C

"Wat in Hilversum voor kunst doorgaat is vaak cultuur en wat cultuur heet mag die naam niet altijd hebben." Zo'n uitspraak bedenk ik echt niet zelf, die haal ik van www.omroepc.nl. En die uitspraak zet mij aan het denken. Wat is 'kunst' ook al weer? Volgens van Dale online: "het creatief en origineel tot uiting of voorstelling brengen van gedachten of gevoelens op vaak ontroerende of schokkende wijze". Cultuur is: "kunst en wetenschap". Dus: 'Wat in Hilversum voor kunst doorgaat is vaak kunst en wetenschap en wat kunst en wetenschap heet mag die naam niet altijd hebben.' Wat 'Omroep C' eigenlijk bedoelt is: de omroep (ook de publieke) geeft een hoop rotzooi te horen en zien. Zorg dat wij vóór 1 april 2009 50.000 leden hebben en ergens in 2010 krijg je in ieder geval twee uur per week tv-programma's die vaak ontroerend of schokkend zijn, want kunst. Of cultuur, whatever.

De huidige publieke omroep is 'te links' of 'te Volkskrant', dus 'we' zitten te springen om een 'rechts' geluid. Voor de oudjes hadden we 'Max' al. LLink is er voor een betere wereld, ook nooit weg. De VARA is verschillig. De EO is voor God. De VPRO is van God los. De TROS is één grote familie. NCRV, KRO, AVRO en BNN maken ook programma's voor mensen die zij als hun doelgroep zien. Als er tussen al dat oppervlakkige geneuzel toevallig eens een keer iets zit wat aan kunst of cultuur doet denken, is dat midden in de nacht of in de vroege weekenduren. Dat schiet niet op, natuurlijk. Wil je een keer op prime time geschokt of ontroerd worden, dan moet je echt lid van Omroep C worden.

Ik lees wel eens een boek. Ik ga diverse keren per jaar naar het Concertgebouw. Over een paar weken kun je me tegenkomen in het Prado in Madrid. Begin april ga ik helemaal naar de Doelen in Rotterdam om één stuk van één componist te horen. Dus ga me niet vertellen dat ik niks met kunst en cultuur heb. Vreemd genoeg echter heb ik nooit gedacht: ik wou dat er wat meer kunst en cultuur op tv was. Dat zal wel aan mij liggen, want ik heb een nogal eigenzinnige opvatting over kunst. (Kunst bestaat niet.) Daar komt bij dat, als ik naar kunst wil kijken, ik dat graag met mijn eigen ogen doe en niet via de ogen van een cameraman of regisseur, die weer zijn eigen kunst zit te maken met de kunst van een ander.

Ik heb dus tv en kijk zelfs elke dag even of een van de vele netten waarover ik beschik iets te bieden heeft wat ik graag zou willen zien. Het merendeel van het aanbod kun je, wat mij betreft, meteen doorspoelen. Van de rest kun je een hoop missen zonder dat je leven daardoor in ernstige mate negatief beïnvloed wordt. En maar hoogst zelden word je geconfronteerd met iets dat je echt raakt en niet een uur later vergeten bent. Dat geldt wat mij betreft net zo hard voor kunstprogramma's.

Jeroen Krabbé is een groot kunstenaar voor het aangezicht des Heren, dus hij is 'ambassadeur' van Omroep C. Gisteravond was hij bij RTL7 te zien als slechterik in de film 'Robin Hood', een doodgewone B-movie, cultuur misschien, maar kunst? OK, in huize Krabbé moet ook brood op de plank komen en als dat niet met Hamlet of Oedipus kan, dan maar als slechterik in een B-movie. Een tijdje geleden mocht Jeroen in 'De Wereld Draait Door' reclame maken voor Omroep C. Hij wil geloof ik programma's waarin kunst 'geduid' wordt, of waarin de kunstenaar vertelt hoe zhij daartoe gekomen is. Het zou ook fijn zijn als hem verteld werd wat er allemaal te zien is in de vele galerieën die ons land rijk is. En veel mensen willen dat met hem, echt wel een paar honderdduizend tegelijkertijd met hem, zegt hij. Nou, ik geloof er geen pest van. Televisiemakers onderzoeken het kijkgedrag van de mensen. Als vier- of vijfhonderduizend mensen liever kijken naar "Mozart, de Ennio Morricone van de 18e eeuw" dan naar "Boer zoekt koe", dan máken ze een programma over Mozart en niet over die boer. Vraag mij niet waarom de meeste mensen toch liever die boer zien, want dan geef ik een antwoord dat sommige mensen uiterst elitair zouden vinden. En ik ben helemaal niet elitair, want ik kijk liever naar 'Mission Impossible' dan naar 'Gradually' van Maziar Miri. (Die is nu te zien in het Filmhuis, dus qua kunst zit die wel goed.)

Jeroen moest toegeven dat er heden ten dage best goede kunstprogramma's op tv te zien zijn, maar niet op de goede tijden. Ja, hoor eens hier, de 'Palingsoap' glijdt er zo in, maar voor kunst mag je best een beetje moeite doen. Dat hebben die kunstenaars ook gedaan.