Verandering

Het is intussen wel duidelijk: Barack Obama wordt de 44^e president van de Verenigde Staten. Het hoofdthema in zijn verkiezingscampagne was "Change", Verandering. Wat gaat er de komende jaren veranderen? Dat hang niet alleen van Obama af. Er werden ook 35 (van de 100) senatoren gekozen en alle 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden waren, zoals iedere twee jaar, beschikbaar. Een meerderheid van Democraten in beide huizen van het Congres plus een Democratische president zegt in Amerika nog niet zoveel. Anders dan in, bijvoorbeeld, Nederland, stemmen de fracties lang niet altijd als blok. Senatoren denken net zo hard aan het belang van de staat die zij vertegenwoordigen als aan het belang van de Verenigde Staten. Leden van het Huis van Afgevaardigden denken nog iets harder aan de belangen van het district dat zij vertegenwoordigen. Als zij de belangen van de kiezers in hun district niet goed behartigen, kunnen ze na twee jaar weer naar huis. De senatoren hebben zes jaar om te laten zien wat ze waard zijn. Van de 35 'open' senaatszetels zijn er momenteel 23 in handen van de Republikeinen, 12 van de Democraten. Momenteel hebben beide partijen er 49. (Er zijn twee onafhankelijken.)

Wat kan Obama allemaal veranderen met een nationale schuld van 10.000.000.000.000 (tien biljoen) dollar en een negatieve handelsbalans van rond de 60.000.000.000 (zestig miljard) dollar? Een naar Europese standaard aanvaardbare algemene ziektekostenverzekering kan hij de eerste jaren wel vergeten. Een grote belastingverlaging voor de middengroepen en lagere inkomens lijkt me er ook niet direct in te zitten. Waar hij mee zou kunnen beginnen is het beëindigen van de geldverslindende oorlogen in Irak en Afghanistan. Dit jaar alleen al is aan de oorlog in Irak 500 miljard dollar uitgegeven. Dat is ruim zeven keer de nationale begroting van Irak. Als ik de president van Irak was, zou ik zeggen: "Geef ons het geld maar." In het algemeen kunnen de uitgaven voor defensie in de VS wel een tandje lager. Wie zit er eigenlijk te wachten op dat rakettenschild in Tsjechië?

Meer dan ooit geldt voor Obama wat voor een vorige president een motto was tijdens zijn campagne: "It's the economy, stupid!" De VS kunnen voorlopig heel weinig veranderen, als ze niet eerst hun economie weer een beetje op de rails hebben. Ze zullen moeten leren dat vooral hun plaats op het wereldtoneel een beetje veranderd is. Ze zullen moeten leren dat overleggen tot meer resultaat kan leiden dan dicteren.

"Change" was niet meer dan een tamelijk holle campagnekreet. Barack Obama mag nu in veel opzichten duidelijk maken wat hij er precies mee bedoelde. Amerika is grondwettelijk een seculiere staat, maar net als veel prominente Amerikanen roept Obama te pas en te onpas: "God bless America." Ik heb een andere kreet voor hem: "May God help America to cross the bridge." ("God helpe Amerika de brug over.")