Hooggeplaatst

SIN-NL staat voor: Slachtoffers Iatrogene Nalatigheid-Nederland (iatrogeen=veroorzaakt door medisch handelen). Ik moest, naar aanleiding van een artikel Trouw, googelen om erachter te komen waar die afkorting voor stond en wat het doel is van deze club. (Ik gebruik hier het woord 'club' niet denigrerend, maar omdat ik er niet achter kwam of het een stichting, vereniging of zomaar een aantal mensen is.) Op de website van SIN-NL lees ik: "SIN-NL richt zich op het verbeteren van de situatie van slachtoffers van medische fouten, oa veroorzaakt door onjuiste diagnostiek en onjuiste behandeling." Dat dit geen overbodige activiteit is mag blijken uit het feit dat in Nederland per jaar zo'n 8000 mensen overlijden als gevolg van medische fouten in ziekenhuizen. "Artsen verstrekken vrijwel geen eerlijke informatie en herstelbehandeling aan de slachtoffers. Zij spreken liever van complicaties om de juridische gevolgen van foutief handelen te beperken. Artsen registreren fouten vrijwel niet, ondanks wettelijke verplichtingen om melding te maken van ernstige fouten. Hierdoor wordt onderzoek geblokkeerd en blijft preventie achterwege." In mijn eigen directe familie is een sterfgeval voorgekomen als gevolg van een medische fout, maar er moest tot aan de Hoge Raad doorgeprocedeerd worden om deze fout en de verantwoordelijkheid daarvoor vast te stellen.

Er wordt van alles aan gedaan en er wordt veel geld uitgegeven om te voorkomen dat de Mexicaanse griep veel (onnodige) slachtoffers zal maken. Ik denk dat 8000 doden als gevolg van die griep als een slechte 'score' zal worden gezien. Er is, vermoed ik, beduidend minder geld nodig om onnodige doden als gevolg van medische fouten te voorkomen. Maar nog vrij recent kwam in het nieuws dat een ziekenhuis in Twente het fout functioneren van een neuroloog gedurende een aantal jaren bewust in de doofpot stopte. Het komt niet alleen bij artsen en in ziekenhuizen voor, maar in allerlei beroepen en werksituaties: het vergoelijken of verzwijgen van fouten van collega's, zelfs als het om wetsovertredingen gaat of tot ernstige schade bij anderen leidt. 'Klokkenluiders' worden vrijwel alom met de nek aangekeken. De vuile was moet tot elke prijs verborgen blijven, desnoods tot de dood erop volgt.

Het artikel in Trouw ging over een kort geding dat de Groningse hoogleraar en neuroloog Jan Kuks had aangespannen tegen SIN-NL. Die had Kuks op de via het internet voor iedereen toegankelijke 'zwarte lijst' geplaatst met de vermelding: "Weigert eerlijke diagnostiek, informatie en herstelbehandeling aan slachtoffer van medische fout. Het betreft de weigering van oa basale diagnostiek zoals meting bloeddruk en pols(hartritme), weigering om verzoek tot advies van collega-arts adequaat te beantwoorden, weigering om twee brieven te beantwoorden, het sturen van foutieve brieven naar collega-artsen en plegen van fraude." SIN-NL hoeft Kuks niet van de zwarte lijst af te halen. Volgens de rechter moet Kuks er maar tegen kunnen dat hij als hooggeplaatst figuur openbare kritiek over zich heen krijgt.

In de rechterlijke uitspraak zit één merkwaardig, vind ik, woord: hooggeplaatst. In mijn jeugd golden het woord en het handelen van een arts als bijna net zo onaantastbaar als het woord en het handelen van God. In de loop der jaren is dat beeld enigszins bijgesteld, omdat we er meer en meer achter kwamen dat artsen gewone mensen zijn die fouten kunnen maken en die we kritisch mogen benaderen. Maar wat maakt die Kuks 'hooggeplaatst'? Dat hij niet alleen arts is, maar ook nog eens hoogleraar? Hoeft een 'gewone' specialist, of een huisarts niet tegen openbare kritiek te kunnen? Of wel en zijn die dus ook 'hooggeplaatst'? Dan wil ik wel eens weten hoe hoog ze geplaatst zijn. Hoger dan ik? Hoger dan Ab Klink, de minister die over de volksgezondheid gaat? Ergens daar tussenin? Ik vind dat Ab Klink niet eens hoger geplaatst is dan ik, zelfs onze Hare Majesteit niet. Het verschil tussen hen en mij is dat ze een andere functie en andere verantwoordelijkheden hebben dan ik. De onderste sport van een ladder is niet minder belangrijk dan de bovenste. Als het me zo uitkomt heb ik op die mensen in het openbaar kritiek, die ik netjes, zonder schelden of beledigende taal zal verwoorden. Als ze daar niet tegen kunnen is dat mijn probleem niet.
x