Veertienduizend

Ambtenaren zouden naar prestatie beloond moeten worden, bepleit Bekker. Roel Bekker is secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De hier, uit Trouw geciteerde, uitspraak deed Roel bij de aanvaarding van de Alberda Leerstoel aan de Universiteit van Leiden. Roel is een uitgesproken tegenstander van de Balkendenorm, omdat er veel te weinig gekeken wordt naar hoe moeilijk het werk in kwestie echt is", zei Bekker. "Er wordt ook nauwelijks rekening gehouden met hoe lastig het is om een bepaalde functionaris aan te trekken op de arbeidsmarkt."

Zo'n veertig jaar geleden werkte ik bij de Ziekenfondsraad. Er werd gezocht naar een nieuwe medisch adviseur. Een goede was moeilijk te vinden, want een arts kon meer verdienen als arts dan als medisch adviseur. Dus werd besloten om het salaris van de medisch adviseur flink op te hogen, "want anders kreeg je geen goede." In diezelfde tijd was het heel moeilijk om typistes te krijgen. Voor de jongere lezers vertel ik nog maar even dat toen iedereen die plannetjes en voorstelletjes maakte, of briefjes schreef, die met een pen op papier schreef en dat door de typekamer liet typen. Als het geschrevene vermenigvuldigd moest worden, werd er een stencil getypt. Het corrigeren van stencils was een heidens, vaak zelfs vies makend karwei. Niet zelden moest het hele stuk opnieuw in zijn geheel overgetypt worden.

Er werd dus heel veel getypt, maar de typistes waren niet aan te slepen. Zelfs uitzendbureaus konden ze niet leveren. Ik was toen lid van de Dienstcommissie, een soort voorloper van de ondernemingsraad. Veel meer dan vragen stellen en adviseren konden we niet. Maar goed, in al mijn onnozelheid zei ik: "Als je een goede medisch adviseur wilt hebben, betalen jullie meer. Dus als jullie typistes willen hebben: betaal ze meer." Ik moet eerlijk zeggen dat de dienstleiding mij niet hartelijk uitlachte, maar mijn idee was natuurlijk te gek voor woorden: het hele salarissysteem zou daarmee in de war gegooid worden.

Ik vrees dat er in veertig jaar weinig veranderd is. Als Roel Bekker het heeft over ambtenaren die naar prestatie beloond moeten worden, heeft hij het naar alle waarschijnlijkheid niet over de medewerkers van de postkamer, de schoonmaakdienst, het bedrijfsrestaurant en andere functies op vmbo-niveau. Als je in de (gezondheids)zorg bij lange na niet genoeg 'handen aan het bed' kunt krijgen, peinzen we er niet over die handen beter te belonen. Pas als er weer een nieuwe, 'moeilijk te vinden' goede manager gezocht wordt zijn we ineens gedwongen dan maar fors meer te gaan betalen. In het bedrijfsleven is het overigens van hetzelfde laken een pak. Daar gooien ze er nog een bonus tegenaan.

Dit is een aardige bijzonderheid die in hetzelfde artikel gemeld werd: Bekker leidt als secretaris-generaal bij het ministerie van Binnenlandse Zaken de operatie 'Vernieuwing Rijksdienst'. Hij moet ervoor zorgen dat in deze kabinetsperiode het aantal banen bij de rijksoverheid met dertienduizend is teruggedrongen. Vorig jaar bleek dat sinds de aantreding van dit kabinet er juist duizend banen bij waren gekomen. Bekker behoort waarschijnlijk tot dat clubje van 'moeilijk te krijgen goede mensen'. Wordt het geen tijd om te zoeken naar een nog betere, kan niet schelen wat die kost, want er zijn nog maar twee jaar over om nu veertienduizend banen op te heffen.