Down

Heb je de Jostiband wel eens gezien/gehoord? Het is een band van mensen met een verstandelijke handicap. Als ik het één minuut heb aangehoord, vind ik het welletjes. Ze spelen namelijk niet die muziek en niet op die wijze waarvan en waardoor ik in vervoering raak. Ik bedoel daarmee niets negatiefs over de Jostiband en de musici daarvan te zeggen. Die mensen hebben er duidelijk veel plezier mee en ik kan me heel goed voorstellen dat hun familieleden en andere vrienden en bekenden dat ook hebben en trots op ze zijn.

Afgelopen vrijdag is in 'De Wereld Draait Door' de soap 'Downistie' begonnen en die eerste aflevering heb ik gezien. De spelers daarin zijn allemaal mensen met het syndroom van Down. In totaal komen er twaalf afleveringen van ieder zo'n drie minuten, bij elkaar ruim een half uur dus. De VARA schrijft er zelf over: "Ongetwijfeld zal de serie ook discussie opwekken, want geen thema wordt geschuwd en dat is af en toe behoorlijk confronterend." Ik heb de eerste aflevering gezien en begin maar vast met de discussie.

Om te beginnen: afgezien van de mensen die in familie of directe kennissenkring mensen met het syndroom van Down hebben of beroepshalve met hen te maken hebben, heb ik waarschijnlijk meer mensen met dat syndroom ontmoet dan de meeste Nederlanders. Als ambtenaar heb ik mij een ruim aantal jaren beziggehouden met gehandicaptenbeleid en in mijn vrije tijd was ik acht jaar bestuurslid van een stichting die over een fink aantal voorzieningen voor mensen met een verstandelijke handicap ging. En ik zat echt niet alleen achter de bestuurstafel. Ik ging vrij vaak 'het veld' in. Ik heb met die mensen koffie of wat anders gedronken, met ze gegeten en met ze gesproken.

Waarom zendt de VARA Downistie uit? Om 'ons' duidelijk te maken dat deze mensen hetzelfde beleven als 'wij'? "Overspel, ongewenste zwangerschappen, ontluikende liefdes, jaloezie, intens geluk en tragische ziektes: alle hoogte- en dieptepunten uit het leven komen voorbij." Veel mensen met het syndroom van Down - en veel mensen met een niet zo duidelijke verstandelijke handicap - willen net als jij en ik een partner, een eigen woning, kinderen en een baan, van die gewone, alledaagse dingen, geen overspel, geen ongewenste zwangerschap, geen jaloezie en geen tragische ziekte. Net als jij en ik kunnen ze niet boeiend musiceren en niet boeiend acteren, anders had de VARA die zesendertig minuten wel in één keer uitgezonden en daarom wordt een optreden van de Jostiband altijd onderbroken door gesprekken met de musici of anderen.

Veel mensen met een verstandelijke handicap kunnen prima werk doen in het normale bedrijfsleven, maar krijgen nog altijd die kans niet. Ze kunnen, eventueel met wat begeleiding, een eigen huishouding voeren, al of niet met een partner, maar krijgen nog altijd die kans niet. Ze zijn niet sympathieker dan jij en ik. En net als jouw en mijn leven is dat van hen echt niet interessant genoeg om er een tv-serie van te maken.

Waarom zendt de VARA 'Downistie' uit? "Allemaal deelden ze (de acteurs van 'Downistie') een passie voor soaps en acteren in een dergelijke serie bleek voor velen van hen een grote droom. Dit zette ons aan het denken en leidde tot het idee van 'Downistie'". En wat zal er na afloop van de serie allemaal veranderd zijn in het leven van al die andere mensen met een verstandelijke handicap? En wat zal er allemaal veranderd zijn in 'ons' gedrag ten opzichte van deze mensen?

x