Superieur

Gisteren las ik op de site van de Volkskrant een column die daar afgelopen zaterdag al verscheen. De titel intrigeerde me: Westerse cultuur superieur aan islam. Schrijfster van de column is Amanda Kluveld. Zij is een historica en universitair docent cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Haar column werd ingegeven door hetgeen zij hoorde tijdens het 'Nationaal Islam Congres', dat op 16 mei j.l. plaatsvond in de Apollohal. Zij woonde dat congres vooral bij omdat de omstreden moslimprediker Tariq Ramadan er over sociaal en moreel leiderschap zou spreken. Maar Tariq had de voorkeur gegeven aan andere bezigheden. In haar column concentreert Amanda zich dus op sjeik Khalid Yasin. Hij gelooft dat de islam de macht in het Westen zal overnemen en in de Apollohal verheugde hij zich daar al zichtbaar op. Amanda is een andere mening toegedaan: Niet de islam maar de westerse cultuur is superieur. Zij vindt het zelfs onbegrijpelijk en een teken van capitulatie dat de gemeente Amsterdam de Apollohal aan de organisatie van dit evenement heeft verhuurd.

Een column is geen wetenschappelijk betoog. Ook wetenschappers willen en mogen wel eens stoom afblazen. Ik neem ook direct aan dat sjeik Khalid tijdens dat congres dingen heeft gezegd over homoseksualiteit, vrouwelijke premiers en mensen die een ander geloof aanhangen dan de islam (...) het feminisme, het vrouwenkiesrecht en de Verlichting, die de gemiddelde Nederlander, op zijn zachtst gezegd, als achterhaald zou beschouwen

Ik ben toch wat teleurgesteld in Amanda. Zij wekt op zijn minst de suggestie dat de gemeente Amsterdam de Apollohal niet had moeten verhuren aan de organisatoren van het congres. Of vindt zij dat de gemeente dat ook niet zou moeten doen als de 'Oud Gereformeerde Gemeente in Nederland' vergaderruimte zoekt? Die club is tegen homofilie, tegen abortus, tegen euthanasie, tegen anti-conceptie, (vaak) tegen vaccinatie, tegen tv, tegen bioscoopbezoek, tegen internet voor privégebruik.

Ik vind het voor een wetenschapper wat onzorgvuldig een religie te vergelijken met een cultuur. Het is hetzelfde als de jaguar, een vertegenwoordiger van de (biologische) familie der katachtigen, te vergelijken met de gehele (biologische) klasse der ongewervelden. Een religie is immers niet meer dan een onderdeel van een cultuur. Als kenner van de cultuurgeschiedenis moet zij toch weten dat er enig cultuurverschil is tussen twee islamitische landen als Indonesië en Iran. Jan Peter Balkenende en Geert Wilders maken beiden deel uit van de Nederlandse cultuur, maar ik zie wel eens wat verschil tussen die twee. Bij geen van beiden dringt zich de associatie 'superieur' bij mij op.

Amanda was ook aanwezig bij de uitreiking van de Jos Brink Homo-Emancipatie Prijs aan Henk Krol, hoofdredacteur van de Gay Krant. Nogal genuanceerd merkt zij op dat zij allerlei gemengde gevoelens (heeft) bij een staatsprijs voor homo-emancipatie. Maar ik zag de pracht en praal van de schouwburg. Ik zong mee met het optreden van Sandra Reemer. Ik hoorde Henk Krol zijn vader liefdevol toespreken. Ik gun Amanda haar warme gevoelens bij een samenzijn waarbij werd geklonken met roze champagne door goedgeklede mannen en vrouwen. Het moet heerlijk zijn je deel voelen van een volle Stadsschouwburg, die stijf staat van tolerantie en ruimdenkendheid. Ik noem mezelf ook tolerant en ruimdenkend. Daarom zal ik niet zo gauw mijn opvattingen en dat deel van de Nederlandse cultuur waarbij ik mij thuis voel superieur achten aan andere opvattingen en andere culturen.

Ik denk niet dat Amanda Kluveld een Wilders-adept is. Maar een wetenschapper die op haar manier over 'superieur' schrijft, plaveit wel de weg voor (nog) meer aanhang van zijn ideeën.
x