OERKNAL

Ik woon nu al weer ruim vier jaar in Amsterdam-Noord en dat bevalt me nog steeds prima. Dat wil overigens niet zeggen dat Noord nu voor mij HET Amsterdamse stadsdeel is. Als ik kon en mocht kiezen, zou ik zonder enige aarzeling verhuizen naar de Rivierenbuurt, waar ik mijn hele jeugd heb doorgebracht en die nog altijd een van  de aantrekkelijkste buurten van Amsterdam is

Ik word dus ook niet meteen razend enthousiast van een artikel in Het PAROOL over ene Bas Kok. 'Mijn halve leven wil ik al een boek schrijven over Noord,' zegt Bas Kok, die in Noord is geboren en getogen. 'Uiteindelijk ben ik drie jaar bezig geweest met het schrijven van Oerknal aan 't IJ.'

Leuk voor Bas natuurlijk dat hij zijn droom heeft weten te realiseren. Die droom is deze: een boek over de werkelijke geschiedenis van de Amsterdam:  De klassieke theorie is dat Amsterdam ontstond in 1175. Later werd een dam gelegd in de Amstel, en daaraan dankt Amsterdam zijn naam. 'Dat jaartal is bepaald op basis van onder meer koolstofonderzoek, maar uitslagen van dergelijke tests kunnen enorm variëren,' aldus Kok. 'Mijn theorie is dat de eerste huisjes al rond 1100 werden gebouwd, rond Damrak en de Warmoesstraat. Dat wordt onderschreven door historisch geograaf Chris de Bont.'

Beginselen van Amsterdam
Om uit te leggen waarom Amsterdam-Noord volgens Kok voor het onstaan van Amsterdam heeft gezorgd, begint hij in het jaar 1000. 'Toen liep er één rivier door het gebied: de Die, via wat nu Amsterdam-Noord is naar het stadscentrum.' Volgens Kok lag het IJ toen nog droog en bestond de scheiding Noord-Zuid dus nog niet. 'Door het afgezette slib van de rivier was de grond harder, en werden de eerste huizen gebouwd, ter hoogte van Durgerdam en Ransdorp.' 

Ik ben geen historicus, dus ik zou niet weten hoe ik de theorie van Bas zou moeten bewijzen of bestrijden en hoewel interessant, belangrijk vind ik het niet: het Amsterdam anno nu vind ik boeiender dan het Amsterdam anno AD 1000. Durgerdam en Ransdorp behoren nu wel tot de gemeenste Amsterdam (en zijn een bezoek zeker waard), maar waren ooit afzonderlijke gemeenten. Pas sinds de twintiger jaren van de vorige eeuw, dus nog geen honderd jaar, zijn ze 'Amsterdam'. Is Amsterdam daar dan begonnen?