Speech

Televisiebeelden zijn vluchtig. Als er een toespraak wordt gehouden, kun je niet meteen de complete inhoud daarvan op zijn waarde schatten. Je bent al of niet gevoelig voor de uitstraling van de persoon die de toespraak houdt, waardoor je met een zekere vooringenomenheid luistert en het gesprokene waardeert. Het loont daarom de moeite de complete tekst van Obama's inauguratiespeech nog eens rustig na te lezen. De originele Engelse tekst vind je hier bij MSNBC, de Nederlandse vertaling vind je hier bij Trouw. Als je iets weet van mijn interesse in de Amerikaanse politiek, zal het je niet verbazen dat ik die moeite heb genomen.

Over Barack Obama is al veel gezegd en geschreven. Ook ik vertrouw erop dat hij een betere president zal zijn dan George W. Bush, maar dat is dan ook niet zijn grootste opgave. Je kunt hem op allerlei manieren kwalificeren en van meet af aan heb ik wat huiverig gestaan ten opzichte van wat al te voorbarige 'heiligverklaringen'. Wat je ook van Obama kunt zeggen, hij is in de eerste plaats een Amerikaan, sprekend voor - in de eerste plaats - een Amerikaans publiek, refererend aan Amerikaanse idealen en opvattingen over de plaats van Amerika in de huidige wereld en in de wereldgeschiedenis. Zo sprak hij over Amerikanen die voor ons hebben gevochten en zijn (...) gestorven, in plaatsen als Concord en Gettysburg, Normandië en Khe Sanh. Weinig mensen hier zullen zich herinneren dat Khe Sanh een plaats in (destijds: Zuid-)Vietnam is waar, in een veldslag die overigens nergens toe leidde, een eenheid van de Mariniers het 77 dagen volhield tegen Noord-Vietnam en de Vietcong. Die hele oorlog was op verkeerde uitgangspunten gebaseerd en liep niet zo best af voor Amerika.

De grondleggers van onze natie, die voor gevaren stonden die wij ons nauwelijks kunnen voorstellen, hebben een handvest opgesteld die garant stond voor onze rechtsorde en rechten van de mens, een handvest dat is uitgegroeid door het bloed van vele generaties. De wereld wordt nog steeds verlicht door die idealen, en we zullen ze niet opgeven uit opportunisme. Die idealen zijn geen typisch Amerikaanse uitvindingen. Ze waren voor een belangrijk deel afkomstig van de grondleggers van de Franse Revolutie. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog was geen oorlog tegen vreemde bezetters. Het was een oorlog tussen kolonisten en hun broodheren in Engeland.

Obama roept in herinnering de strijd tegen fascisme en communisme, dus tegen Nazi-Duitsland, Japan, Italië, het Oostblok en de Volksrepubliek China. Als we ons eens temeer laten leiden door deze principes, zijn we opgewassen tegen die nieuwe bedreigingen die een nog grotere inspanning vergen. Laat die tekst even goed doordringen. Wil Obama ons laten geloven dat activiteiten van Al-Qaida en de Taliban, Hamas en Hezbollah en Iran, tot "nog grotere inspanning" zullen leiden dan de Tweede Wereldoorlog, de Koreaanse Oorlog, de Koude Oorlog en de oorlogen in Vietnam, Laos en Cambodja? God helpe ons de brug over, want dan staat ons nog heel wat te wachten.

De tijd is gekomen om (...) dat kostbare geschenk, dat nobele idee, te propageren, dat is doorgegeven van generatie op generatie: die door God geschonken belofte dat iedereen gelijk is, dat iedereen vrij is, en dat iedereen de kans moet krijgen om hun volledige portie geluk na te streven. Dat soort retoriek gaat er in Amerika in als Gods woord in een ouderling, maar God heeft ons helemaal niet beloofd dat iedereen vrij en gelijk is. We hebben Amerika niet nodig om een kans te krijgen om onze "volledige portie geluk na te streven." Het probleem is juist dat de VS al te vaak hun opvattingen over vrijheid en gelijkheid aan anderen hebben opgedrongen en dat nog altijd niet kunnen laten.

Was de inauguratiespeech niet meer dan retorisch verantwoorde peptalk? Ik houd het daar voorlopig maar op, maar net zo min als tijdens George W. Bush zal er reden zijn tijdens de regering van Barack Obama het Amerikaanse beleid blindelings te volgen. Barack Obama is een Amerikaan en Amerikanen zijn pas wereldburgers als de wereld naar hun ideeën is ingericht.