Wetten

Het is het onderwerp van talloze spannende romans: inlichtingendiensten van de overheid die de wet overtreden om aan informatie te komen en/of die handelingen verrichten die de overheid zelf niet mag en kan nemen. In de Millenniumtrilogie van Stieg Larsson komt zo'n groepje voor dat als 'excuus' heeft: Wij nemen de beslissingen die de overheid niet durft te nemen, maar die wel genomen moeten worden.

In NRC Next las ik dat minister van Defensie nu openlijk in de Tweede Kamer heeft toegegeven dat deze praktijken ook in Nederland voorkomen: De militaire inlichtingendienst MIVD overtreedt soms de wet bij het verzamelen van informatie met behulp van internettaps. Dat erkende demissionair minister van Defensie Hans Hillen (CDA) gisteren in een Kamerdebat. Hij wil de wet aanpassen om de bevoegdheden van de dienst uit te breiden. Je kunt er vergif op innemen dat het niet alleen om internettaps gaat, dat het vaker gebeurt dan "soms" en dat ze bij de AIVD precies hetzelfde doen.

Hillen heeft wel een originele manier voor het oplossen van de wetsovertreding door overheidsdienaren. Hij gaat dat niet verbieden en dat verbod handhaven, nee, hij gaat de wet aanpassen, zodat wat eerst onwettig was dagelijkse praktijk kan worden. Geheime diensten hebben door de eeuwen heen van alles gedaan wat de gewone burger verboden was, maar sinds '9/11' zijn overal regeringen druk doende om maatregelen te bedenken waardoor de individuele vrijheden worden ingeperkt, met als excuus: het beschermen van onze veiligheid. In dat opzicht is wat Hillen nu wil voortzetting van bestaand beleid.

Het wordt de overheid makkelijk gemaakt door het feit dat heel van van onze persoonlijke gegevens in digitale databestanden vastliggen en de moderne techniek het mogelijk maakt steeds meer gegevens automatisch vast te leggen. Ons mobieltje maakt duidelijk waar wij ons op een gegeven ogenblik bevonden. Onze opvattingen en plannen leggen we vast in e-mails die bewaard worden op de servers van onze providers en die de overheid mag inzien. En wat ze niet mag inzien bekijkt ze toch. En 'wij' vinden het allemaal best, want zo kun je toch een hoop enge mensen oppakken.

Mij werd op de middelbare school verteld dat de eerste wetten die gemaakt werden ertoe dienden de individuele burger te beschermen tegen de macht van de overheid. Vandaar onze afkeer van dictators als Hitler, Stalin, Franco, Videla, Assad en noem ze verder allemaal maar op. Die gaven hun geheime diensten allerlei bevoegdheden en ook hun 'normale' diensten. Ik hoop dat de Tweede Kamer Hillen tijdig terugfluit.
x