De laatste was volgens een artikel in de New York Times bij zijn overlijden "the only writer of airport paperbacks to be compared to Zola, Ian Fleming, Poe and Chaucer".

De trilogie is niet 'modern' of 'eigentijds' in de zin dat het allemaal lekker 'kort' en 'snel' is. Ik vond integendeel met name het begin van deel 3 nogal wijdlopig. Wat mij af en toe irriteerde is dat vrijwel steeds de voor- én achternamen van de hoofdpersonen  worden genoemd, terwijl ik na pakweg 500 pagina's echt wel weet dat met Mikael, Lisbeth en Erica resp. Mikael Blomkvist, Lisbeth Salander en Erica Berger bedoeld worden. Een subplot in deel 3, waarin Erica (Berger) het hoofdredacteurschap van 'Millennium' verruilt voor dat van een krant, om na korte tijd weer terug te keren, is voor (het beschrijven en begrijpen van) de hoofdplot volkomen overbodig en heeft zelfs een hoog Boeketreeksgehalte.

Cruciaal onderdeel van de trilogie is het feit dat (een deeltje van) de Zweedse geheime dienst van meet af aan probeert te voorkomen dat Lisbeth de identiteit bekend maakt van haar vader, een overgelopen Russische spion en later gewoon crimineel. Dat die geheime agenten in een later stadium hun beginfout willen blijven verbergen is verklaarbaar, maar het is mij niet duidelijk geworden: a. wat nu precies de 'waarde' van die spion was; b. op grond waarvan die geheime agenten ook maar vermoedden dat een getraumatiseerd meisje van 11 jaar iets zou weten over de afkomst van haar vader die ze maar incidenteel ontmoette. Of heb ik iets niet goed gelezen?

Zullen weg gewoon vaststellen dat we hier met de zoveelste hype te maken hebben? Dat wordt treffend geïllustreerd in 'Silly Me'. Ik citeer: Van de week was ik bij Bruna en daar lag een boek van Jens Lapidus. Er stond met koeienletters op "Na Stieg Larsson opnieuw een fenomenale misdaadtrilogie uit Zweden!" Stieg Larsson als icoon van een genre. Wordt het geen tijd voor "Na Pippi Langkous weer een fenomenaal kinderboek uit Zweden."? Overigens: ver vóór Stieg Larsson hadden Maj Sjöwall en Per Wahlöö al een bepaald niet slechte Zweedse misdaadserie geschreven, met dezelfde kritische ondertoon richting de sociaaldemocratische regeringen. Ze zijn nog steeds zeer leesbaar en zelfs verkrijgbaar als E-book, dat je na betaling van 8 euro kunt downloaden. Blijf doorgaan met het lezen van misdaadromans uit Zweden!
x