Complot

Heb je 'Het Bernini Mysterie' ('Angels and Demons') van Dan Brown al gelezen? Heb je ook de film al gezien? Ik heb geen van beide en ben het ook niet van plan. Ik had destijds mijn buik al vol van de gigantische hype rond 'The Da Vinci Code'. (Dat boek heb ik wel gelezen, toen het nog geen hype was, die film heb ik niet gezien.) Wat mij vooral stoorde was dat er nogal wat lezers/kijkers waren die serieus dachten dat het boek op feiten was gebaseerd. Dan Brown had echter de basisideeën voor dat boek gewoon gejat uit twee boeken met wazige theorieën over Jezus, Maria Magdalena, de Graal, de Tempeliers, de Vrijmetselaars en een niet-bestaand geheim genootschap ('Le Prieuré de Sion'). (Zie The Holy Blood and the Holy Grail van Michael Baigent, Richard Leigh and Henry Lincoln en The Templar Revelation van Lynn Picket en Clive Prince.) Het boek en de film veroorzaakten zelfs een grote toeristische trek naar diverse plaatsen waar 'het' allemaal gebeurd zou zijn. Inmiddels kun je ook al weer onder 'deskundige' leiding de plaatsen bezoeken die in 'Het Bernini Mysterie' aan de orde komen.

Uit besprekingen van boek en film maak ik op dat Brown een al jaren bestaande en in sommige kringen (in Amerika aangeduid als "mad conspiracy theorists") nog altijd geloofde complottheorie van stal heeft gehaald. Het gaat hier om de 'Illuminati' (de 'Verlichten'). Dit geheime en sinistere genootschap zou erop uit zijn de macht over de wereld te veroveren. Als je nog wat gekker bent en bereid bent alles te geloven, 'weet' je dat ze dat inmiddels al lang gedaan hebben en zijn ze verantwoordelijk voor zo ongeveer alle oorlogen en andere ellende waarmee we de laatste tweehonderd jaar te kampen hebben. Het meest waanzinnige hieraan gerelateerde boek is The Biggest Secret van David Icke, dat ik destijds, dankzij een gebroken enkel, in het ziekenhuis heb kunnen uitlezen.

De 'Illuminati' hebben echt bestaan. Het was eind achttiende eeuw, in Beieren, geen geheim, maar openbaar genootschap van personen, voor een deel afkomstig uit de Vrijmetselarij, maar ook uit de rooms-katholieke kerk, die hervorming van de kerk en emancipatie van de burgerij voorstonden, alleszins redelijke doeleinden, zeker in die tijd. Het genootschap werd dus als gauw als staatsgevaarlijk verboden. Voor de complottheoretici staat vast dat de 'Illuminati' ondergronds zijn gegaan en nog steeds doende zijn hun (inmiddels) verderflijke doeleinden te verwezenlijken.

Laat me duidelijk zijn: ik lees graag thrillers. Wat mij betreft zijn die gestoeld op feitelijk zeer onwaarschijnlijke basis. Een goede schrijver weet van een onwaarschijnlijk gegeven een lekker spannend verhaal te maken. Van mij mag Dan Brown, een middelmatig thrillerschrijver, dus ieder gegeven dat hem voor de kop komt gebruiken voor een boek. Maar al mijn haren gaan recht overeind staan van de hele industrie die daarna rond boek en film op gang komen. 'Angels and Demons' (het boek) verscheen al vóór 'The Da Vinci Code', evenals twee andere boeken van Browns hand. Geen van deze baarden veel opzien. Pas na de hype rond 'The Da Vinci Code' werden deze weer onder de aandacht gebracht en goed verkocht ("van de schrijver van The Da Vinci Code") . Leuk voor Dan Brown, die er inmiddels een paar honderd miljoen dollar mee verdiend heeft. Maar wat heeft het allemaal met een goed boek te maken? Er is een complot: via pr-technieken van een middelmatig boek toch een groot financieel succes maken.
x