LE MORIBOND

In de bijna 21 jaar na het overlijden en de crematie van Boukje heb ik diverse begrafenissen en crematies bijgewoond. Die gebeurtenissen op zich doen me in het algemeen niet zo veel. Dat staat helemaal los van de overledene en de relatie tussen haar/hem en de nabestaanden en mij.

Gisteren heb ik weer een crematie bijgewoond. Afgelopen maandag overleed mijn buurman Richard Lobbes na een, gelukkig voor hem en zijn vrouw, niet heel langdurige ziekte. Hij werd 91 jaar. Dan bestaat de neiging om te zeggen: 'Dat is toch een mooie leeftijd.' Maar bestaat er wel een mooie leeftijd om te sterven? Mentaal was hij nog volledig bij de tijd. Fysiek was hij, vóór hij ziek werd, in een veel betere conditie dan ik. Hij vond het vreselijk om ziek te zien. Een van de sprekers memoreerde dat hij voordien zelfs nauwelijks paracetamol gebruikt had.

Het was een sobere plechtigheid, waarbij gesproken werd door o.a. zoons van Richard. Er was Griekse muziek (Richard en zijn vrouw gingen heel veel naar Griekenland), een Portugese fado. Een van de zoons zong aan het einde van de plechtigheid live mee met een opname van hemzelf en anderen waarbij ze een Hebreeuws lied zongen.

Wat me het meest aangreep was dat het lied Le Moribond. van Jaques Brel werd gespeeld. Dat maakte veel wakker. Bij de crematie van Boukje zei ik o.a.: "Kort voor haar overlijden zei Bouk nog, dat het lied "Le moribond", "De stervende", van Jaques Brel haar eigenlijk wel aansprak. In dat lied zegt de ster­vende: "Ik wil dat ze lachen, ik wil dat ze dansen, ik wil dat ze zich geweldig amuseren."

Dat Richard ondanks zijn hoge leeftijd nog geheel in het moderne leven stond bleek wel uit het feit dat er, overeenkomstig zijn wens, na afloop geen koffie met cake, maar een glas wijn (of jus) werd geserveerd.