Bijzonder

Na 1917 hebben we ons bijna een eeuw lang niet meer serieus druk gemaakt over (de status van) ons bijzonder onderwijs. Nog altijd zijn er meer bijzondere dan openbare scholen in ons land. Pas toen hindoes en moslims erachter kwamen dat zij, net als christenen, joden of antroposofen, hun eigen scholen konden oprichten en men dat in bepaalde kringen niet wenselijk - want on-Nederlands - achtte, begon ook in doorgaans wat liberaler kringen de 'schoolstrijd' van vóór 1917 weer op te laaien.

Nu is het weer Aleid Truijens, redacteur en columnist van de Volkskrant, die zich afvraagt of we zo langzamerhand artikel 23 van de Grondwet niet zouden moeten afschaffen: God heeft op school niets te zoeken.(...) Het gaat om principiële vragen: mag een school ideeën opdringen aan kinderen, of dat nu christelijke, joodse, islamitische of antroposofische ideeën zijn? Aleid wijst daarbij op de As Siddieqschool in Amsterdam, waar kinderen dingen leren die in strijd zijn met de democratische rechtsstaat.

Ik ben er zeer tegen dat kinderen ideeën opgedrongen krijgen die in strijd zijn met onze democratische rechtsstaat, of dat nu op school gebeurt, thuis, in de kerk, in de moskee, in de synagoge of in de kantine van de speeltuin of sportvereniging. Ik zou het toejuichen als ouders hun kinderen niet lieten meekijken naar de tv als Geert Wilders daar weer eens zijn on-Nederlandse gedachtegoed aan het spuien is. Ik durf er mijn hand niet voor in het vuur te steken dat niet hier en daar een leraar op een openbare of bijzondere school impliciet of expliciet te kennen geeft dat de islam maar een achterlijke, Nederlandvijandige godsdienst is. Van kleuterschool tot en met hbo-opleiding heb ik orthodox gereformeerd onderwijs genoten. Ik ging elke zondag twee keer naar een gereformeerde kerk. Ik zat bij een christelijke padvindersgroep en een christelijke sportvereniging. Merkwaardigerwijs vind ik andersoortig protestantse, rooms-katholieke, grieks-katholieke, joodse, islamitische, boeddhistische, shintoïstische of anders-istische mensen nog steeds niet per definitie achterlijk.

Ik vind het een van de grote verworvenheden van de Nederlandse cultuur dat ouders hun kinderen kunnen laten opleiden in een school die uitgaat van hun levensovertuiging, welke die overtuiging ook is, en dat de overheid die school financiert, mits het onderwijs aan die school aan algemeen te stellen kwaliteitseisen voldoet. Tot die kwaliteitseisen kan behoren: het leren aanvaarden en respecteren van de grondbeginselen van de Nederlandse rechtsstaat. Een school die er bij herhaling blijk van geeft niet aan die kwaliteitseis te (willen) voldoen, mag van mij gesloten worden. Een leraar die bij herhaling, tegen het beleid van zijn/haar school in, blijkt niet aan die eis te (willen) voldoen, mag van mij ontslagen worden.

Zijn we er uit als het bijzonder onderwijs wordt afgeschaft? Nee, natuurlijk niet. Geert Wilders en zijn volgelingen hebben een volkseigen, Nederlandse opvoeding en onderwijs genoten, maar slaan desondanks ideologische wartaal uit. Onderwijs is geen garantie voor het voorkómen van misvattingen en het erop nahouden van - volgens jou of mij - verkeerde ideeën. Aleid, en anderen met haar, spelen - hoe onbedoeld wellicht ook - het spelletje van Wilders mee en grijpen dan als excuus aan dat er hier en daar een fundamentalistisch-christelijke school is waar ze het met de principes van de rechtsstaat ook niet zo nauw nemen. Het CDA is nog altijd bereid die fundamentalistisch-christelijke scholen de hand boven het hoofd te houden, omdat het ten onrechte vreest dat anders het totale christelijke bijzonder onderwijs onmogelijk wordt gemaakt.

Het is onmogelijk, wellicht zelfs onwenselijk, waardenvrij op te voeden en les te geven. Opvoeders en onderwijzers gaan pas de fout in als ze de eigen waarden verabsoluteren en als enig juiste propageren. Inderdaad, ja: dat is geen opvoeding, dat is geen onderwijs, dat is propaganda. Propaganda mag ook van mij, maar die betaal je dan zelf maar.

PS (Laura Dekker)
Hier schreef ik al over de 13-jarige Laura Dekker, die graag solo om de wereld wil zeilen. Hier en daar was het commentaar: "Typisch Nederlands om dat weer te willen verbieden." Dat blijkt niet zo 'typisch Nederlands' te zijn. In mei van dit jaar zeilde ze alleen naar Engeland. De autoriteiten daar verboden haar alleen terug te varen. Haar vader moest haar komen ophalen. Die liet haar toch weer alleen terugzeilen.
x