Vergelijken

Wat vind je lekkerder: een appel of een peer? Op die vraag kun je geen antwoord geven, want je kunt, hoor je altijd zeggen, appels niet met peren vergelijken. Ik heb dat altijd grote onzin gevonden, want je kunt alles met alles vergelijken. Als je naar de supermarkt gaat om wat blikjes pils te halen, kom je, als het goed is, niet thuis met een fles wasverzachter, omdat je, na vergelijking, tot de ontdekking kwam, dat dat geen pils was. Dat is uiteraard geen bewust proces, want na enige ervaring weet je waar je de pils en de wasverzachter kunt vinden. Die schappen zijn verschillend van elkaar. Je zult zelfs niet per ongeluk een fles Fanta meenemen. Die lijkt namelijk van geen kanten op een fles Grolsch. Dat weet je na enige vergelijking.

In een of ander praatprogramma hoorde ik gisteren nog iemand zeggen dat iets "vergelijkbaar" was met iets anders. Daar wordt, in het algemeen, mee bedoeld dat twee zaken sterk op elkaar lijken. "Vergelijkbaar" betekent: je kunt en mag twee zaken met elkaar vergelijken. Appels en peren zijn vergelijkbaar. Ik en een piramide zijn vergelijkbaar. Ik en een vogelbekdier ook. Als je aan zo'n vergelijking begint, kom je al gauw tot de conclusie dat er nogal wat verschillen zijn.

Een man zal misschien wel eens zijn nieuwe secretaresse vergelijken met zijn echtgenote. Hij komt al gauw tot de ontdekking dat ze in heel veel opzichten heel erg veel op elkaar lijken. Hij zal ook de vaak subtiele verschillen zien en op grond daarvan zijn keus bepalen. Zijn echtgenote is een appel, zijn secretaresse een peer. Allebei 'lekker', maar toch geeft hij aan één van hen de voorkeur, omdat hij mag vergelijken.

Standaarduitdrukkingen zijn niet altijd waar.
x