Betrouwbaar

In deze tijd krijgen, in het kader van opiniepeilingen, veel mensen de vraag voorgelegd of zij de lijsttrekker van een bepaalde partij bekwaam en/of betrouwbaar achten, al of niet in de functie van premier. Daarop geven zij een antwoord. Ik vraag me dan af waar deze mensen hun wijsheid vandaan halen. Hoeveel Nederlanders kennen Jan Peter Balkenende, Job Cohen en Mark Rutte (ik houd het maar even bij deze kandidaat-premiers) nou zo goed dat ze iets zinnigs kunnen zeggen over hun bekwaamheid? Als ambtenaar heb ik een aantal (provinciale) politici van wat dichterbij gemaakt. Dan kun je een iets meer gefundeerd oordeel geven en eerlijk gezegd had ik niet van alle een hoge pet op. Maar Jan Peter, Job en Mark heb ik zelfs nooit van dichtbij gezien. Die 'ken' ik alleen van tv, radio of geschreven pers. Dan zie ik stukjes van ze die door redacteuren worden uitgekozen. Je ziet/hoort ze wat meer in direct uitgezonden debatten, maar daarin worden niet zo vaak de vragen gesteld die ik ze graag zou willen voorleggen. Na die debatten worden ze niet beoordeeld op hun kennis en kunde, maar op hun debattechniek.

Bij de VVD maken ze er veel werk van dat Job niet zo veel weet van economie, terwijl die kennis essentieel schijnt te zijn voor de komende vier jaar. Job heeft rechten gestudeerd. Jan Peter heeft rechten en geschiedenis gestudeerd, Mark geschiedenis. Geen van drieën heeft dus doorgeleerd in de economie. Zijn ze dus alle drie ongeschikt voor het premierschap? We hebben ooit een kapitein-ter-zee als premier gehad (Piet de Jong) en de meeste mensen waren wel tevreden over hem, dacht ik. Van de veertien premiers sinds de Tweede Wereldoorlog waren er maar drie econoom: Jelle Zijlstra, Joop den Uyl en Ruud Lubbers. Dat heeft niet tot economische rampspoed geleid. Van een premier (en andere bewindslieden) verwacht ik:
1. dat zhij een goed bestuurder is;
2. dat zhij heldere ideeën heeft;
3. dat zhij een goed politicus is;
4. dat zhij een verantwoorde keuze kan maken uit voorgelegde adviezen.
Van geen van drie kandidaat-premiers weet ik redelijk exact ik hoe zij op die punten scoren, maar ik stem ook niet op een premier, ik stem op een partij(programma).

Zijn Jan Peter, Job en Mark betrouwbaar? In beginsel vertrouw ik geen enkele politicus. Ik bedoel daarmee niet dat ze als persoon onbetrouwbaar zijn. Ik weet alleen niet welke 'deals' zij maken en op grond van welke overwegingen. Daarop zou ik ze persoonlijk moeten bevragen, maar als gewone burger heb ik die mogelijkheid niet. Ook hier moet ik afgaan op stukjes en beetjes informatie en op wat deskundologen daarover beweren en die vertrouw ik ook niet altijd.

Volgens Trouw van gisteren zal de strijd gaan tussen Job en Mark. Tezamen en in vereniging met Jan Peter zijn ze er in geslaagd de 'verkiezingsstrijd' te reduceren tot het geven van een antwoord op de vraag: wie is naar jouw oordeel de meest bekwame/betrouwbare premier. Zeg het maar. Ga maar lekker 'strategisch' stemmen.
x