Verdraagzaam

Ephimenco, columnist van Trouw met wie ik het meestal redelijk eens ben, wijdt zijn column van afgelopen zaterdag aan een rapport van het 'Pew Research Center’s Forum on Religion & Public Life'. Dat heeft wereldwijd - in 198 landen - de verdraagzaamheid jegens religies onderzocht. De eerste en schokkende bevinding van het rapport betreft het percentage van de wereldbevolking dat woont in landen met 'strenge tot zeer strenge beperkingen van het geloof': 70. Je hoeft echt geen enthousiast navolger van Geert Wilders te zijn om zonder het rapport te lezen aan te nemen dat de regio's waar het het slechtst gesteld is met de verdraagzaamheid het Midden-Oosten en Noord-Afrika zijn. Inderdaad: landen waar de islam de absolute boventoon voert. Niet alleen overheidsmaatregelen zijn onderzocht, ook de mate waarin sociale vijandigheid zich voordoet.

Het Pew Research Center is een onafhankelijk instituut. Het presenteert onderzoeksgegevens, maar verbindt daar geen conclusies aan. Dat mogen we zelf doen. (Je kunt het volledige rapport - pdf.bestand - hier downloaden.)

Ephimenco wijst er terecht op dat het christendom ook geen vlekkeloze staat van dienst heeft. Maar waarom zouden we ontkennen dat na een lange en kronkelige weg ditzelfde christendom vandaag meer verdraagzaamheid genereert dan de islam? (...) Deze verdraagzaamheid uit het christelijke dogma dat de mensenwaardigheid probeert te eerbiedigen, is hoe je het went (sic) of keert deel van onze (nationale) identiteit. Hier ga ik toch een wat andere kant op. Ik durf niet zo stellig te beweren dat het christendom verdraagzaamheid genereert. Ik zie nog te vaak voorbeelden van het tegendeel. Verdraagzaamheid zie ik ook niet als christelijk dogma. Verdraagzaamheid komt meer uit de hoek van de Verlichting en het liberalisme.

Ik zal niet ontkennen dat in veel 'christelijke' landen de meerderheid zich verdraagzaam gedraagt, maar het is toch goed je even te herinneren dat het nog niet eens zo gek lang geleden is dat er eind kwam aan in ieder geval de bloedige aspecten van de sektarische verschillen in Noord-Ierland. Ik kan me niet voorstellen dat de gemiddelde burger in een islamitisch land minder of meer verdraagzaam is dan de gemiddelde burger in andere landen, ondanks dat wat de imam hem/haar voorhoudt. De meeste hebben wel wat anders aan hun hoofd dan hun ietwat anders denkende burgers te vermoorden. Op 21 september 2008 schreef ik hier over het 'Pew Global Attitudes Project'. Daaruit bleek o.a. "dat in een aantal overwegend islamitische landen de overtuiging dat zelfmoordaanslagen en ander geweld gerechtvaardigd zijn ter verdediging van de islam, duidelijk afneemt. Ook het vertrouwen in Osama bin Laden is afgenomen." Ook extreme islamitische regeringen weten zichzelf slechts in stand te houden dankzij inzet van politie en leger, zoals nog vrij recent bij de verkiezingen in Iran is gebleken. Daar kun je je terecht druk over maken, maar 'we' onthouden ons zorgvuldig van kritiek op landen als Egypte, Saoedi-Arabië en Pakistan, waar de verdraagzaamheid nauwelijks groter is. Maar ja, we hebben ze nog even nodig nodig voor wat andere zaken.

x