Kerstkaart

Kerstkaarten verstuur ik nooit. Ik ontvang er ook bijzonder weinig. Dit jaar werd ik verrast. Bij mijn e-mail zat een digitale kerstkaart, die ik aanvankelijk niet vertrouwde. Hij kwam uit de VS en daar heb ik familie noch vrienden. Zonder het bericht te openen, keek ik toch even verder. Ik kwam niet alleen mijn naam tegen ("Beste Evert"), maar ook namen uit mijn lagereschooltijd en de naam van de lagere school waarop ik gezeten had. Spammers en virusverspreiders, bedacht ik, nemen echt niet de moeite eerst in het verleden van de geadresseerde(n) te duiken. In het 'hoofd' van de kerstwens stond 'Jack van Ommen', maar de ondertekening was 'Jaap'. Ik herinnerde mij de tweelingbroers Jaap en Jan van Ommen. Ik opende dus de e-mail.

Het leuke was dat bij de kerstkaart een foto was gevoegd die 60 jaar geleden werd gemaakt. Als je op mijn (nog jonge) hoofd hiernaast klikt, zie je hele foto. Het is geen foto van (alleen) jongens uit mijn klas, want mijn oudste broer staat er ook op, geheel rechts, en die zat echt een klas hoger. Wat opvalt, is dat mijn broer duidelijk zo'n vermaledijde plusfour draagt (in de volksmond 'drollenvanger' genoemd) en zo te zien ik ook. Dat is merkwaardig, want kennelijk was het weer warm genoeg voor een korte broek, die de andere jongens allemaal droegen. En wij haatten die plusfour, bleven tot ver in het najaar een korte broek dragen. De foto is gemaakt op 'Het Land', het toen nog braak liggende land aan de zuidkant van de Rivierenlaan (nu President Kennedylaan), wat de facto de zuidgrens van Amsterdam was.

Klik op de foto hiernaast en je ziet een 'echte' klassenfoto, compleet met onderwijzer (tevens schoolhoofd), 'meneer' Faber. (In onze buurt werd een onderwijzer niet met 'meester', maar met 'meneer' aangesproken.) Het was de laatste klas. Voor de kenners moeten twee dingen opvallen: de omvang van de klas (meer dan veertig kinderen in één klas was toen standaard) en enige overmaat aan jongens. Dat kwam zo: er waren in feite twee zesde klassen, waarvan er één de zevende klas werd genoemd. Die was bestemd voor de kinderen die werden klaargestoomd voor hbs of gymnasium. De slimmeriken, zoals ik, gingen direct van de vijfde naar de 'zevende'. Anderen deden eerste de zesde of gingen van de zesde meteen naar mulo, ambachtschool of huishoudschool. Dat klaarstomen gebeurde o.a. door het maken van toelatingsexamens van vorige jaren voor hbs en gymnasium. Ja, toen moest je voor die scholen nog een toelatingsexamen in verschillende vakken doen.

Die klassenfoto zat niet bij de e-mail, maar is te vinden op de website van Jaap/Jack, een site die overigens ook om ander redenen de moeite waard is. In 2003 nam hij deel aan een reünie van de lagere school. Mijn oudste broer en zus zijn daar geweest, ik niet. Op de website zijn foto's van die reünie te vinden, maar ook die klassenfoto.

Hoewel ik een aardig geheugen heb (en het gaat hier duidelijk niet om mijn kortetermijngeheugen) kan ik me bij geen van de gezichten een naam herinneren. Ik weet nog wel enkele namen, maar het 'bijbehorende' hezicht herken ik niet.

Jaap/Jack was aan mijn e-mailadres gekomen door een bezoek aan de website 'Geheugen van Plan Zuid', die geheel gewijd is aan de geschiedenis van 'Plan Zuid', het deel van Amsterdam dat geheel door Berlage is ontworpen en waarvan de 'Rivierenbuurt' deel uitmaakt. Op die site heb ik wel eens een bijdrage - met mijn e-mailadres - geplaatst. Vandaar dus. Het internet is een prima go-between voor dit soort toevallige 'ontmoetingen', die naar mijn idee veel leuker zijn dan het geteut met al die 'vrienden' op Facebook of Hyves.
x