VOORWAARDEN

Ben je bijna 77 en pas dan hoor je dat Nederland, Suriname en Zuid-Afrika de enige landen op de wereld zijn waar trouwen in gemeenschap van goederen de standaard is. Dat wil zeggen: NOG de standaard is, want een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat veranderen, trouwen op huwelijksvoorwaarden wordt 'normaal'. Op  de tv hoorde ik zeggen dat trouwen in gemeenschap van goederen 'romantisch' is. Je trouwt immers 'voor altijd', of 'tot de dood erop volgt' and all that jazz.

Boukje en ik trouwden in 1968, in gemeenschap van goederen. Waar we bij de burgerlijke stand ook voor getekend hebben, we hadden met ons tweeën vastgesteld, dat we veel van elkaar hielden, dat we heel graag samen door het leven wilden gaan, maar dat we geen flauw idee hadden hoe lang we dat zouden kunnen volhouden en dat het dus nonsens was om elkaar te beloven dat we dat voor altijd zouden doen. Wellicht juist omdat we geen overspannen verwachtingen koesterden van de duurzaamheid van onze relatie heeft deze standgehouden tot de dood van Boukje ons in 1996 scheidde.

Als ik het goed begrepen heb is juist de gemeenschap van goederen een belangrijke oorzaak van vechtscheidingen en moet die daarom als 'standaard' worden adfeschaft. Nu geloof ik best dat bezit, met name van geld, een belangrijke reden voor ruzie is, maar los daarvan zijn er nog voldoende andere redenen om elkaars leven na het huwelijk te verzieken. Voor sommigen is de zeggenschap over de kinderen zelfs voldoende reden om het leven van de ex-partner en de kinderen te beëindigen. Over de juiste uitleg van huwelijkse voorwaarden zul je, als de relatie verzuurd is, ook nog wel een tijdje kunnen bakkeleien. Advocaten hoeven niet te vrezen voor hun broodwinning.

Negen jaar geleden schreef ik: "Liefde voor elkaar leidde niet tot allerlei 'automatische' gevolgen. "Maar je houdt toch van mij?" kon geen argument zijn om iets van de ander gedaan te krijgen. "Ik houd van jou" kon wel een motief zijn voor: "Al ben ik het niet met je eens, we doen het toch maar op jouw manier." We vroegen wel eens wat van elkaar, maar we eisten nooit iets van elkaar. Liefde was de basis van onze relatie, niet meer en niet minder. Liefde was de basis voor afspraken en beslissingen waarop we ons samen leven en samenleven verder zouden inrichten. Dat ging van simpele dingen als "Zullen we naar de film gaan?" tot iets meer ingewikkelde als "Zullen we een ander huis kopen?" Ik heb wel eens gezegd, ook tegen Boukje, dat een goede relatie staat of valt met eerlijke 'ruilhandel': jij doet wat voor mij en als tegenprestatie doe ik wat voor jou; al het andere is liefdadigheid of afpersing. Natuurlijk gebruikten we geen meetlatjes, maar in grote lijnen was de balans altijd in evenwicht." Dat zou je huwelijksvoorwaarden kunnen noemen. Ze stonden nergens zwart op wit, maar ze hebben bijna dertig jaar wel gewerkt.